พระปุณณมันตานีบุตร

พระปุณมันตานีบุตรเถระ (สันสกฤต; บาลี: Puṇṇa Mantānīputta, จีน: 富楼那弥多罗尼子; พินอิน: fùlóunàmíduōluónízǐ) เป็นพระภิกษุสาวกเอตทัคคะของพระพุทธเจ้า นับเนื่องในพระอสีติมหาสาวก 80 องค์สำคัญในพระพุทธศาสนาในสมัยพุทธกาล พระปุณมันตานีบุตรเถระเป็นหลานของพระอัญญาโกณฑัญญะ ออกบวชโดยความชักชวนของพระอัญญาโกณฑัญญะ

พระปุณณมันตานีบุตรเถระ
ข้อมูลทั่วไป
ชื่อเดิม	ปุณณมันตานีบุตร, ปุณณพราหมณ์
สถานที่เกิด	กรุงกบิลพัสดุ์
วิธีบวช	เอหิภิกขุอุปสัมปทา
เอตทัคคะ	ผู้เป็นธรรมกถึก (นักเทศน์)
ฐานะเดิม
ชาวเมือง	บ้านโทณวัตถุ เมืองกบิลพัสดุ์ แคว้นสักกะ
บิดา	พราหมณ์มหาศาล
วรรณะเดิม	พราหมณ์
หมายเหตุ
หลานท่านพระอัญญาโกณฑัญญะ
สถานีย่อยพระพุทธศาสนา

เมื่อออกบวชท่านได้กลับไปบ้านเดิม ตั้งใจบำเพ็ญสมณธรรมจนบรรลุพระอรหันต์ เป็นผู้ตั้งในคุณธรรม 10 ท่านเคยสนทนากับพระสารีบุตรด้วยอุปมารถ 7 ผลัด ภายหลังได้รับยกย่องจากพระพุทธเจ้าว่าเป็นผู้เลิศในด้าน ผู้เป็นธรรมกถึก (นักเทศน์)

ชาติภูมิ

ท่านเป็นบุตรพราหมณ์มหาศาลในบ้านโทณวัตถุ เป็นบ้านเดียวกับโกณฑัญญพราหมณ์ และท่านเป็นหลานของโกณฑัญญพราหมณ์

สาเหตุที่ออกบวช

เมื่อท่านโกณฑัญญพราหมณ์ได้บรรลุธรรมแล้วได้กลับมาชวนท่านออกบวช เมื่อท่านออกบวชแล้ว ได้กลับไปอยู่ ณ บ้านเดิม ตั้งใจบำเพ็ญสมณธรรมไม่นานก็ได้บรรลุเป็นพระอรหันต์ ท่านเป็นผู้ตั้งอยู่ในคุณธรรม 10 ประการ คือ

1. มักน้อย
2. สันโดษ
3. ชอบสงัด
4. ไม่คลุกคลีด้วยหมู่คณะ
5. ปรารภความเพียร
6. บริบูรณ์ด้วยศีล
7. บริบูรณ์ด้วยสมาธิ
8. บริบูรณ์ด้วยปัญญา
9. บริบูรณ์ด้วยวิมุตติ
10. บริบูรณ์ด้วยวิมุตติญาณทัศนะ

ท่านเคยสนทนากับพระสารีบุตรด้วยอุปมารถ 7 ผลัด ภายหลังได้รับยกย่องจากพระพุทธเจ้าว่าเป็นผู้เลิศในด้าน ผู้เป็นธรรมกถึก (นักเทศน์)

บั้นปลายชีวิต

ในคัมภีร์ทางพระพุทธศาสนาไม่ระบุว่าท่านดับขันธปรินิพพานที่ใด แต่ท่านคงดำรงขันธ์อยู่พอสมควรแก่กาลจึงปรินิพพาน