Tenesi

Tennessee ( /ˌtɛnᵻˈsiː/ TEN-ih-SEE, local /ˈtɛnᵻsi/ TEN-iss-ee), zyrtarisht Shteti i Tenesit, është një shtet në rajonin Juglindor të Shteteve të Bashkuara. Tenesi është i 36-ti më i madhi sipas sipërfaqes dhe i 16-ti më i populluari nga 50 shtetet. Kufizohet nga Kentaki në veri, Virxhinia në verilindje, Karolina e Veriut në lindje, Xhorxhia, Alabama dhe Misisipi në jug, Arkansas në jugperëndim dhe Mizuri në veriperëndim. Tenesi është i ndarë gjeografikisht, kulturalisht dhe ligjërisht në tre Ndarje të Mëdha, lindor, mesëm dhe perëndimor. Nashville është kryeqyteti dhe qyteti më i madh i shtetit, dhe ankoron zonën e tij më të madhe metropolitane. Qytetet e tjera të mëdha përfshijnë Memphis, Knoxville, Chattanooga, dhe Clarksville. Sipas regjistrimit të vitit 2020, popullsia e Tenesit është afërsisht 6.9 milion.^[7]

Tenesi Tennessee ᏔᎾᏏ/Tanasi (Çerokisht)
Shteti
Shteti i Tenesit
Flamuri Stema
Nickname:  The Volunteer State[1]
Motto(s):  Agriculture and Commerce
Anthem: Nine songs
Harta e Shteteve të Bashkuara me Tenesi të theksuar
Vendi	Shtetet e Bashkuara
Para shtetësisë	Territori Jugperëndimor
U pranua në Bashkim	1 qershor 1796 (16-të)
Kryeqyteti (dhe qyteti mě i madh)	Nashville[2]
Metroja më e madhe dhe zonat urbane	Greater Nashville (kombinuar dhe metro) Memphis (urban)
Qeverisja
• Guvernatori	Bill Lee (R)
• Guvernatori toger	Randy McNally (R)
Legjislatura	Asambleja e Përgjithshme
• Dhoma e sipërme	Senati
• Dhoma e ulët	Dhoma e Përfaqësuesve
Gjyqësori	Gjykata e Lartë e Tenesit
Senatorët amerikan	Marsha Blackburn (R) Bill Hagerty (R)
Delegacioni i Dhomës së Përfaqësuesve të SHBA	7 Republikanë 2 Demokratë (lista)
Sipërfaqja
• Total	42.143 sq mi (109.247 km2)
• Land	41.217 sq mi (106.846 km2)
• Water	926 sq mi (2.401 km2)  2.2%
• Rank	36th
Dimensions
• Length	440 mi (710 km)
• Width	120 mi (195 km)
Lartësia	900 ft (270 m)
Highest elevation (Clingmans Dome[3])	6.643 ft (2.025 m)
Lowest elevation (Lumi i Misisipit në kufi me Mississippi[3])	178 ft (54 m)
Popullsia  (2020)
• Total	6.916.897[4]
• Rank	16th
• Dendësia	167,8/sq mi (64,8/km2)
• Rank	20th
• Të ardhurat mesatare shtëpiake	$54.833[5]
• Të ardhurat vendi	42-të
Emërtimet e banorëve	Tenesian Big Bender (arkaik) Volunteer (rëndësi historike)
Gjuha
• Gjuha zyrtare	Anglisht
• Gjuhët e folura	Gjuhë të folura në shtëpi[6] Anglisht: 94.6% Spanjisht: 3.9% Të tjerë: 1.5%
Zonat kohore
East Tennessee	UTC−05:00 (Eastern)
• Verë (DST)	UTC−04:00 (EDT)
Middle and West	UTC−06:00 (Central)
• Verë (DST)	UTC−05:00 (CDT)
Shkurtesa USPS	TN
Kodi ISO 3166	US-TN
Shkurtesa tradicionale	Tenn.
Gjerësia gjeografike	34°59′ N to 36°41′ N
Gjatësia gjeografike	81°39′ W to 90°19′ W
Faqja zyrtare	www.tn.gov

Emri i tij rrjedh nga "Tanasi", një qytet çeroki në pjesën lindore të shtetit që ekzistonte përpara vendbanimit të parë evropiano-amerikan.^[8] Tenesi ishte fillimisht pjesë e Karolinës së Veriut dhe më vonë Territorit Jugperëndimor, përpara pranimit të tij në Bashkim si shteti i 16-të më 1 qershor 1796. Ai fitoi pseudonimin "Shteti Vullnetar" në fillim të historisë së tij për shkak të një tradite të fortë të shërbimit ushtarak.^[9] Deri në Luftën Civile Amerikane, Tenesi ishte i ndarë politikisht, me pjesët e tij perëndimore dhe të mesme që mbështesnin Konfederatën dhe rajonin lindor që ushqente ndjenja pro-Bashkimit. Si rezultat, Tenesi ishte shteti i fundit që u shkëput dhe i pari i ripranuar në Bashkim pas luftës.^[10]

Gjeografia

Demografia

Ekonomia

Kultura