భోపాల్

భోపాల్ మధ్య భారతదేశంలోని ఒక నగరం. మధ్య ప్రదేశ్ రాష్ట్ర రాజధాని, 'భోపాల్ డివిజనుకు ప్రధాన కేంద్రం. మధ్య ప్రదేశ్లో ఇండోర్ తరువాత రెండవ పెద్ద నగరం.భోపాల్ భారతదేశములో 17 వ అతిపెద్ద నగరం, ప్రపంచంలో అతిపెద్ద నగరాల్లో 131 వది.భోపాల్ లో అనేక జాతీయ విద్యాపరిశోధన సంస్థలు, ఉన్నాయి. వాటీలో IISER, MANIT, AIIMS, NLIU, SPA, IIIT ముఖ్యమైనవి. భోపాల్ కు "సరస్సుల నగరం" "మసీదుల నగరం అని పేరు. దీని భౌగోళికం ప్రకృతి సరస్సులు, మానవ నిర్మిత సరస్సులతో నిండియున్నది.^[10]

Bhopal మూస:Nativename
Metropolis
(from top to bottom) Bhojtaal, Tribal Museum Bhopal, Van Vihar National Park, Museum of Man, Taj-ul-Masajid, Rani Kamlapati Railway Station
Logo of Bhopal Smart City
Nickname:  The City of Lakes
Bhopal Show map of Madhya Pradesh Bhopal Show map of India
Coordinates: 23°15′35.6″N 77°24′45.4″E
Country	India
State	Madhya Pradesh
District	Bhopal
Region	Bhopal Division
Ward	85 wards[1]
Named after	Raja Bhoja
ప్రభుత్వం
• రకం	Mayor–Council
• సంస్థ	Bhopal Municipal Corporation
• Mayor	Malti Rai (BJP)
• Member of Parliament	Alok Sharma (BJP)
విస్తీర్ణం [2][3][4]
• Metropolis	463 కి.మీ2 (179 చ. మై)
• Metro [5]	648.24 కి.మీ2 (250.29 చ. మై)
ఎత్తు	518.73 మీ (1,701.87 అ.)
జనాభా  (2011)[4]
• Metropolis	17,98,218
• స్థానం	20th
• సాంద్రత	3,900/కి.మీ2 (10,000/చ. మై.)
• Metro (Bhopal + Arera Colony + Berasia urban areas)	19,17,051
• Metro density	3,000/కి.మీ2 (7,700/చ. మై.)
• Metro rank	18th
Demonym	Bhopali
కాల మండలం	UTC+5:30 (IST)
Pincode	462001 to 462050
Telephone	0755
Vehicle registration	MP-04
Per capita GDP	$2,087 or ₹1.47 lakh[6]
GDP Nominal (Bhopal District)	₹44,175 crore (US$5.5 billion) (2020–21)[7]
Official language	Hindi
Literacy Rate (2011)	80.37%[8]
Precipitation	1,123.1 మిల్లీమీటర్లు (44.22 అం.)
Avg. high temperature	31.7 °C (89.1 °F)
Avg. low temperature	18.6 °C (65.5 °F)
HDI (2016)	0.77 (High)[9]

గ్యాస్ దుర్ఘటన

1984 డిసెంబరు రెండోతేదీ: యూనియన్‌ కార్బైడ్‌ పరిశ్రమనుంచి టన్నుల కొద్దీ లీకైన మిథైల్‌ ఐసోసైనేట్‌ (మిక్‌) మూడువేల నిండు ప్రాణాల్ని కబళించింది. కంటిచూపు పోయినవారు, వూపిరితిత్తులకు తూట్లు పడ్డవాళ్లు, జీవచ్ఛవాలుగా మిగిలినవాళ్లెందరో లెక్కే లేదు. పాతికవేలమంది నేల రాలిపోయారు. అయిదున్నర లక్షల మందికిపైగా అనారోగ్య పీడితులయ్యారు.నేటికీ అక్కడి గాలిలో, నీటిలో, భూగర్భంలో విషపదార్థ నిక్షేపాలు పుట్టబోయేవారినీ శాపగ్రస్తులు చేస్తున్నాయి.ఆ సంస్థ సారథి ఆండర్సన్‌ 1984 డిసెంబరులో పట్టుబడినా, భారత్‌కు తిరిగి వస్తానన్న హామీతో బురిడీ కొట్టించి దేశం దాటి మళ్లీ ఇటువైపు తొంగిచూడనే లేదు. ఆండర్సన్‌ను అప్పగించాల్సిందిగా ఆరేళ్లక్రితం భారత్‌ చేసిన అభ్యర్థనను అమెరికా నిష్కర్షగా తోసిపుచ్చింది. విపరీత కాలహరణం జరిగాక ఒక్కో బాధితుడికీ సగటున విదిపింది రూ.12,410. కేంద్ర న్యాయమంత్రి వీరప్ప మొయిలీ భోపాల్‌ విషవాయు ఉదంతంలో న్యాయమే సమాధి అయిందన్నారు.

చరిత్ర

భోపాల్ నగరాన్ని భూపాల్ షాహి సలం అనే గోండు రాజు స్థాపించాడు ఇతని పేరు తోనే ఈ నగరానికి భూపాల్ అనేే పేరు వచ్చింది కాలక్రమంలో బ్రిటిష్ వాళ్ళ ఉచ్ఛారణలో తేడాల వల్ల భూపాల్ నుండి భోపాల్ గా మారింది. 18 వ శతాబ్దంలో ఈ నగరాన్ని పాలించిన గోండు రాణి కమలపతి చివరి గోండు రాణిగా పరిగణిస్తారు

భౌగోళికం

భోపాల్ సముద్రమట్టానికి 500 మీటర్ల సరసరి ఎత్తున ఉంది.భోపాల్ మద్యభారతదేశములో వింద్య పర్వతలకు సమీపంలో మాల్వా పీఠభూమి మీద ఊంది. భోపల్ తేమ ఉపఉష్ణమండల వాతావరణం వుండడం వల్ల చలిగా, శీతకాలంలో పొడీగా వేసవికాలంలో వేడీగా వుంటూంది.వేసవికాలం మార్చి నెల చివరి నుండి జూన్ నెల మద్య వరకు వుంటూంది, అధిక ఉష్ణోగ్రతలు మే నెలలో 40 °C లను దాటుతాయి. మిగతా నెలల్లో ఉష్ణోగ్రత సరసరిగా సుమారు 25 °C (77 °F) వుంటూంది.వర్షాకాలంలో తేమ అధికంగా వుండీ వర్షపాతం సుమారుగా (1020mm) వుంటూంది.