zidlōng Ślōnzŏkōw we USA From Wikipedia, the free encyclopedia
Panna Maria – zidlōng Ślōnzŏkōw we USA, we połedniowyj tajli sztatu Teksas, na połedniowy weschōd ôd San Antonio, założōny we 1854 bez ymigrantōw ze Gōrnego Ślōnska kerowanych bez ksiyndza Leopolda Moczygembę, bydōncych ze Wielgij Płużnicy koło Wielgich Strzelec.
Ślabikŏrzowe abecadło Tyn artikel je narychtowany we ślabikŏrzowym zŏpisie ślōnskij gŏdki. Coby sie przewiedzieć wiyncyj, wejzdrzij do artikla ô nim. |
Panna Maria | |
Kościōł Niypokalanego Poczyńciŏ we Panna Maria | |
Państwo | Zjednoczōne Sztaty |
Sztat | Teksas |
Hrabstwo | Karnes |
Data założyniŏ | 1854 |
Wiyrchnia | 0,01 km² |
Wielość miyszkańcōw - wielość |
kole 100 |
Pocztowy kod | 78144 |
Położyńe na karće kraju | |
Galeryjŏ zdjyńć a grafik w Wikimedia Commons | |
Zajta internetowŏ |
Miyszkańcōw nynkały wynże, polne ferdŏczki, malaria, powodzie a suchoty jak tyż kōndyse. Skirz ciynżkich warōnkōw życiŏ populacyjŏ Panna Maria zmyńszyła sie ze 120 familiji we 1858 do 80 we 1909. Terŏźnie we zidlōngu miyszkŏ kole 100 ôsōb[1]. Ksiōndz Moczygemba, kery pod dymbym kludziōł piyrszõ mszõ we wilijõ 1854, pŏrã lŏt potym musioł uciykać przed ściykłymi parafianami, chcōncymi go na tym samym dymbie powiesić[2]. Ôstatek życiŏ przepyndziōł na pōłnocach USA, kaj we 1879 założōł Syminarium św. Cyryla a Metodego we Orchard Lake (Detroit). Niywielgŏ grupa wyjechała do Bandery. Miyszkańcy Panny Marii założyli we niyskorniyjszych latach pobliske zidlōngi Cestohowa a Pawelekville.
Potōmni miyszkańcōw nawiōnzali kōntakty ze ôpolskim wojywōdztwym we kōńcu XX stoleciŏ. Miana miyszkańcōw to m.in. Moczygemba, Kowolik, Polok, Jainta (Yanta), Piegza, Korus, Korzekwa, Dziok (Dziuk), Jarzombek. Zachowali ślōnskõ gŏdkã, tworzōnc teksaskõ gwarã, wyrōżniajōncõ sie przede wszyjskim myńszym wpływym miymieckij gŏdki.
Ymigranciŏ ze Ślōnska do Ameryki czynsto we rubryce „krŏj byciŏ” podŏwali „Poland”, krōm iże Polski niy było na kartach skirz rozbiorōw, a Ślōnsk znŏd sie we granicach Polski dopiyro we XX stoleciŏ[3].
Za nojstarszŏ ze wszyjskich zidlōngōw założōnych bez Ślōnzŏkōw a Polŏkōw we Ameryce, Panna Maria czynsto prziciōngŏ licznych turystōw ze przileżytości mocka rocznicowych festōw. Tak było ôsobliwie na ôbchodach tysiōncleciŏ krześcijōństwa a polskij państwowości we 1966, kedy we mszy a grillu wziōnło udzioł 10 000 ôsōb. Ze tyj przileżytości prezydynt Lyndon B. Johnson przekŏzoł gyszynk dlŏ miyjscowego kościoła – mozaikã ze Matkã Boskõ Czynstochowskõ wykōnanõ bez polskigo artysty Jana E. Krantza ze kole 12 000 kamolkōw[1].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.