คำถามยอดนิยม
ไทมไลน์
แชท
มุมมอง
กรมขุนยี่สารเสนีย์
จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
Remove ads
กรมขุนยี่สารเสนีย์[ก] หรือ พิศาลเสนี[1][2] มีพระนามเดิมว่า เจ้าฟ้านวน[3] หรือ นุ่ม[2][4] เป็นพระราชธิดาในสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ กับกรมหลวงพิพิธมนตรี และเป็นพระเชษฐภคินีในสมเด็จพระเจ้าอุทุมพร และสมเด็จพระที่นั่งสุริยาศน์อมรินทร์[3]
ใน คำให้การชาวกรุงเก่า, คำให้การขุนหลวงวัดประดู่ทรงธรรม และ คำให้การขุนหลวงหาวัด ระบุว่าพระองค์เป็นพระมเหสีในเจ้าฟ้าธรรมธิเบศไชยเชษฐ์สุริยวงศ์[4][5][6][7]
Remove ads
พระประวัติ
สรุป
มุมมอง
กรมขุนยี่สารเสนีย์ มีพระนามเดิมว่า เจ้าฟ้านุ่ม[2][4] แต่ใน คำให้การชาวกรุงเก่า ระบุพระนามว่า เจ้าฟ้านวน[3] เป็นพระราชธิดาในสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ ประสูติแต่กรมหลวงพิพิธมนตรี คำให้การขุนหลวงหาวัด ระบุว่าพระชนนีสืบเชื้อสายพราหมณ์จากเมืองเพชรบุรี[8] พระองค์มีพระพี่น้องร่วมพระชนกชนนีแปดพระองค์ ได้แก่ เจ้าฟ้าสิริประชา (หรือประชาวดี), เจ้าฟ้าสิริประภา (หรือประภาวดี), เจ้าฟ้าอินทวดี (หรือพินทวดี), เจ้าฟ้ากษัตรีย์, สมเด็จพระที่นั่งสุริยาศน์อมรินทร์, เจ้าฟ้าบัวจัน (หรือจันทรวดี), และสมเด็จพระเจ้าอุทุมพร[3]
เมื่อสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศทรงตั้งเจ้าฟ้าธรรมธิเบศไชยเชษฐ์สุริยวงศ์เป็นพระมหาอุปราช จึงพระราชทานเจ้าฟ้านุ่มเป็นพระมเหสี[9] และโปรดเกล้าฯ พระราชทานพระนามกรมว่า กรมขุนยิสารเสนีย์[10] หรือ ยี่สารเสนีย์[11] เข้าใจว่า "ยี่สาร" เป็นคำยืมจากภาษาเปอร์เซีย แปลว่า "ตลาดขายของแห้ง" ปรากฏในเอกสารเก่าต่าง ๆ แต่ในกฎหมายตราสามดวงพบว่าเป็นชื่อตำแหน่งข้าราชการต่าง ๆ และไม่เกี่ยวข้องกับตลาด[12] กรมขุนยี่สารเสนีย์มิได้ประสูติการพระโอรสธิดาแม้แต่พระองค์เดียว[9] ถึงกระนั้นกรมขุนยี่สารเสนีย์น่าจะเป็นพระภรรยาที่สนิทเสน่หาของพระภัสดาอยู่ไม่น้อย เพราะปรากฏบุคคลที่เจ้าฟ้าธรรมาธิเบศกล่าวถึงในกาพย์ห่อโคลง นิราศธารโศก ออกพระนาม "อรรคชายา" หรือ "อัคชายา" ไว้ ความว่า[13]
| นกอุกใครอุกนัก | มาลอบลักอรรคชายา | |
| นกกระเวนวานกระเวนหา | วานนกออกออกชื่อเร็ว |
| นกอุกใครอุกพ้น | ควรมา | |
| ลอบลักอัคชายา | ซ่อนไว้ |
| นกกระเวนกระเวนหา | จงทั่ว | |
| นกออกออกชื่อให้ | ด่วนด้วย การเร็ว | |
| — นิราศธารโศก | ||
หลังพระสวามีถูกสำเร็จโทษไปแล้ว กรมขุนยี่สารเสนีย์ปรากฏในเอกสารไทยอีกครั้งในปลายรัชกาล เมื่อวันแรม 5 ค่ำ เดือน 6 พ.ศ. 2301 สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ พระบิดา ประชวรหนักจวนสวรรคต กรมพระราชวังบวรสถานมงคล (เจ้าฟ้าอุทุมพร) โปรดให้ทูลเชิญกรมหลวงพิพิธมนตรี เจ้าฟ้าจันทวดี และกรมขุนยี่สารเสนี ไปประทับ ณ พระตำหนักสวนกระต่าย[1][14]
Remove ads
ในวัฒนธรรมสมัยนิยม
กรมขุนยี่สารเสนีย์ เป็นตัวละครในละครโทรทัศน์เรื่อง ศรีอโยธยา (2562) รับบทโดยจันทรจิรา เทวกุล ณ อยุธยา
พงศาวลี
เชิงอรรถ
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads