Garacad

Garacad waa magaalo xeebeed ku taalla gobolka Mudug ee Soomaaliya, gaar ahaan Puntland. Waxay caan ku tahay dekedda ganacsi iyo kalluumaysiga, waxaana ka jira xarumo waxbarasho iyo adeegyo caafimaad. Garacad waa magaalo istiraatiiji ah oo muhiim u ah maamulka gobolka Mudug, iyadoo sidoo kale u adeegta ganacsiga iyo isku xirka bulshada deegaanka.

Garacad
Magaalo
Garacad Goobta Soomaaliya dhexdeeda
Coordinates:
Wadanka	Somalia
Maamul Goboleedka	Puntland
Gobolka	Mudug
Aag saacadeed	UTC+3 (EAT)

Taariikhda

Garacad waa magaalo xeebeed ku taalla gobolka Mudug ee Puntland, Soomaaliya, waxaana taariikh ahaan caan ku ahayd kalluumaysiga iyo ganacsiga xeebaha. Magaaladan ayaa muddo qarniyaal ah u adeegaysay bulshada deegaanka, iyadoo dekeddeeda ay noqotay meel istiraatiiji ah oo lagu kala iibsado kalluunka iyo badeecooyinka kale ee badda laga helo.

Intii lagu jiray qarnigii 20-aad, Garacad waxay bilawday horumar muuqda oo dhinaca kaabayaasha bulshada ah, waxaana la dhisay iskuulo, xarumo caafimaad, iyo wadooyin isku xira gudaha magaalada iyo deegaanada u dhow. Horumarkan ayaa qayb ka ahaa dadaallada maamulka Puntland ee kor loogu qaadayo nolosha shacabka iyo horumarinta magaalooyinka xeebaha.

Sidoo kale, Garacad waxay door muhiim ah ka ciyaartay isku xirka ganacsiga ee gobolka Mudug iyo magaalooyinka kale ee Puntland, iyadoo u fududaysay ganacsiga xoolaha nool, kalluumaysiga, iyo badeecooyinka kale ee deegaanka. Magaalada ayaa sidoo kale soo martay caqabado ay ka mid yihiin abaaraha, fatahaadaha, iyo khilaafaadka siyaasadeed ee gobolka, taasoo saamayn ku yeelatay horumarkeeda.

Juqraafiga

Garacad waxay ku taallaa xeebta badhtamaha ee gobolka Mudug, Puntland, Soomaaliya, waxaana ka soo jeeda xeebta Badweynta Hindiya. Magaalada ayaa ku taalla meel istiraatiiji ah oo u dhow magaalooyinka Galkacyo iyo Hobyo, taasoo ka dhigaysa xarun muhiim ah oo ganacsi iyo kalluumaysi.

Deegaanka Garacad waa dhul dhaca badda u dhow, waxaana hareeraha magaalada laga helaa dhul beereed iyo dhul daaqsimeed, iyadoo qaar ka mid ah deegaanka ay u baahan yihiin maarayn biyo iyo ka hortag fatahaado. Cimilada Garacad waa kulayl-dhexdhexaad ah oo badanaa qalalan, iyadoo roobabku dhacaan xilliyada Gu’ iyo Dayrta. Magaalada waxaa sidoo kale saameeya dabeylo xooggan oo ka yimaada Badweynta Hindiya, kuwaas oo saameeya kalluumaysiga iyo howlaha dekedda.

Dhaqanka

Garacad waxay leedahay bulsho dhaqameed isku dhafan oo ku tiirsan kalluumaysiga, xoolo-dhaqashada, iyo ganacsiga badda. Dadka deegaanka waxay inta badan ka tirsan yihiin beelo Soomaali ah, kuwaas oo dhaqankooda ku salaysan qiyamka bulshada, iskaashiga, iyo martigelinta.

Magaaladu waxay caan ku tahay xafladaha dhaqanka, suugaanta, iyo heesaha badda, iyadoo sidoo kale ay ka jiraan suuqyo dhaqameed oo ay bulshada ku kala iibsato kalluunka, xoolaha, iyo alaabooyinka kale ee deegaanka laga helo.

Sidoo kale, Garacad waxay leedahay dhaqamo la xiriira diinta Islaamka, oo ah diin ay inta badan shacabka ku dhaqmaan, waxaana jira masaajido iyo xarumo waxbarasho diini ah oo ka qayb qaata kobcinta aqoonta iyo dhaqanka bulshada.

Dhaqaalaha

Dhaqaalaha Garacad wuxuu si weyn ugu tiirsan yahay kalluumaysiga, iyadoo dekedda magaalada ay noqotay xarun muhiim ah oo lagu kala dhoofiyo kalluunka gudaha Puntland iyo Soomaaliya inteeda kale. Kalluumaysatada deegaanka ayaa inta badan isticmaala hababka dhaqameed ee kalluumaysiga, halka qaar ka mid ah ay adeegsanayaan qalab casri ah si loo kordhiyo wax-soosaarka.

Xoolo-dhaqashada

Xoolo-dhaqashada ayaa sidoo kale ah il dhaqaale oo muhiim ah, iyadoo beeralayda iyo xoolo-dhaqatada deegaanka ay ku tiirsan yihiin geela, lo’da, iyo ariga. Waxay ka qeyb qaataan suuqyada gudaha iyo dhoofinta xoolaha.

Ganacsiga

Ganacsiga iyo adeegyada magaalada ayaa sii xoojiya dhaqaalaha Garacad. Suuqyada magaalada waxay bixiyaan fursado ganacsi oo kala duwan sida dukaamada, bakhaarada, iyo adeegyada bulshada sida caafimaadka, waxbarashada, iyo gaadiidka. Garacad waxaa sidoo kale ka jira mashaariic horumarineed oo ay fuliyaan hay’ado caalami ah iyo maamulka Puntland, kuwaas oo lagu taageerayo kaabayaasha dhaqaalaha, horumarinta dekedda, iyo kobcinta fursadaha shaqo ee bulshada.

Soo jiidashada ganacsi ee deegaanka waxay ka dhigaysaa Garacad magaalo muhiim ah oo istiraatiiji ah, iyadoo ay dadka ka yimaada magaalooyinka kale ee Puntland iyo Soomaaliya inteeda kale u yimaadaan ganacsi iyo kalluumaysi.

Caafimaadka

Garacad waxay leedahay xarumo caafimaad oo aasaasi ah kuwaas oo u adeegaya bulshada deegaanka iyo magaalooyinka u dhow. Xarumaha caafimaad waxaa ka mid ah isbitaallo, rugo caafimaad, iyo xarumo daaweyn oo yaryar, kuwaas oo bixiya adeegyo caafimaad oo dhameystiran sida daaweynta guud, tallaalka, daryeelka hooyada iyo dhallaanka, iyo la-tashiga caafimaadka bulshada.

Maadaama Garacad ay tahay magaalo xeebeed, adeegyada caafimaad ayaa sidoo kale diiradda saara xanuunada badda iyo kalluumaysiga la xiriira, sida dhaawacyada kalluumaysatada iyo cudurrada badda. Hay’ado maxalli iyo kuwo caalami ah ayaa ka qeyb qaata horumarinta adeegyada caafimaadka, tababarka shaqaalaha caafimaadka, iyo bixinta daawooyinka lagama maarmaanka ah.

Caqabado ayaa jira, oo ay ka mid yihiin helitaanka agabka caafimaad ee casriga ah iyo kaabayaasha caafimaad ee ku filan, laakiin maamulka Puntland iyo hay’adaha caalamiga ah ayaa dadaal ku bixinaya sidii adeegyada caafimaad ee Garacad loo horumarin lahaa.

Iskuulada waxbarashada

Boqor Elementary School – Iskuul hoose oo bixiya waxbarashada aasaasiga ah.

Iften Middle School – Iskuul dhexe oo bixiya waxbarashada fasalada dhexe.

Garacad High School – Iskuul sare oo bixiya waxbarashada sare ee dugsiga.

Sallax Garacad Secondary School – Iskuul sare oo ku yaal deegaanka Sallax ee Garacad.

Jariban Secondary School – Iskuul sare oo ku yaal degmada Jariban ee gobolka Mudug.

Labilamane Secondary School – Iskuul sare oo ku yaal deegaanka Labilamane ee Garacad.

Ceel-Gaws Secondary School – Iskuul sare oo ku yaal deegaanka Ceel-Gaws ee Garacad.

Balibusle Secondary School – Iskuul sare oo ku yaal deegaanka Balibusle ee Garacad.

Mareer Primary School – Iskuul hoose oo ku yaal deegaanka Mareer ee Garacad.

Dhinowda Primary School – Iskuul hoose oo ku yaal deegaanka Dhinowda ee Garacad.

Ceelxagar Primary School – Iskuul hoose oo ku yaal deegaanka Ceelxagar ee Garacad.

Sallax Primary School – Iskuul hoose oo ku yaal deegaanka Sallax ee Garacad.

Labilamane Primary School – Iskuul hoose oo ku yaal deegaanka Labilamane ee Garacad.

Kulub Primary School – Iskuul hoose oo ku yaal deegaanka Kulub ee Garacad.

Malye Primary School – Iskuul hoose oo ku yaal deegaanka Malye ee Garacad.

Raydable Primary School – Iskuul hoose oo ku yaal deegaanka Raydable ee Garacad.

Islaan Cabdulaahi Primary School – Iskuul hoose oo ku yaal deegaanka Islaan Cabdulaahi ee Garacad.

Jariban Primary School – Iskuul hoose oo ku yaal degmada Jariban ee gobolka Mudug.

Ceel-Gaws Primary School – Iskuul hoose oo ku yaal deegaanka Ceel-Gaws ee Garacad.

Iskuulladani waxay qayb ka yihiin iskuulka degmada Garacad ee ay ka mid yihiin Boqor Elementary School, Iften Middle School, iyo Garacad High School.

wax yaabaha caan ku tahay

Dekeddeeda iyo kalluumaysiga – Garacad waa magaalo xeebeed muhiim ah oo deked leh, taasoo u sahlaysa kalluumaysatada iyo ganacsiga badda.

2. Ganacsiga iyo suuqyada – Magaalada waxay xarun u tahay ganacsi kala duwan oo ay bulshada deegaanka iyo dadka ka imanaya magaalooyinka kale ka faa’iidaystaan.

3. Xoolo-dhaqashada iyo beeraha – Dadka deegaanka ayaa dhaqaale ahaan ku tiirsan xoolo-dhaqashada iyo beeraha.

4. Taariikhda iyo isku xirka gobolka – Garacad waxay door muhiim ah ka ciyaartay isku xirka ganacsiga iyo bulshada ee gobolka Mudug iyo Puntland.

5. Dhaqanka iyo suugaanta – Magaalada waxaa ka jira xaflado dhaqameed, heeso badeed, iyo suuqyo dhaqameed.

6. Waxbarashada iyo adeegyada bulshada – Waxaa ka jira iskuulo, xarumo caafimaad, iyo adeegyo kale oo bulshada u adeegaya.

Tixraac

Website ka rasmiga ah^{[dead link]}

Shirkadda Wadaagsin – Dekedda Garacad

Bangiga Adduunka – Mashaariicda Horumarinta Soomaaliya

Gelitaanka Itoobiya ee Dekadaha Soomaaliya