Degmada Baki

From Wikipedia, the free encyclopedia

Degmada Bakimap
Remove ads

Baki District (Soomaali: Degmada Baki ) waa degmo ku taal gobolka Awdal ee galbeedka Somaliland.

Quick facts Wadanka, Gobolka ...
Remove ads

Tirakoobka dadweynaha

Baki waxa dega faraca Reer Nuur ee Makaahiil iyo Reer Maxamed oo ka tirsan beelaha Mahad Case ee beesha Gadabuursi Dir

Duqa magaalada

  • Idiris Faarax Rooble 2002
  • Saleebaan Maxamuud Aadan 2016

Macdanta

Buuraha Siimoodi oo 48 KM dhanka bari kaga beegan tuulada Baki, ayaa muddo dheer loo isticmaali jiray miinada. Waagii hore Coltan iyo agab kale ayaa laga soo qodi jiray, waayadan Berrillium ayaa laga soo qodaa oo waxa la yidhaahdaa Siimoodi Beryllium Mining Site. Xuquuqda macdan qodista waa adag tahay.

Xukuumadda Somaliland ayaa xaquuqda macdan qodista siisay hay’adda ARC ee laga leeyahay dalka Shiinaha, hase yeeshee, beelaha deegaanka ayaa ka cawday in aan faa’iidada ka soo baxda dib loogu celin bulshada deegaankaas. Dawladda Somaliland ayaa si hufan u maamusha degmada Baki, markaa Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya ayaan haba yaraatee wax maamul ah oo dhab ah ka haysan. Si kastaba ha ahaatee, waxaa jiray wada hadal u dhaxeeyay Wasiirka Arrimaha Dibadda ee Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya iyo Safiirka Shiinaha oo ku saabsanaa xuquuqda miinada. Qabiilada deegaanku waa Reer Maxamed iyo Reer Nuur. Labadan beelood waa laamo ka tirsan beesha Gadabuursi , balse miinada waxaa iska leh beesha Reer Maxamed, waxaana jira walaac ku saabsan colaada ka taagan Tareenka Reer Nuur. Dhalinyaro gudaha iyo dibadaba ah ayaa cabasho ka muujiyey wasakhda ka dhalatay macdanta beryllium. Waxaana la sheegay in Qurbo-jooga Ajaanibka ah iyo Masuuliyiinta Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya ee ka soo horjeeda Madax-bannaanida Somaliland ay arrintan ku xad-gudbeen.

2005 doorashadii baarlamaanka Somaliland

Doorashadii golaha wakiilada Somaliland ee 2005 , waxa laga soo sheegay jahawareer ka dhacay degmada Baki.

Dadweyne aad u tiro badan ayaa isugu soo baxay goobta doorashada, waxaana meelaha qaar ka dhacay gacan ka hadal. Tallaabooyin ayaa la qaaday si looga hortago codbixin badan iyadoo la marinayo khad fluorescent ah faraha kuwa hore u codeeyay, laakiin jeegaggu kuma filna. Tirada codadka la dhiibtay ayaa ahayd mid aad u saraysa si aan caadi ahayn marka loo eego natiijadii codbixintii 2003dii. Sidoo kale, waxaa goobaha codbixinta gacan ka geysanayay xubno ka socday xisbiyada siyaasadda qaarkood. Qaar ka mid ah goobaha cod bixinta ayaan si degdeg ah loo furin, waxaana goobta codbixinta ee Dila ay ku jirtay nasasho laba saacadood ah, kaddib markii la xiray goobaha codbixinta oo shaah lagu cabay, laguna cuni jiray qaadka .

Remove ads

Taariikhda

Daraasad la sameeyay 1996kii ayaa lagu sheegay in cudurka Duumada oo aan caadi ahayn uu ka dhacay Baki iyo Boorama , iyadoo xaaladaha qaarkood ay ahaayeen kuwo aad u daran. 1999kii, FAO waxa ay bilowday mashruuc lagu dayactirayo daaqa iyo daaqa ee degmooyinka Boorama iyo Baki. Sannadkii 2002-dii waxa shir ay isugu yimaaddeen Maayarada Degmooyinka Gabiley iyo Baki, kaas oo lagaga arrinsanayey khilaafkooda, waxaana dhexdhexaadinaysay Wasaaradda Arrimaha Gudaha Somaliland. Kulankaas ayuu maayarka degmada Baki ka codsaday in lala soo gaaro gargaar bini’aadantinimo oo ka dhan ah cudurrada faafa iyo abaaraha. Sannadkii 2003-dii waxa degmooyinka Baki iyo Boorama laga bilaabay hawlo lagu horumarinayo caafimaadka iyo daryeelka iyada oo ay iska kaashanayaan Wasaaradda Caafimaadka Somaliland iyo Hay’adda Caafimaadka Adduunka ee WHO. Tallaalka iyo tallaabooyinka lagula dagaallamayo biyaha wasakhaysan ayaa la qorsheeyay. Bishii December 2006, guddoomiye ku-xigeenka Xisbiga Dimuqraadiga ee United Peoples' Democratic Party ayaa ku eedeeyay Badhasaabka Awdal inuu ku kacayo khiyaamo la xidhiidha dhismaha jidka isku xidha Baki iyo Boorama, balse Badhasaabka Awdal ayaa arrintaas gaashaanka ku dhuftay. Bishii Abriil 2009, dagaal ayaa ka qarxay xadka u dhexeeya degmooyinka Gabiley iyo Baki. Bishii May 2013, Wasiirka Wasaaradda Beeraha Somaliland ayaa soo kormeeray khasaaraha ka dhashay fatahaadaha iyo cayayaan ka soo rogmaday degmooyinka Baki iyo Boorama. Bishii Oktoobar 2014, Wasiirka Macdanta iyo Tamarta Somaliland ayaa shir jaraa’id oo uu qabtay ku sheegay in sahan dhinaca macdanta ah oo ay samaysay Shirkadda Khayraadka Afrika ee Shiinaha (ARC) ay keentay cabasho ka timid dadka deegaanka oo sheegay in waxyeello deegaanka ahi ay dhacayso. Bishii December 2015, shir ka dhacay Boorama, ayaa lagu sheegay in FAO ay maal-gelisay 80 beeraley ah oo ku nool degmada Baki. Bishii Maarso 2016, shirkad Shiinees ah oo macdanta ka shaqeysa ayaa magaalada Siimoodi ee degmada Baki ka dhistay dhismo afar dabaq ah oo loogu talagalay dugsi dhexe, kaasoo ay dhigtaan in ka badan 100 arday. Bishii Agoosto 2017, baabuur uu la socday maayar ku xigeenka degmada Baki ayaa ciidamada booliska Boorama ay xidheen; maayar ku xigeenka waa la sii daayay balse gaadhigii ayaa loo soo diray Hargeysa. Ugaasyo, Cuqaal, iyo Aqoonyahano ka soo jeeda degmada Baki ayaa isugu yimid shir arrintan ku saabsan. Bishii Sebtembar 2017, Roobab ka da’ay Gobolka Awdal ayaa dilay saddex qof, laba kalena dhaawac ayaa ka soo gaaray degmadda Baki, ka dib markii ay biriq ku dhacday. Bishii November 2018, Wasiirka Horumarinta Beeraha Somaliland ayaa booqday tuulada Ruqi oo ka tirsan degmada Baki oo ay waxyeello ka soo gaadhay duufaanno , isagoo dhagax-dhigay dib u dhis lagu samaynayo waraabkii burburay. Shaqada waxaa maalgeliya Golaha Qaxootiga Norway , waxaana taageera dawladda Ingiriiska iyo beeralayda maxalliga ah. Bishii Agoosto 2021, guddiga hanti-dhawrka Somaliland ayaa baadhay eedaymo ku takri-fal awoodeed iyo musuqmaasuq oo ay waaxda fulinta ka fulisay magaalada Baki iyo xadhig sharci-darro ah oo lagula kacay odayaasha deegaanka. Bishii December ee sanadkii 2021-kii, waxaa degmada Baki laga helay god dahab ah, waxaana la sheegay in dad badan ay isugu soo baxeen goobta miinada kadib markii ay maqleen warar xan ah.

Remove ads

Maqaalo

Thumb
Baki_awdal1
Thumb
Baki_Degmada2
Thumb
Baki_awdal_degmada

Sidoo kale fiiri

Xigasho

Tixraac

Loading related searches...

Wikiwand - on

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Remove ads