Republika islamike
From Wikipedia, the free encyclopedia
Termi republikë islamike është përdorur në mënyra të ndryshme. Disa udhëheqës fetarë myslimanë e kanë përdorur atë si emër për një formë teorike të qeverisjes teokratike islame që zbaton sheriatin, ose ligje të pajtueshme me sheriatin. Termi është përdorur gjithashtu për një shtet sovran që merr një pozicion kompromisi midis një kalifati të pastër islamik dhe një republike laike, nacionaliste - as një monarki islamike dhe as një republikë laike. Në raste të tjera përdoret thjesht si simbol i identitetit kulturor.
Ka gjithashtu një numër shtetesh ku Islami është feja shtetërore dhe që (të paktën pjesërisht) drejtohen nga ligjet islame, por mbajnë vetëm "republikë" në emrat e tyre zyrtarë, jo "republikë islame" - shembuj përfshijnë Irakun, Jemenin dhe Maldivet. Mbështetësit e tjerë të ligjit të rreptë të sheriatit (siç janë talibanët ), preferojnë titullin "Emiratet islamike", pasi emiratet ishin të zakonshme gjatë historisë islame dhe "republika" ka një origjinë perëndimore - që vjen nga Roma ( nga latinishtja res publica 'çështje publike' ) që tregon se "pushteti suprem mbahet nga populli dhe përfaqësuesit e tij të zgjedhur", [1] duke mos përmëndur bindjen ndaj Allahut apo ligjit të sheriatit.
Aktualisht, (që nga viti 2022), emri përdoret në titullin zyrtar të tre shteteve - Republikat Islamike të Iranit, Pakistanit dhe Mauritanisë. Pakistani e përdori për herë të parë titullin sipas kushtetutës së vitit 1956. Mauritania e miratoi atë më 28 nëntor 1958. Irani e miratoi atë pas Revolucionit Iranian të vitit 1979 që përmbysi dinastinë Pahlavi. Pavarësisht se kanë emra të ngjashëm, vendet ndryshojnë shumë në qeveritë dhe ligjet e tyre. Irani dhe Mauritania janë shtete teokratike fetare. [2] Pakistani e miratoi emrin në vitin 1956 përpara se Islami të shpallej fe shtetërore, [3] kjo ndodhi në miratimin e kushtetutës së vitit 1973 .
Irani përdor zyrtarisht titullin e plotë në të gjithë emrat e qeverisjes që i referohen vendit (p.sh. Ushtria e Republikës Islamike të Iranit ose Transmetimi i Republikës Islamike të Iranit ); në krahasim me të njëvlerëshmit e tij në Pakistan që quhen Forcat e Armatosura të Pakistanit dhe Korporata Transmetuese e Pakistanit . Gjithashtu ndryshe nga vendet e tjera, Irani përdor akronimin IRI (Republika Islamike e Iranit) si pjesë e akronimeve zyrtare.