Teopompi

Theopompi ( greqisht: Θεόπομπος, Theópombos; c 380 para Krishtit – c 315 pes.) ishte një historian dhe retorik i lashtë grek. ^[1]

Biografia

Theopompi lindi në ishullin Chios të Egjeut. Në rininë e hershme, ai duket se kishte kaluar ca kohë në Athinë, së bashku me babanë e tij, i cili ishte internuar për shkak të simpative të tij lakoniane. Këtu ai u bë një nxënës i Isokratit ku edhe arriti sukses të madh në retorikë; madje thuhet se Isokrati thoshte që Efori kërkonte shumë nxitje, por Theopompi kërkonte pak. ^{[2] [3]}

Në fillim ai duket se ka hartuar fjalime epidetike, në të cilat arriti aftësi të tilla sa që në vitet 352–351 pes. ai fitoi çmimin e oratorisë dhënë nga Artemisia II nga Caria për nder të burrit të saj, edhe pse Isocrates ishte vetë midis konkurrentëve. Thuhet se ka qenë këshilla e mësuesit të tij që më në fund përcaktoi karrierën e tij si historian — një karrierë për të cilën ai ishte kualifikuar në mënyrë të veçantë për shkak të trashëgimisë së tij të bollshme dhe njohurive të tij të gjera për njerëzit dhe vendet. Përmes ndikimit të Aleksandrit, ai u lejua të kthehej në Kios rreth vitit 333 para Krishtit, ku edhe u shqua për disa kohë si një nga udhëheqësit e partisë aristokrate në qytetin e tij të lindjes. Pas vdekjes së Aleksandrit, ai u dëbua përsëri dhe u strehua te Ptolemeu në Egjipt, ku duket se kishte një pritje disi të ftohtë. Data e vdekjes së tij është e panjohur. ^[2]

Vepra

Veprat e Theopompit ishin kryesisht historike dhe citohen shumë nga shkrimtarët e mëvonshëm. Ato përfshinin një mishërim të veprës së Herodotit me titull Historitë (nëse kjo vepër është faktikisht e tij ose jo ende është një çështje e debatuar), ^[4] Hellenica (Ἑλληνικά), Historia e Filipit, dhe disa Panegjirikë. ^[2]

Aristoteli përmend konceptimin dhe dëshminë e Theopompit për pafajësinë e skllavërisë, në veprën me tin me titull Politika. ^[5]

Në veprat e tij Teopompi flet edhe për ilirët dhe Mbretërinë e Ilirisë e cila shtrihej në veri të Greqisë antike.^[6]

^[7]

Shih edhe

• Iliria
• Historia
• Retorika
• Herodoti
• Greqia e lashtë

Referime

1. Colby & Williams 1905. Gabim me sfn - Nuk ka shënjestrim CITEREFColbyWilliams1905 (Ndihmë!)
2. Walker 1911. Gabim me sfn - Nuk ka shënjestrim CITEREFWalker1911 (Ndihmë!)
3. Cicero. Brutus, 204.
4. Christ 1993. Gabim me sfn - Nuk ka shënjestrim CITEREFChrist1993 (Ndihmë!)
5. Politics, Book I, Chapter II, Spanish Version
6. Fox 1973, pp. 49, 57.
7. Flavius Josephus. Antiquities of the Jews, Book 12, Chapter 2.

Literatura

• Bruce, I. A. F. (1970). "Theopompus and Classical Greek Historiography". History and Theory. Blackwell Publishing. 9 (1): 86–109. doi:10.2307/2504503. JSTOR 2504503. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
• Flower, Michael Attyah (1994). Theopompus of Chios: History and Rhetoric in the Fourth Century BC. Oxford: Oxford University Press. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
• Lund, Helen S. (1992). Lysimachus: A Study in Early Hellenistic Kingship. London: Routledge. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
• Shrimpton, Gordon S. (1992). Theopompus the Historian. Montreal: McGill-Queen's University Press. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
• Ottone, Gabriella (2004). "Per una nuova edizione dei frammenti di Teopompo di Chio: riflessioni su alcune problematiche teoriche e metodologiche". Ktèma. Civilisations de l'Orient, de la Grèce et de Rome antiques. 29: 129–143. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
• Ottone, Gabriella (2018). Teopompo di Chio. Filippiche (Fozio, Biblioteca, cod. 176). Tivoli: Edizioni Tored. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)