Mwanakemia

Mwanakemia (kwa Kiingereza chemist) ni mtaalamu wa kemia, sayansi inayochunguza muundo, mali, mabadiliko na mwingiliano wa dutu. Wataalamu hawa hufanya kazi katika nyanja mbalimbali za kisayansi, kielimu na kibiashara, na mara nyingi huchangia ugunduzi wa teknolojia mpya, tiba, nishati na bidhaa za viwandani.

Mwanakemia anaweza kushughulika na utafiti wa kimsingi wa kuelewa asili ya vitu au kufanya utafiti wa kivitendo unaolenga kutatua matatizo ya moja kwa moja. Wanafanya kazi katika maabara, viwanda, hospitali, vyuo vikuu na taasisi za utafiti. Mara nyingine, katika matumizi ya Kiingereza cha Uingereza, neno chemist hutumika kumaanisha mfamasia, yaani mtaalamu wa dawa anayehusika na utayarishaji na usambazaji wa dawa^[1].

Aina kuu za wanakemia ni pamoja na:

• Wanakemia wa kikaboni – wanaochunguza kampaundi yenye kaboni, hasa ile iliyo msingi wa maisha.
• Wanakemia wasio wa kikaboni – wanaoshughulikia metali, madini na kampaundi isiyo na kaboni.
• Wanakemia wa kimwili – wanaochanganya kanuni za fizikia na kemia kuelewa tabia za vitu.
• Wanakemia wa kikompyuta – wanaotumia modeli za kimaandishi na programu kueleza na kutabiri tabia za molekuli.
• Wanakemia wa viwandani – wanaotumia kanuni za kemia katika kubuni na kuboresha bidhaa za kibiashara.
• Wanakemia wa kibaolojia – wanaochunguza michakato ya kimaisha kwa kutumia kanuni za kemia^[2].

Kihistoria, wanakemia waliibuka kutoka kwa wataalamu wa alkemia katika Zama za Kati na Uamsho, ambao walikuwa wakijaribu kubadilisha metali duni kuwa dhahabu na kupata dawa ya uzima. Mageuzi ya kisayansi katika karne ya 17 na 18 yalitenganisha kemia kama sayansi huru, na tangu wakati huo wanakemia wamechangia pakubwa katika maendeleo ya teknolojia na ustaarabu wa binadamu. Wataalamu kama Antoine Lavoisier, Marie Curie, Linus Pauling na wengine wanachukuliwa kama wanakemia mashuhuri waliobadilisha mwelekeo wa sayansi ya kisasa.

Leo hii, wanakemia wanahusika katika kutengeneza dawa, vifaa vya elektroniki, nishati mbadala, plastiki na hata teknolojia za mazingira. Wao ni sehemu muhimu ya jitihada za binadamu katika kukabiliana na changamoto kama mabadiliko ya tabianchi, afya ya umma na maendeleo endelevu.