Federata Botërore e Shahut

Federata Botërore e Shahut, i referuar zakonisht nga akronimi i tij francez FIDE (Federation Internationale des Echecs) është një organizatë ndërkombëtare me bazë në Zvicër që lidh federatat e ndryshme kombëtare të shahut dhe vepron si organi drejtues i garave ndërkombëtare të shahut. FIDE u themelua më 20 korrik 1924 në Paris.^[2] FIDE organizon Kampionati Botëror i Shahut, Kampionati Botëror i Shahut për Femra dhe Olimpiadat e Shahut. Në vitin 1999, FIDE u njoh nga Komiteti Olimpik Ndërkombëtar (IOC). Që nga 21 dhjetor 2023, janë 201 federata anëtare të FIDE.^[3].

Federata Botërore e Shahut

Fédération Internationale des Échecs
Shkurtesa	FIDE
Formuar më	20 korrik 1924; 99 vite më parë në Paris
Lloji	Organizatë ndërkombëtare
Selia	Lozanë, Switzerland[1]
Anëtarësia	201 national associations
Presidenti	Arkady Dvorkovich
Zëvendës Presidenti	Viswanathan Anand
Buxheti	12.84 milion euro (2022)
Faqja në internet	fide.com

Kryetarët e FIDE-së

Që nga krijimi i federatës në vitin 1924 bëhet edhe zgjedhja e kryetarit të federatës.

• 1924 - 1939 Alexander Rueb
• 1939 - 1946 Augusto De Muro
• 1946 - 1949 Alexander Rueb
• 1949 - 1970 Folke Rogard
• 1970 - 1978 Max Euwe
• 1978 - 1982 Friðrik Ólafsson
• 1982 - 1995 Florencio Campomanes
• 1995 - 2018 Kirsan Ilyumzhinov
• 2018 - tani Arkady Dvorkovich

Olimpiadat e Shahut FIDE [4]

Ngjarje	Vit	Pritës	Medalje ari	Medalje argjendi	Medalje bronzi
I	1927	Londra	Hungaria 40	Danimarka 38½	Britania e Madhe 36½
II	1928	Haga	Hungaria 44	SHBA 39½	Polonia 37
III	1930	Hamburgu	Polonia 48½	Hungaria 47	Gjermania 44½
IV	1931	Praga	SHBA 48	Polonia 47	Çekosllovakia 46½
V	1933	Folkestone	SHBA 39	Çekosllovakia 37½	Suedia 34
VI	1935	Varshava	SHBA 54	Suedia 52½	Polonia 52
VII	1937	Stokholmi	SHBA 54½	Hungaria 48½	Polonia 47
VIII	1939	Buenos Aires	Gjermania 36	Polonia 35½	Estonia 33½
IX	1950	Dubrovniku	Jugosllavia 45½	Argjentina 43½	Gjermania 40½
X	1952	Helsinki	Bashkimi Sovjetik 21	Argjentina 19½	Jugosllavia 19
XI	1954	Amsterdami	Bashkimi Sovjetik 34	Argjentina 27	Jugosllavia 26½
XII	1956	Moska	Bashkimi Sovjetik 31	Jugosllavia 26½	Hungaria 26½
XIII	1958	Mynihu	Bashkimi Sovjetik 34½	Jugosllavia 29	Argjentina 25½
XIV	1960	Leipzig	Bashkimi Sovjetik 34	SHBA 29	Jugosllavia 27
XV	1962	Varna	Bashkimi Sovjetik 31½	Jugosllavia 28	Argjentina 26
XVI	1964	Tel Aviv	Bashkimi Sovjetik 36½	Jugosllavia 32	Gjermania 30½
XVII	1966	Havana	Bashkimi Sovjetik 39½	SHBA 34½	Hungaria 33½
XVIII	1968	Lugano	Bashkimi Sovjetik 39½	Jugosllavia 31	Bullgaria 30
XIX	1970	Siegen	Bashkimi Sovjetik 27½	Hungaria 26½	Jugosllavia 26
XX	1972	Shkupi	Bashkimi Sovjetik 42	Hungaria 40½	Jugosllavia 38
XXI	1974	Nica	Bashkimi Sovjetik 46	Jugosllavia 37½	SHBA 36½
XXII	1976	Haifa	Bashkimi Sovjetik 37	Holanda 36½	Anglia 35½
XXIII	1978	Buenos Aires	Hungaria 37	Bashkimi Sovjetik 36	SHBA 35
XXIV	1980	Valeta	Bashkimi Sovjetik 39	Hungaria 39	Jugosllavia 35
XXV	1982	Lucerni	Bashkimi Sovjetik 42½	Çekosllovakia 36	SHBA 35½
XXVI	1984	Selaniku	Bashkimi Sovjetik 41	Anglia 37	SHBA 35
XXVII	1986	Dubai	Bashkimi Sovjetik 40	Anglia 39½	SHBA 38½
XXVIII	1988	Selaniku	Bashkimi Sovjetik 40½	Anglia 34½	Holanda 34½
XXIX	1990	Novi Sad	Bashkimi Sovjetik 39	SHBA 35½	Anglia 35½
XXX	1992	Manila	Rusia 39	Uzbekistani 35	Armenia 34½
XXXI	1994	Moska	Rusia 37½	Bosnja dhe Hercegovina 35	Rusia-II 34½
XXXII	1996	Jerevan	Rusia 38½	Ukraina 35	SHBA 34
XXXIII	1998	Elista	Rusia 35½	SHBA 34½	Ukraina 32½
XXXIV	2000	Stambolli	Rusia 38	Gjermania 37	Ukraina 35½
XXXV	2002	Bled	Rusia 38½	Hungaria 37½	Armenia 35
XXXVI	2004	Calvia	Ukraina 39½	Rusia 36½	Armenia 36½
XXXVII	2006	Torino	Armenia 36	Kina 34	SHBA 33
XXXVIII	2008	Dresden	Armenia 19	Izraeli 18	SHBA 17
XXXIX	2010	Khanty-Mansiysk	Ukraina 19	Rusia 18	Izraeli 17
XL	2012	Stambolli	Armenia 19	Rusia 19	Ukraina 18
XLI	2014	Tromso	Kina 19	Hungaria 17	India 17
XLII	2016	Baku	SHBA 20	Ukraina 20	Rusia 18
XLIII	2018	Batumi	Kina 18	SHBA 18	Rusia 18
XLIV	2022	Çenai	Uzbekistani 19	Armenia 19	India 18
XLV	2024	Budapesti	India 21	SHBA 17	Uzbekistani 17

Olimpiadat e Shahut për Femra [5]

Ngjarje	Vit	Pritës	Medalje ari	Medalje argjendi	Medalje bronzi
I	1957	Emmen	Bashkimi Sovjetik 10½	Rumania 10½	Gjermania Lindore 10
II	1963	Split	Bashkimi Sovjetik 25	Jugosllavia 24½	Gjermania Lindore 21
III	1966	Oberhausen	Bashkimi Sovjetik 22	Rumania 20½	Bashkimi Sovjetik 17
IV	1969	Lublin	Bashkimi Sovjetik 26	Hungaria 20½	Çekosllovakia 19
V	1972	Shkupi	Bashkimi Sovjetik 11½	Rumania 8½	Hungaria 8
VI	1974	{{Medellin]]	Bashkimi Sovjetik 13½	Rumania 13½	Bullgaria 13
VII	1976	Haifa	Izraeli 17	Anglia 11½	Spanja 11½
VIII	1978	Buenos Aires	Bashkimi Sovjetik 16	Hungaria 11	Gjermania 11
IX	1980	Valeta	Bashkimi Sovjetik 32½	Hungaria 32	Polonia 26½
X	1982	Lucerni	Bashkimi Sovjetik 33	Rumania 30	Hungaria 26
XI	1984	Selaniku	Bashkimi Sovjetik 32	Bullgaria 27½	Rumania 27
XII	1986	Dubai	Bashkimi Sovjetik 33½	Hungaria 29	Rumania 28
XIII	1988	Selaniku	Hungaria 33	Bashkimi Sovjetik 32½	Jugosllavia 28
XIV	1990	Novi Sad	Hungaria 35	Bashkimi Sovjetik 35	Kina 29
XV	1992	Manila	Gjeorgjia 30½	Ukraina 29	Kina 28½
XVI	1994	Moska	Gjeorgjia 32	Hungaria 31	Kina 27
XVII	1996	Jerevan	Gjeorgjia 30	Kina 28½	Rusia 28½
XVIII	1998	Elista	Kina 29	Rusia 27	Gjeorgjia 27
XIX	2000	Stambolli	Kina 32	Gjeorgjia 31	Rusia 28½
XX	2002	Bled	Kina 29½	Rusia 29	Polonia 28
XXI	2004	Calvia	Kina 31	SHBA 28	Rusia 27½
XXII	2006	Torino	Ukraina 29½	Rusia 28	Kina 27½
XXIII	2008	Dresden	Gjeorgjia 18	Ukraina 18	SHBA 17
XXIV	2010	Khanty-Mansiysk	Rusia 22	Kina 18	Gjeorgjia 16
XXV	2012	Stambolli	Rusia 19	Kina 19	Ukraina 18
XXVI	2014	Tromso	Rusia 20	Kina 18	Ukraina 18
XXVII	2016	Baku	Kina 20	Polonia 17	Ukraina 17
XXVIII	2018	Batumi	Kina 18	Ukraina 18	Gjeorgjia 17
XXIX	2022	Çenai	Ukraina 18	Gjeorgjia 18	India 17
XXX	2024	Budapesti	India 19	Kazakistani 18	SHBA 17

Shiko dhe këtë

• FIDE Online Arena
• Shahu në mbarë botën
• Renditja Botërore e FIDE
• Federata Ndërkombëtare e Shahut me Korrespondencë
• Lista e numrit një në botë të shahut FIDE
• Titujt FIDE