Gwatymala

	República de Guatemala; Republika Gwatymale
Fana Gwatymale	Wapyn Gwatymale
	Motto: (szpańelsko godka) El País de la Eterna Primavera ; (Kraj wjecznego poźimka)
	Hymn: Guatemala Feliz ; (Gwatymala szczyńśliwo)
Uoficjalno godka	szpańelsko godka
Używane godki	szpańelsko godka
Stolica	Gwatymala
Polityczny systym	republika
Gowa państwa	prezydynt ; Bernardo Arévalo
Przikludziorz regjyrunku	prezydynt ; Bernardo Arévalo
Rozlygowańy; • cołkowity ; • strzůdlůndowe wody	103. we śwjeće; 108 890 km² ; 0,4%
Liczba ludźi (2023); • cołkowito ; • gynstość zaludńyńo	69. we śwjeće; 18 917 714; 173,7 osůb/km²
ńypodległość	uod Szpańije; 15 wrześńa 1821
Religijo (głůwno)
Waluta	quetzal (GTQ)
Czasowo zůna	UTC -6
Kod ISO 3166	GTM
Necowo důmyna	.gt
Automobilowy kod	GTA
Telefůniczny kod	+502
Autůnůmiczne terytoryja

Gwatymala (República de Guatemala - Republika Gwatemale) – państwo we Strzodkowyj Americe, położůne nad Uoceanym Atlantyckym a Uoceanym Spokojnym. Grańica mo ze Salwadorym (203 km), Hůndurasym (256 km), Meksykym (962 km), Belize (266 km) – cuzamyn dugość jeji grańic wynośi 1687 km a 400 km morskigo wybrzyżo.

Nojwyższy půnkt: Tajumulco - 4220 m
Nojńiższy půnkt: Uocean Spokojny - 0 m
Nojwjynksze jeźoro: Jeźoro Izabal - 589,6 km²

Tyn artikel je ô państwje. Dej pozōr tyż: artikel uo mjeśće a departamyńće Gwatymala.

Szybkie fakty

Uobszor Gwatymale idźe potajlować na sztyry: ńiźina Petén, położůno na půłnocy, wybrzyże Karajibskigo Morza, gůrske lyńcuchy we strzodkowyj tajli a wybrzyże Pacyfiku. Roz za czas Gwatymala tajluje śe na sztyry krajiny, wtynczos ńiźina Petén je jedno ze karajibskim wybrzyżym.

We prekolůmbijskich czasach teryn bůł zamjyszkowany uod Indjanerůw zwjůnzanych ze kulturům Majůw. W 1523 teryny dźiśyjszyj Gwatymale bůły podbite uod szpańelskich kůnkwistadorůw, co zołożyli tam kolůńijo, kero wchodźyła do Nowyj Szpańije.

W 1821 Gwatymala dostała ńypodległość, hned potym kraj bůł uokupowany uod Meksyku. W 1839 proklamowano bůło ńypodlygło republika.

W 1954 we drodze zamachu stanu wojskowo hunta sztopła reformy uod lewicowygo prezydynta Jacobo Arbenza. Prawicowy reskyrůnek wojskowych a społeczne ńypokoje twały aže do 1985, kej to prziwrůcůno bůło dymokracyjo. Ńy sztopło to ale walk ze lewicowům partyzantkům (URNG).

[1]
Muster:Cita web

[1] [1]
Muster:Cita web

[1]