From Wikipedia, the free encyclopedia
Universiteti i Kalifornisë, Berkeley, (i njohur edhe si Berkeley, UC Berkeley, dhe Cal)[1] është një universitet publik e kërkimor i cili ndodhet në Berkeley, Kaliforni. I themeluar në vitin 1868, Berkeley është universiteti i dhjetë më i vjetër kërkimor i lidhur me sistemin e Universitetit të Kalifornisë, dhe shpesh është cituar si universiteti publik më i miri në Shtetet e Bashkuara dhe në mbarë botën.[2][3][4][5][6][7]
I themeluar në vitin 1868, si rezultat i shkrirjes së Kolegjit privat të Kalifornisë dhe Kolegjit publik Bujqësor, Minierave, dhe Arteve Mekanike në Oakland, ky institucion i arsimit të lartë ofron rreth 350 programe universitare të studimit me një gamë të gjerë të disiplinave.[8] Sipas të ashtuquajturit Dwinelle Bill të 5 Marsit 1868 (Karta e Kuvendit të Kalifornisë Nr 583) deklaronte se "Universiteti për funksionimin e tij duhet të sigurojë për hartimin e saj, për të siguruar udhëzime dhe arsimim të plotë në të gjitha departamentet e shkencave, letërsi dhe arti, industriale dhe profesionale, dhe të arsimit të përgjithshëm dhe të programeve të veçanta të përgatitjes profesionale..." [9][10] Universiteti i Kalifornisë Berkeley i bashkë-menaxhon edhe tri institucione tjera të arsimit të lartë si janë: Departamenti i Shteteve të Bashkuara për Energjinë e Laboratorëve e Kombëtar, duke përfshirë Lawrence Berkeley National Laboratory, Lawrence Livermore National Laboratory dhe Los Alamos National Laboratory për Departamentit Amerikan të Energjisë, dhe është shtëpi për shumë institucione dhe organizata kërkimore me famë botërore, duke përfshirë Institutin e Kërkimeve Shkencore Matematikore dhe Laboratorin Shkencor të Hapësirës.
Studentë të Universitetit Berkeley kanë fituar 91 Çmime Nobel (duke përfshirë 32 studentë laureatë të Nobelit), 9 Wolf Price, 13 Medalje (duke përfshirë edhe 3 studentë medalist), 22 çmime Turing (duke përfshirë 11 studentë), 45 bursa MacArthur,[11] 20 Academy Awards, 14 Çmime Pulitzer"[12] dhe 117 Medalje Olimpike ari (51 argjendi dhe 39 të bronzta).[13] Deri më sot, së bashku me Berkeley Lab, shkencëtarët dhe hulumtuesit e Berkeley UC kanë zbuluar 16 elemente kimike nga Sistemi Periodik i elementeve kimike – më shumë se çdo tjetër universitet në botë.[14][15] Lawrence Livermore Lab gjithashtu ka zbuluar apo bashkë-zbuluar gjashtë elemente kimike (113 deri 118).[16][17] Berkeley është njëri nga anëtarët themelues të Shoqatës Amerikane të Universiteteve dhe vazhdon ta ketë shumë të lartë veprimtarinë kërkimore me $744 milionë dollarë në kërkim dhe zhvillim, shpenzime fiskale për vitin që përfundoi më 30 qershor 2014.[18][19]
Berkeley, konsiderohet nga renditja Botërore e Arsimit Universitar të Universiteteve si një nga gjashtë universitetet udhëheqëse në botë në renditjen e vitit 2016[20] dhe në vitin 2015 është renditur i treti ndër universitetet më të Mira botërore në renditjen e Universiteteve të kryer në SHBA dhe rreth 50 vende të tjera sipas U.S. News.[21] Renditja Akademike e Universiteteve të Botës (ARWU) e renditi gjithashtu Universitetin Berkley të Kalifornisë, të tretin në botë në përgjithësi, dhe të parin ndër universitetet publike.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.