Президенти Озарбойҷон

Президенти Озарбойҷон — сарвари Ҷумҳурии Озарбойҷон мебошад, ки тибқи Конститутсия давлати Озарбойҷонро дар дохили кишвар ва дар муносибатҳои хориҷӣ намояндагӣ мекунад, ваҳдати халқи Озарбойҷонро таҷассум менамояд ва идомати давлатдории Озарбойҷонро таъмин менамояд, кафили истиқлол ва тамомияти арзии давлати Озарбойҷон, риояи созишномаҳо ва шартномаҳои байналмилалии Ҷумҳурии Озарбойҷон, кафили истиқлоли судҳо, Сарфармондеҳи Олии Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Озарбойҷон аст.

Президенти Озарбойҷон озарбойҷонӣ: Azərbaycan Respublikasının Prezidenti
Ишғоли вазифа Илҳом Алиев
Иқомати расмӣ	Building of Presidential Administration of Azerbaijan[d] ва Zagulba Presidential Residence[d]
Муҳлати салоҳият	7 сол
Пайдошавии вазифа	18 май 1990
Сайт	president.az

Тибқи Конститутсияи Озарбойҷон, як шахс метавонад ба муддати номаҳдуд ба ҳайси президент хидмат кунад.

Интихобот

Президенти кишвар номзаде метавонад шавад, ки:

• шаҳрванди Ҷумҳурии Озарбойҷон бошад;
• ҳуқуқи овоздиҳӣ дорад;
• зиёда аз 10 сол аст, ки дар Озарбойҷон зиндагӣ мекунад;
• дорои маълумоти олӣ бошад;
• душаҳрвандӣ ва дар назди дигар давлатҳо уҳдадориҳо надорад;
• барои ҷинояти вазнин, доғи судӣ надошта бошад.

Тибқи Конститутсияи Ҷумҳурии Озарбойҷон, президент ба муҳлати 7 сол дар асоси ҳуқуқи мустақим, баробар ва умумӣ, бо овоздиҳии шахсӣ, озод ва пинҳонӣ интихоб карда мешавад. Номзадеро, ки зиёда аз нисфи овозҳои интихобкунандагоне, ки дар интихобот иштирок кардаанд, гирифтааст, Президент таъйин карда мешавад. Дар ҳолати вазъи ҳарбӣ, агар шароит барои баргузории интихобот мувофиқ набошад, мандати президент то ба охир расидани амалиёти ҳарбӣ тамдид карда мешавад ^[1].

Натиҷаҳои интихоботи президентӣ дар давоми 14 рӯзи пас аз рӯзи овоздиҳӣ аз ҷониби Суди конститутсионии Озарбойҷон расман эълон карда мешавад ^[2].

Маросими савгандёдкунии президент

Маросими савгандёдкунии Президенти Ҷумҳурии Озарбойҷон - маросими ботантанаи савганд ёд кардани президенти тозаинтихоби Озарбойҷон мебошад. Дар давоми се рӯз пас аз тасдиқи президенти интихобшуда аз ҷониби Суди конститутсионии Ҷумҳурии Озарбойҷон, маросими савгандёдкунӣ баргузор мешавад ва президент савганд ёд мекунад ^[1] :

Президент ба иҷрои ваколатҳои худ дар рӯзи савгандёдкунӣ шурӯъ мекунад.

Иштирокчиён

Маросими расмии савгандёдкунии Президенти Ҷумҳурии Озарбойҷон бо иштироки шахсони расмии давлати Озарбойҷон (намояндагони ҳизбҳои сиёсӣ, ташкилотҳои ҷамъиятӣ, хизматчиёни ҳарбӣ, шахсиятҳои мазҳабӣ), аъзои ҳукумат, вакилони Миллӣ Маҷлис (Маҷлиси Миллӣ), аъзои оилаи президент, инчунин намояндагони хориҷӣ ва дигарон баргузор намешавад.

Ҷой ва сана

Бори аввал маросими савгандёдкунии Президенти Ҷумҳурии Озарбойҷон соли 1992 баргузор шуд.

Ҷой	сана
Бинои Маҷлиси Миллӣ	17 июни соли 1992 [3]
Қасри "Республика" (аз соли 2004 қасри ба номи Ҳайдар Алиев)	10 октябри соли 1993 [4]
	18 октябри соли 1998
	31 октябри 2003
	24 октябри соли 2008
Бинои Маҷлиси Миллӣ	19 октябри 2013 [5]

Эътимоднома

Ливои президентӣ

Фармон дар бораи тасдиқи тасвири ливои Президенти Ҷумҳурии Озарбойҷон аз 15 сентябри соли 2008 баромад, ки тибқи он Ливои президентӣ рамзи расмии Президенти Ҷумҳурии Озарбойҷон мебошад ^[6].

Асли Ливои президентӣ дар хонаи хидматрасонӣ дар Қасри Президенти Озарбойҷон нигоҳ дошта мешавад.

Нусхаҳои ливои президентиро дар болои қаср ва қароргоҳҳои президент, дар салонҳо ва толорҳое, ки барои баргузории чорабиниҳои расмӣ бо иштироки президент пешбинӣ шудаанд, дар болои биноҳое, ки барои чорабиниҳои расмии маросимҳои дигар бо иштироки президент пешбинӣ шудаанд, ва дар болои мошинҳои президент бардоштан мумкин аст.

Тасвири ливо

Ливои президенти Ҷумҳурии Озарбойҷон матоъи дуҷонибаи чоркунҷаест, ки аз се рахи уфуқии паҳнии якхела сохта шудааст: кабуд, сурх ва сабз. Ливои серанга бо канори тилоӣ ҳошия гирифта шудааст. Дар ду тарафи ливо, дар рахи сурх нишони давлатии Ҷумҳурии Озарбойҷон тасвир ёфтааст. Парчам ба сутун часпонида мешавад, ки дар он насаб, ном, номи падари президенти кунунии ҷумҳурӣ, инчунин таърихи интихоб шуданаш ба мансаб гузошта мешавад. Мехвар як нӯги шакли Ҳилоли Аҳмар ва ситораи 8-кунҷагӣ дорад. Андозаи дақиқи парчам муайян карда нашудааст ^[7].

Таърихи интихоботи президент

Аввалин интихоботи президентии Озарбойҷон 8 сентябри соли 1991, каме пеш аз қабули Қонун дар бораи истиқлоли Ҷумҳурии Озарбойҷон, 18 октябри соли 1991 баргузор гардид.

№	Президент	Акс	Оғози ваколат	Хатми ваколат	Ҳизб
1	Аяз Муталибов (тав. 1938)[8]		30 август 1991 14 май 1992	6 март 1992 18 май 1992	Ҳизби коммунистии Озарбойҷон (то 10 сентябри соли 1991)
—	Ёқуб Мамедов (и. в.) (тав. 1941)[9]		6 март 1992	14 май 1992	—
—	Иса Гамбар (и. в.) (тав. 1957)		19 май 1992	16 июн 1992	Фронти халқии Озарбойҷон
2	Абулфаз Элчибей (1938—2000)[10]		16 июн 1992	1 сентябр 1993	Фронти халқии Озарбойҷон
3	Ҳайдар Алиев (1923—2003)		3 октябр 1993	31 октябр 2003	Ҳизби «Озарбойҷони навин»
4	Илҳом Алиев (тав. 1961)[11]		31 октябр 2003	Президенти амалкунанда	Ҳизби «Озарбойҷони навин»