Treća Francuska Republika

Treća Francuska Republika (francuski: La Troisième République ili La III^e République) je naziv za period francuske povijesti od pada Drugog Carstva 1870. godine pa do nacističke okupacije i uspostave Višijske Francuske 1940. godine.

Francuska Republika République française ←   1870. – 1940. ↓ Zastava Simbol Geslo: Liberté, Égalité, Fraternité Himna: La Marseillaise Lokacija Francuske Republike Francuska i njezini kolonijalni posjedi 1939. godine Glavni grad Pariz Jezik/ci francuski jezik Religija katolicizam (do 1905.) Vlada Republika Predsjednik  • 1871. – 1873. Adolphe Thiers (prvi)  • 1932. – 1940. Albert Lebrun (zadnji) Premijer  • 1870. – 1871. Louis Jules Trochu (prvi)  • 1940. Philippe Pétain (zadnji) Legislatura Parlament  • Gornji Senat  • Donji Zastupnički dom Historija  • Francusko-pruski rat 19. srpnja 1870.  • Proglašena republika 4. rujna 1870.  • Pariška komuna 18. ožujka – 28. svibnja 1871.  • Ustavni zakoni 1875.  • Dreyfusova afera 1894. – 1906.  • Prvi svjetski rat 1914. – 1918.  • Bitka za Francusku 10. svibnja – 22. lipnja 1940.  • Proglašena Višijska Francuska 22. lipnja 1940. Valuta franak Prethodnice Nasljednice Drugo Francusko Carstvo Višijevska Francuska Slobodna Francuska Treći Reich Njemačka vojna uprava u okupiranoj Francuskoj Njemačka vojna uprava u Belgiji i sjevernoj Francuskoj Danas dio  Francuska  Alžir  Benin  Burkina Faso  Čad  Džibuti  Etiopija  Gvineja  Kamerun  Komori  Republika Kongo  Madagaskar  Mali  Maroko  Mauritanija  Niger  Obala Bjelokosti  Senegal  Srednjoafrička Republika  Togo  Tunis  Indija  Kambodža  Kina  Laos  Libanon  Sirija  Vijetnam

Prvi dani Treće Republike bili su obilježeni Francusko-pruskim ratom, kojega je nova republikanska vlast nastavila voditi unatoč padu Napoleona III. Francuska je očekivano poražena, a visoke reparacije koje je nametnulo novoformirano Njemačko Carstvo dovele su do gubitka regije Alsace-Lorraine, socijalnih nemira i uspostave Pariške komune. Prve vlade Treće Republike razgovarale su o obnovi monarhije, no sukobi oko same prirode nove monarhije kao i oko toga kojoj bi dinastiji pripao tron doveli su do kraha tih razgovora. Tako je Treća Republika, koja je isprva predviđena kao tranzicijska vlast, postala permanentna.

Ustavni zakoni iz 1875. dali su Trećoj Republici formu i sadržaj. Država je uređena kao parlamentarna republika. Parlament je bio dvodoman, a sačinjavali su ga Senat i Zastupnički dom. Državni poglavar bio je Predsjednik Republike. Pitanje obnove monarhije dominiralo je mandatima prve dvojice predsjednika, Adolphea Thiersa i Patricea de Mac-Mahona, no serija republikanskih predsjednika iu 1880-ih godina dokrajčila je sve nade o obnovi monarhije. Velik dio francuskog kolonijalnog imperija uspostavljen je upravo za Treće Republike; tako u ovom periodu nastaju Francuska Indokina, Francuski Madagaskar, Francuska Polinezija, a tokom utrke za Afriku dolazi do pripajanja velikih dijelova Zapadne Afrike. Prvim godinama XX. vijeka dominirala je Demokratsko-republikanska alijansa, isprva stranka lijevog centra koja se s godinama profilirala kao stranka desnog centra. Period nakon Prvog svjetskog rata pa sve do kraja 30-ih godina obilježen je polariziranom političkom situacijom i animozitetom između Alijanse i socijalistički orijentiranih radikala. Treća Republika pala je u ranoj fazi Drugog svjetskog rata. Okupirana Francuska je od 1940. godine bila podijeljenja na de Gaulleovu Slobodnu Francusku i pronacistički orijentiranu Pétainovu Višijevsku Francusku.

Treća Francuska Republika na Wikimedijinoj ostavi