politikan shqiptar nga Maqedonia From Wikipedia, the free encyclopedia
Talat Xhaferi (i lindur më 15 Prill 1962) është një politikan shqiptar i cili shërbeu si Kryeministër i Maqedonisë së Veriut nga janari deri në qershor 2024. Ai ka shërbyer më parë si kryetar i Kuvendit të Republikës së Maqedonisë së Veriut nga viti 2017 deri në vitin 2024 dhe si ministër i Mbrojtjes nga viti 2013 deri në vitin 2014. Ai ishte kryeministri i parë shqiptar që nga pavarësia dhe shtetësia e Maqedonisë së Veriut.
Talat Xhaferi | |
---|---|
Kryeministri i 12-të i Maqedonisë së Veriut | |
Në detyrë 28 Janar 2024 – 23 Qershor 2024 | |
Presidenti | Stevo Pendarovski Gordana Siljanovska-Davkova |
Paraprirë nga | Dimitar Kovaçevski |
Pasuar nga | Hristijan Mickoski |
Kryetar i Kuvendit të Maqedonisë së Veriut | |
Në detyrë 27 Prill 2017 – 25 Janar 2024 | |
Kryeministri | Emil Dimitriev Zoran Zaev Oliver Spasovski Zoran Zaev Dimitar Kovaçevski |
Paraprirë nga | Trajko Veljanovski |
Pasuar nga | Jovan Mitreski |
Ministër i Mbrojtjes | |
Në detyrë 18 Shkurt 2013 – 19 Qershor 2014 | |
Kryeministri | Nikolla Gruevski |
Paraprirë nga | Fatmir Besimi |
Pasuar nga | Zoran Jolevski |
Të dhëna vetjake | |
U lind më | 15 Prill 1962 Forinë, Gostivar, RS e Maqedonisë, Jugosllavia, (sot Maqedonia e Veriut) |
Partia politike | Bashkimi Demokratik për Integrim (BDI) |
Bashkëshortja/et | Mereme Xhaferi |
Shkollimi | Akademia Ushtarake (Beograd) |
Profesioni | Politikan |
Nënshkrimi | |
Xhaferi, një shqiptar etnik, lindi më 15 prill 1962 në fshatin Forinë afër Gostivarit, PR Maqedoni, RFP Jugosllavi. Shkollën fillore e kreu në fshatin e afërt Çegran dhe shkollimin e mesëm e vazhdoi në shkollën e mesme ushtarake në Beograd. Ai studioi në Akademinë Ushtarake të Këmbësorisë së Ushtrisë Tokësore të Ushtrisë Popullore Jugosllave (JNA) në Beograd dhe Sarajevë. Më vonë gjatë karrierës së tij u specializua në detyra komanduese dhe shtabi në Akademinë Ushtarake Gjeneral Mihailo Apostolski në Shkup. Në vitin 2013 ka magjistruar në mbrojtje.[1]
Nga viti 1985 deri në vitin 1991 Xhaferi ishte oficer i APJ-së, ndërsa nga viti 1992 deri në vitin 2001 oficer i Ushtrisë së Republikës së Maqedonisë (ARM).[2]
Gjatë kryengritjes së vitit 2001, në të cilën shqiptarët në krye me Ali Ahmetin sulmuan forcat e sigurisë, Xhaferi fillimisht ishte oficer i lartë në ARM, duke komanduar trupat në kazermat e Tetovës.
Më 28 prill, ditën e operacionit të Vicës, ai ishte në detyrë komandant në kazermë.[3] Disa ditë më vonë ai dezertoi dhe iu bashkua Ushtrisë Çlirimtare Kombëtare (UÇK), dhe u bë komandanti i saj i Brigadës 116, duke fituar pseudonimin Komandant Forina pas vendlindjes së tij.[4] Ai më vonë u amnistua, në përputhje me Marrëveshjen e Ohrit të vitit 2001.[5]
Xhaferi u zgjodh për herë të parë në parlamentin maqedonas në vitin 2002 për Bashkimin Demokratik për Integrim (BDI), i cili u formua atë vit nga anëtarë të UÇK-së të shpërbërë. Nga viti 2004 deri në vitin 2006 Xhaferi ka qenë zëvendësministër i Mbrojtjes.[6] Nga viti 2008 deri në vitin 2013, ai ishte deputet i BDI-së, aleate me partinë konservatore VMRO-DPMNE . Në vitin 2012, ai u bë i njohur për fjalimet e tij maratonë të përdorura si një taktikë filibuster për të bllokuar miratimin e një ligji për veteranët që do të jepte përfitime për veteranët e luftës maqedonase. Ai e bllokoi draftin në nivel komisioni duke "lexuar poezi, duke cituar literaturë të huaj dhe raporte mbi Maqedoninë, duke zhuritur ose thjesht duke heshtur, duke pritur të kalojë koha".[6]
Në vitin 2013, Xhaferi u propozua nga BDI për ministër të Mbrojtjes në kabinetin e Nikolla Gruevskit, pas dorëheqjes së Fatmir Besimit. Emërimi i Xhaferit shkaktoi protesta nga maqedonasit[7][8] (në veçanti gjenerali në pension Stojançe Angelov i partisë opozitare pro-veterane Dinjiteti)[9] dhe qytetarëve shqiptarë.[10] Xhaferi tha se qëllimi i tij ishte që forcat e armatosura t'i bëjë “simbol të bashkëjetesës, tolerancës dhe respektit të dallimeve”.[9]
Më 26 nëntor 2019, një tërmet goditi Shqipërinë. Xhaferi ishte pjesë e një delegacioni të politikanëve etnikisht shqiptarë nga Maqedonia e Veriut që vizituan epiqendrën e tërmetit, të cilët i shprehën ngushëllimet e tyre presidentit shqiptar Ilir Meta.[11]
Në prill të vitit 2017, Xhaferi u zgjodh kryetar i Kuvendit të Maqedonisë, i mbështetur nga një koalicion i partive kombëtare shqiptare dhe partisë opozitare social-demokrate LSDM, duke shkaktuar trazira në ndërtesën e Kuvendit. Partia VMRO-DPMNE e cilësoi këtë veprim si grusht shteti.[12] Më pas, demonstruesit hynë në ndërtesën e parlamentit, duke rrahur gazetarë dhe deputetë dhe u desh të liroheshin nga policia.[13]
Më 25 janar 2024, Xhaferi dha dorëheqjen pas dorëheqjeve të qeverisë së Dimitar Kovaçevskit, në përgatitje për t'u zgjedhur kryetar i një qeverie teknike e cila, në përputhje me Marrëveshjen e Përzhinos, do ta udhëheqë vendin në 100 ditë para parlamentit zgjedhjet e planifikuara për 8 maj.[14]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.