Kawung

Kawung (Arenga pinnata (Wurmb) Merr.^[2]) tangkal Arecaceae pituin alam tropis Asia, ti India wétan nepi ka Malaysia, Indonésia, jeung Pilipina.^[3] gedéna kaasup palem ukuran sedeng, jangkungna bisa nepi ka 20 m, anu watangna renjul ku puhu dahan/barangbang. Panjang daunna 6–12 m, sedengkeun lébarna 1,5 m, diwangun ku jarum daun nu lobana 1-6 kolom (panjang 40–70 cm, lébar 5 cm). Buahna, katelah 'caruluk', ngaruntuy, diaméterna 7 cm.^[4][5][6]

Kawung
Tangkal kawung di Taman Hutan Raya Ir. H. Djuanda Bandung
Klasifikasi ilmiah
Karajaan:	Plantae
Divisi:	Magnoliophyta
Kelas:	Liliopsida
Ordo:	Arecales
Kulawarga:	Arecaceae
Génus:	Arenga
Spésiés:	A. pinnata
Ngaran binomial
Arenga pinnata (Wurmb) Merr.
Sinonim
Saguerus saccharifer BL[1]

Najan teu digolongkeun kaancam punah, di sababaraha wewengkon mah ieu spésiés beuki carang populasina.

Buah kawung anu masih aya dina tangkalna

Ciri mandiri

Ieu tutuwuhan boga habitus palem, bentukna badag tur jangkung, anu jangkungna nepi ka 20-30 méter. Diaméterna nepi ka 65 cm. Daunna majemuk nyirip, saperti daun kalapa, panjangna nepi ka 5 méter, kalawan ranggeuyna bisa nepi ka 1,5 méter. Bentuk anak daunna saperti pita. Warnana héjo kolot di bagian luhur sarta bodas di bagian handap ku lantaran aya lapisan lilin.^[7]

Ieu tutuwuhan téh monoeceous, hartina kembang jalu jeung kembang bikang aya dina hiji individu. Buahna teu bisa didahar langsung ku sabab masih kénéh aya geutah anu matak arateul.^[8]

Gambar tangkal kawung dina buku Flora de Filipinas [...] Gran edicion [...] [Atlas II] taun 1880-1883.

Mangpaat

Masarakat tradisional mikawanoh kawung ku loba mangpaatna, kayaning diala lahang na pikeun diinum atawa dijieun cuka, gula, diala injukna, pakang, harupat, ruyung, lunglum atawa kawul, daun kawung, jeung nyéré, buahna cangkaléng tur tangkalna ogé beunang ngeueuman dimangpaatkeun pikeun parab ingon-ingon hususna meri .^[4]

Galéri

• 
  Buah kawung (cangkaléng) beunang meuleum
• 
  Caruluk (buah kawung) anyar ngala
• 
  Nyadap tangkal kawung
• 
  Tangkal kawung

Rujukan

• Ayip Rosidi spk. (2000) Ensiklopedi Sunda: Alam, Manusia, dan Budaya. Pustaka Jaya, Jakarta.
• Hawe Setiawan (7 Okt. 2006). Sundapedia: Jagat Kawung^{[tumbu nonaktif]}. Pikiran Rakyat.
• Kew Palms Checklist: Arenga pinnata
• Germplasm Resources Information Network: Arenga pinnata
• Global Compendium of Weeds: Arenga pinnata Archived 2007-09-29 di Wayback Machine
• Fairchild Tropical Botanic Garden: herbarium specimen
• PACSOA: Arenga pinnata Archived 2008-01-03 di Wayback Machine