คำถามยอดนิยม
ไทมไลน์
แชท
มุมมอง
กรมหลวงพิพิธมนตรี
จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
Remove ads
กรมพระเทพามาตุ มีพระอิสริยยศเดิมว่า กรมหลวงพิพิธมนตรี[1] หรือ กรมหลวงพิจิตรมนตรี[2] เป็นพระอัครมเหสีน้อย[3] ในสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ และเป็นสมเด็จพระราชชนนีพันปีหลวงในสมเด็จพระเจ้าอุทุมพรและสมเด็จพระที่นั่งสุริยาศน์อมรินทร์
Remove ads
พระราชประวัติ
สรุป
มุมมอง
พระพันวษาน้อย เป็นพระธิดาของนายช้างทรงบาศในรัชสมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราช โดยพระราชพงศาวดาร ฉบับพันจันทนุมาศ (เจิม) ระบุว่าเมื่อสมเด็จพระเพทราชาปราบดาภิเษก พระบิดานั้นได้รับแต่งตั้งเป็นกรมพระราชวังบวรสถานพิมุข[4] แต่บัญชีพระนามเจ้านายในคำให้การชาวกรุงเก่าระบุว่า พระบิดาได้รับแต่งตั้งเป็นเจ้าพระบำเรอภูธร ส่วนมารดาเป็นสตรีเชื้อสายพราหมณ์บ้านสมอปลือ เมืองเพชรบุรี พระองค์มีพระนามเดิมว่าพลับ มีพระเชษฐภคินีพระองค์หนึ่งคือพระองค์ขาว ซึ่งได้เป็นพระชายาในสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศขณะดำรงพระอิสริยยศเป็นพระบัณฑูรน้อย ส่วนพระองค์พลับต่อมาก็ได้เป็นพระชายารองในสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศเช่นกัน ในระหว่างดำรงพระอิสริยยศเป็นกรมพระราชวังบวรสถานมงคล พระองค์พลับมีพระราชโอรส 2 พระองค์ และพระราชธิดา 6 พระองค์ ตามลำดับดังนี้[5]
- เจ้าฟ้าหญิงสิริประชา (หรือเจ้าฟ้าประชาวดี)
- เจ้าฟ้าหญิงสิริประภา (หรือเจ้าฟ้าประภาวดี)
- เจ้าฟ้าหญิงอินทวดี (หรือเจ้าฟ้าพินทวดี)
- เจ้าฟ้าหญิงกษัตรีย์
- เจ้าฟ้าชายเอกทัศน์ กรมขุนอนุรักษ์มนตรี (คือสมเด็จพระที่นั่งสุริยาศน์อมรินทร์)
- เจ้าฟ้าหญิงบัวจัน (หรือเจ้าฟ้าจันทรวดี)
- เจ้าฟ้าหญิงนวน (หรือเจ้าฟ้านุ่ม)
- เจ้าฟ้าชายอุทุมพรราชกุมาร กรมขุนพรพินิต (สมเด็จพระเจ้าอุทุมพร)
พระราชพงศาวดาร ฉบับพันจันทนุมาศ (เจิม) ระบุว่าเมื่อสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศปราบดาภิเษกในปี พ.ศ. 2275 ได้แต่งตั้งพระชายารองเป็นกรมหลวงพิพิธมนตรี[6] ในตำแหน่งพระอัครมเหสีน้อย จึงออกพระนามว่าพระพันวษาน้อย
แรม 5 ค่ำ เดือน 6 พ.ศ. 2301 สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศประชวรหนักใกล้สวรรคต กรมพระราชวังบวรสถานมงคล (เจ้าฟ้าชายอุทุมพร) โปรดให้ทูลเชิญกรมหลวงพิพิธมนตรี เจ้าฟ้าจันทวดี และกรมขุนยี่สารเสนี ไปประทับ ณ พระตำหนักสวนกระต่าย[7] เมื่อสวรรคตแล้ว กรมพระราชวังบวรสถานมงคลจึงขึ้นสืบราชสมบัติ แต่ได้เพียง 10 วัน ก็ถวายราชสมบัติแก่กรมขุนอนุรักษ์มนตรี แล้วเสด็จออกผนวช ส่วนกรมขุนอนุรักษ์มนตรีขึ้นครองราชย์เฉลิมพระนามว่าสมเด็จพระบรมราชา แล้วโปรดให้ตั้งพระบรมราชชนนีเป็น กรมพระเทพามาตุ แต่เมื่อถึงเดือน 12 พระบรมราชชนนีก็เสด็จสวรรคต จึงโปรดให้ตั้งพระบรมโกศไว้คู่กับพระบรมโกศพระบรมราชชนก ณ พระที่นั่งบรรยงก์รัตนาสน์ แล้วถวายพระเพลิงทั้งสองพระองค์พร้อมกันในวันขึ้น 11 ค่ำ เดือน 5 พ.ศ. 2303[8]
Remove ads
ในวัฒนธรรมสมัยนิยม
กรมพระเทพามาตุ หรือ กรมหลวงพิพิธมนตรี เป็นตัวละครในละครโทรทัศน์ ดังนี้
- ปนัดดา โกมารทัต ในละครโทรทัศน์เรื่อง บางระจัน เมื่อ พ.ศ. 2558
- สินจัย เปล่งพานิช ในละครโทรทัศน์เรื่อง ศรีอโยธยา เมื่อ พ.ศ. 2560
ดูเพิ่ม
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads