Andautonija

Andautonia je starorimsko naselje i municipij na mestu današnjeg sela Šćitarjeva u blizini Velike Gorice.

Остаци насеља
Место	Шћитарјево
Саграђен	1. век - 4. век
Тип структуре	насеље
Андаутонија

Na mestu Andautonije se prije rimskog nalazilo ilirsko naselje. Andautonia se nalazila na desnoj obali reke Save na mjestu gdje je rimska cesta Siscia — Petovio prelazila reku.^[1] Arheološkim iskapanjima otkriveni su bedemi, nekropole, termalni komples s vodovodom, kanalizacijom i sistemom za zagrejavanje prostorija, tragovi luke i predmeti iz svakodnevnog života stanovnika. Andautonia propada i gubi na značenju u razdoblju od 4. do 7. veka za vreme velike seobe naroda.

Istorija grada

Severno od Save (lat. ) Rimljani su osnovali panonske provincije gornju Panoniju ili Panoniju Superior (lat. ) i donju ili Panoniju Inferior (lat. ), koje su se prostirale do obale reke Dunav (lat. ) na severoistoku, na jugozapadu je granica bila Italija, a na jugu provincija Dalmacija. Andautonija se nalazila u delu gornje Panonije (Superior), na području koje je naseljavalo pleme Andautonaca. Grad je sagrađen u 1. veku, oko 12 km od desne obale Save, na putu iz Akvileje prema Sirmijumu. Grad postaje municipijum 70. godine, tokom vladavine Flavijevaca. A verovatno je napušten u 4. veku.^[2]

Grad se pominje u antičkim izvorima, kod Ptolemeja i u antičkim itinerarima (lat. ).

Arheološka istraživanja

Grad je otkrio Matija Petar Katančić u 18. veku, posmatrajući vidljive ostatke rimskog grada utvrdio je da se radi o Andautoniji, no tek je Teodor Momzen 1873. potvrdio zasigurno da je baš ovo naselje bilo to.^[1] Iskopavanja započeo je Bojničić 1882. i 1883. na području Gradišća. Istraživanje grada počinje pronalaskom Maksiminovog miljokaza 1934. godine. Arheološki muzej u Zagrebu započinje sistematska iskopavanja 1969. godine. Od 1981. godine iskopavanja se vrše u dvorištu županijskog ureda, a od 1984. paralelno se vrše i konzervatorski radovi.^[1]

Arheološki park koji se može videti sadrži ulicu, rimske terme, dve zgrade i nekropolu.^[2] Precizna rekonstrukcija izgleda otkrivenih zgrada nije često moguća jer je građa sa istih sve do početka XIX veka odnošena i korištena za izgradnju okolnih privatnih i javnih građevina što je i drugde po Evropi tada bio čest slučaj.^[2]

Literatura

• , (1988) Hronika iskopavanja, Ščitarjevo istraživanja i zaštitni radovi 1984—1988, VAMZ, 3.s.,