ประเทศลิเบีย
ประเทศในแอฟริกาเหนือ / From Wikipedia, the free encyclopedia
ลิเบีย (อาหรับ: ليبيا) มีชื่อทางการคือ รัฐลิเบีย (อาหรับ: دولة ليبيا)[7][8][9][10] เป็นประเทศในแอฟริกาเหนือ มีชายฝั่งบนทะเลเมดิเตอร์เรเนียน ตั้งอยู่ระหว่างประเทศอียิปต์ไปทางตะวันออก ประเทศซูดานไปทางตะวันออกเฉียงใต้ ประเทศชาดและประเทศไนเจอร์ไปทางใต้ และประเทศแอลจีเรียและตูนิเซียไปทางตะวันตก มีเมืองหลวงชื่อตริโปลี
รัฐลิเบีย | |
---|---|
สถานที่ตั้งของลิเบีย (สีเขียวเข้ม) ในแอฟริกาเหนือ | |
เมืองหลวง และเมืองใหญ่สุด | ตริโปลี[1]
32°52′N 13°11′E |
ภาษาราชการ | อาหรับ[b] |
ภาษาพูด |
|
กลุ่มชาติพันธุ์ | อาหรับ-เบอร์เบอร์ 97%[2] อื่น ๆ 3%[2] |
ศาสนา | 97% อิสลาม (ทางการ) 2.7% คริสต์ 0.3% อื่น ๆ |
เดมะนิม | ชาวลิเบีย |
การปกครอง | รัฐเดี่ยว รัฐบาลเฉพาะกาล รัฐบาลแห่งชาติ |
โมฮัมเหม็ด อัลเมนฟี[3] | |
• รองประธานสภาประธานาธิบดี | มูซา อัลโคนี |
• นายกรัฐมนตรี | อับดุล ฮามิด บีเบห์[3] |
• ประธานสภาผู้แทนราษฎร | อากีลา ซาเลห์ อิสซา |
สภานิติบัญญัติ | สภาผู้แทนราษฎร |
การก่อตั้ง | |
• อาณาจักรลิบู | ป. ศตวรรษที่ 13 ก่อนคริสตกาล |
• ก่อตั้งคำสั่งเซนุสซี | ค.ศ. 1837 |
• เอกราชจากอิตาลี | 10 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1947 |
24 ธันวาคม ค.ศ. 1951 | |
1 กันยายน ค.ศ. 1969 | |
2 มีนาคม ค.ศ. 1977 | |
17 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 2011 | |
พื้นที่ | |
• รวม | 1,759,541 ตารางกิโลเมตร (679,363 ตารางไมล์) (อันดับที่ 16) |
ประชากร | |
• ค.ศ. 2021 ประมาณ | 6,992,701[4] (อันดับที่ 104) |
• สำมะโนประชากร ค.ศ. 2006 | 5,670,688 |
3.74 ต่อตารางกิโลเมตร (9.7 ต่อตารางไมล์) (อันดับที่ 218) | |
จีดีพี (อำนาจซื้อ) | ค.ศ. 2022 (ประมาณ) |
• รวม | 128.281 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ[5] (อันดับที่ 92) |
• ต่อหัว | 18,345 ดอลลาร์สหรัฐ[5] (อันดับที่ 81) |
จีดีพี (ราคาตลาด) | ค.ศ. 2022 (ประมาณ) |
• รวม | 50.326 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ[5] (อันดับที่ 90) |
• ต่อหัว | 7,197 ดอลลาร์สหรัฐ[5] (อันดับที่ 108) |
เอชดีไอ (ค.ศ. 2021) | 0.718[6] สูง · อันดับที่ 104 |
สกุลเงิน | ดีนาร์ลิเบีย (LYD) |
เขตเวลา | UTC+2 (EET) |
ขับรถด้าน | ขวา |
รหัสโทรศัพท์ | +218 |
โดเมนบนสุด | .ly ليبيا. |
|
ประเทศลิเบียมีพื้นที่เกือบ 1,800,000 ตารางกิโลเมตร นับเป็นประเทศที่มีขนาดใหญ่ที่สุดเป็นอันดับ 4 ในทวีปแอฟริกา และประเทศที่ใหญ่ที่สุดในโลกอันดับที่ 17[11] เมืองหลวง กรุงตริโปลี มีชาวลิเบียอาศัยอยู่ 1.7 ล้านคน จากทั้งประเทศ 6.4 ล้านคน ตามข้อมูลเมื่อปี พ.ศ. 2552 ลิเบียมีดัชนีการพัฒนามนุษย์ (HDI) สูงที่สุดในแอฟริกา และมีผลิตภัณฑ์มวลรวมภายในประเทศ (อำนาจซื้อ) สูงสุดเป็นอันดับ 4 ในแอฟริกา ซึ่งเป็นผลมาจากปริมาณปิโตรเลียมสำรองขนาดใหญ่และจำนวนประชากรที่ค่อนข้างน้อย[12][13] ลิเบียเป็นหนึ่งในสิบประเทศผลิตน้ำมันที่ร่ำรวยที่สุดในโลก
หลังจากที่ได้รับเอกราชเป็นราชอาณาจักรลิเบียใน พ.ศ. 2494 นับตั้งแต่ พ.ศ. 2512 เป็นต้นมา ลิเบียอยู่ภายใต้การปกครองของมูอัมมาร์ อัล-กัดดาฟี ผู้ซึ่งก้าวขึ้นสู่อำนาจจากการรัฐประหาร กลางเดือนกุมภาพันธ์ พ.ศ. 2554 มีการประท้วงและการเดินขบวนครั้งใหญ่ทั่วประเทศต่อต้านรัฐบาลกัดดาฟี เมื่อวันที่ 26 กุมภาพันธ์ ฝ่ายกบฏสามารถควบคุมหัวเมืองและนครชายฝั่งได้หลายแห่ง[14][15][16] โดยที่ฝ่ายที่สนับสนุนกัดดาฟียังคงควบคุมเมืองชายฝั่งบ้านเกิดของกัดดาฟี เซิร์ทและเมืองบานีวาลิคทางตอนใต้ของกรุงตริโปลี[17] วันที่ 22 สิงหาคม พ.ศ. 2554 กองกำลังฝ่ายกบฏเข้ายึดครองกรุงตริโปลีได้อย่างเบ็ดเสร็จ และสามารถขับไล่กัดดาฟีกับผู้สนับสนุนจนต้องถอยร่นออกไปยังที่มั่นแห่งสุดท้ายคือเมืองเซิร์ท สงครามกลางเมืองระหว่างสองฝ่ายดำเนินมาถึงวันที่ 20 ตุลาคม พ.ศ. 2554 ที่เมืองเซิร์ท ขบวนรถของกัดดาฟีและผู้ติดตามถูกโจมตีด้วยขีปนาวุธของนาโต้ระหว่างการหลบหนี ผู้ติดตามถูกสังหารระหว่างการสู้รบ ขณะที่กัดดาฟีในสภาพบาดเจ็บสาหัสถูกควบคุมตัวและเสียชีวิตในเวลาต่อมา ส่วนมูตัสซิมบุตรชายของกัดดาฟีและอาบู บาค์ร ยูนิส อดีตรัฐมนตรีกลาโหม ก็ถูกสังหารเสียชีวิตในวันเดียวกัน
แม้รัฐบาลกัดดาฟีจะถูกโค่นล้ม แต่ลิเบียยังคงประสบปัญหาความขัดแย้ง หลังการเลือกตั้งในเดือนมิถุนายน พ.ศ. 2557 ลิเบียแตกออกเป็นสองฝ่าย[18] ได้แก่ ฝ่ายรัฐบาลปรองดองแห่งชาติ (Government of National Accord) ซึ่งเป็นรัฐบาลที่สหประชาชาติให้การรับรอง[19] มีศูนย์กลางอยู่ที่ตริโปลี และฝ่ายสภาผู้แทนราษฎรลิเบีย (House of Representatives) มีฐานอยู่ที่โตบรูค ทั้งสองฝ่ายรวมถึงฝ่ายรัฐอิสลามอิรักและเลแวนต์[20] ต่างสู้รบในสงครามกลางเมืองลิเบียครั้งที่สอง[21][22] เดือนพฤษภาคม พ.ศ. 2559 กองกำลังฝ่ายรัฐบาลปรองดองแห่งชาติยึดเมืองเซิร์ตจากฝ่ายรัฐอิสลามอิรักและเลแวนต์ได้สำเร็จ ส่งผลให้รัฐอิสลามอิรักและเลแวนต์เสียที่มั่นสำคัญทั้งหมดในลิเบีย[23] ต่อมาในวันที่ 23 ตุลาคม พ.ศ. 2563 ฝ่ายรัฐบาลปรองดองแห่งชาติบรรลุข้อตกลงหยุดยิงถาวรกับกองทัพแห่งชาติลิเบียที่ภักดีต่อฝ่ายสภาผู้แทนราษฎร[24] และจัดตั้งรัฐบาลร่วมเฉพาะกาลขึ้นในเดือนมีนาคม พ.ศ. 2564 เพื่อบริหารรัฐการก่อนมีการเลือกตั้งทั่วไปในเดือนธันวาคม พ.ศ. 2564[25]