Nacionalni park Mesa Verde

Mesa Verde (engleski: Mesa Verde National Park) je nacionalni park na jugozapadu Colorada u Sjedinjenim Američkim Državama, osnovan 1906. radi očuvanja značajnih prahistorijskih staništa u klifovima. Zbog tog je proglašen je lokalitetom UNESCO-ove Svjetske baštine 1978.^[1]

Nacionalni park Mesa Verde Mesa Verde National Park
Stanovi u stijeni
Lokacija
Položaj	Colorado
Država	Sjedinjene Američke Države
Koordinate	37°11′02″N, 108°29′19″W
Historija
Osnovan	1906.
Administracija
Posjećenost	563,420 (2018.)
Web-stranica
Mesa Verde national park

Geografija

Park se prostire po visoravni na površini od 210 km², u njemu se nalazi stotinjak ruševina - puebla (indijanskih sela) starijih od 13. vijeka. Najipresivniji su višekatni stanovi podignuti po stmim natkrivenim klifovima. Pored tih ruševina, park ima i spektakularne divlje krajolike.^[1]

Palača u klifu

Park zauzima dio velike pješčenjačke visoravni koja se uzdiže do nadmorske visine od 2.600 metara, a zatim blago spušta prema jugu. Erozija koju su napravili vodotoci posljednjih dva milijuna godina, snizili su kanjone, i formirali između njih uske trake visokih terasa (mesa). Erozija je stvorila i niše i različitih veličina po pješčenjačkim zidovima tih kanjona, u kojima se nalaze stanovi u klifovima. Po vrhovima tih mesa vjetrovi su nanesli slojeve plodnog crvenkastog tla (lesa).^[1]

Dolina Mancos

Klima

Klima je polupustinjska, a izgleda po godovima stabala) da je takva već najmanje posljednjih 600 godina.^[1]

Flora

Flora u parku prilagodila se polupustinjskoj klimi, to su šume kleka i bora koje dominiraju po planinskim grebenima a grmolika makija po kanjonima.^[1]

Karta parka

Fauna

Od većih životinja najviše ima jelena Wapita i nešto medvjeda i pumaa (planinskih lavova) i čitavo mnoštvo manjih sisavaca. U parku živi jako puno zmija, guštera i ptica.^[1]

Historija

Nacionalni park Mesa Verde

Svjetska baština UNESCO-a
Sjedinjene Američke Države Mesa Verde Pozicija parka
Registriran	1978. (19. zasjedanje)
Vrsta	Kulturno dobro
Mjerilo	iii
Ugroženost	-
Referenca	27 UNESCO

Negdje oko 550. polupolunomadski Košaraši, direktni preci kasnijih Anasaza, doselili su se u područje Mesa Verde. Bili su poznati po grnačariji i gradnji čitavih nizova poluzemunica po vrhovima mesa na nadmorskoj visini od 2000 metara, gdje su uzgajali kukuruz, grah i tikvice, za koji je najčešće bilo dovoljno kiše, a rijetki izvori i procjepi davali su im dovoljno pitke vode.^[1]

Oni su oko 750., počeli graditi nadzemne objekte - kuće u nizu, ravnih krovova. Taj su period arheolozi nazvali - Pueblo I.^[1] Tad se počeo češće koristiti pješčenjak u gradnji kuća, a vjerojatno i u jednoj ili više polupodrumskih prostorija (kiva) koje su koristili za svečanosti. Istovremeno su počeli graditi višekatnice i kružne tornjeve.^[1]

U periodu između 1150. - 1200. Anasazi su premjestili svoja naselja sa vrhova mesa u niše po klifovima kanjona, gdje su počeli graditi kuće od pješčenjaka sa prostorijama prosječne veličine 1,8 x 2,4 metara. Tako su podigli prave stambene zgrade kao što je - Cliff Palace koji ima 217 prostorija i 23 kive u kom je moglo živjeti 250 ljudi. Drugi po veličini je Long House, sa 150 prostorija i 21 kivom, u kom je živjelo oko 150 ljudi. Ipak treba reći da je većina tih kuća od nekih 600 (koliko ih ima u parku) ima samo jednu do pet prostorija. Na svom vrhuncu u Mesi Verde živjelo je oko 5000 stanovnika.^[1]

Negdje oko 1300., nakon Velike suše (1276.–99.), većina stanovnika napustila je Mesa Verde, krenuvši prema jugu u današnji Novi Meksiko i Arizonu, kako to danas tvrde arheolozi. To su bili preci današnjih Pueblo Indijanaca.^[1]

Posjetioci parka mogu obići nekoliko stanova u klifovima, među ostalim i najveći - Cliff Palace, boraviti u kampu, a ljeti je otvoren i hotel.^[1]