คำถามยอดนิยม
ไทมไลน์
แชท
มุมมอง
จักรพรรดิฮั่นอู่
จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
Remove ads
จักรพรรดิฮั่นอู่ตี้ (จีน: 漢武帝; 10 กรกฎาคม 157 ปีก่อนคริสตกาล – 29 มีนาคม 87 ปีก่อนคริสตกาล) เป็นจักรพรรดิองค์ที่ 7 แห่งราชวงศ์ฮั่นจาก 141 ถึง 87 ปีก่อนคริสตกาล[1] รัชสมัยของพระองค์ยาวนานถึง 54 ปีซึ่งถือเป็นสถิติที่ไม่มีใครเทียบได้ จนกระทั่งถึงรัชสมัยจักรพรรดิคังซี ซึ่งยาวนานกว่า 1,800 ปี และยังคงเป็นสถิติสำหรับจักรพรรดิเชื้อสายฮั่น รัชสมัยของพระองค์ส่งผลให้เกิดการขยายอิทธิพลทางภูมิรัฐศาสตร์ออกไปอย่างกว้างขวาง สำหรับอารยธรรมจีนและการพัฒนารัฐรวมศูนย์ที่เข้มแข็ง ผ่านนโยบายของรัฐบาล การปรับโครงสร้างเศรษฐกิจ และการส่งเสริมปรัชญาผสมผสาน
 | บทความนี้ไม่มีการอ้างอิงจากแหล่งที่มาใด |
 | บทความนี้อาจต้องการตรวจสอบต้นฉบับ ในด้านไวยากรณ์ รูปแบบการเขียน การเรียบเรียง คุณภาพ หรือการสะกด คุณสามารถช่วยพัฒนาบทความได้ |
.png)
Remove ads
นโยบาย
สรุป
มุมมอง
นโยบายการปกครอง
พระองค์ปรับปรุงระบบการเข้ารับราชการใหม่ โดยกำหนดให้ทุกท้องที่เลือกผู้มีจิตกตัญญูหรือขุนนางซื่อสัตย์ไปที่เมืองหลวงเพื่อเป็นข้าราชการ ทำให้ระบบคัดเลือกขุนนางแบบเดิมซึ่งสืบทอดตำแหน่งโดยทายาทลดความสำคัญลงไปอย่างมาก คุณภาพของขุนนางดีขึ้น ซึ่งการเปลี่ยนแปลงดังกล่าวส่งผลเป็นอันดีต่อการทำงานเพื่อบ้านเมืองและราษฎร ส่งเสริมความสุขของพลเมืองได้มากยิ่งกว่าระบบสืบทอดตำแหน่งขุนนางแบบเดิม
นโยบายด้านเศรษฐกิจ
พระเจ้าฮั่นอู่ตี้ก่อสร้างพระราชวังและมีการทำสงครามแผ่ขยายอำนาจบ่อยครั้ง จึงมีความจำเป็นต้องใช้เงินมาก พระองค์ออกข้อกำหนดเข้มงวดในทางเศรษฐกิจแตกต่างจากอดีตเพื่อนำเงินไปใช้จ่ายในภารกิจดังกล่าว ตัวอย่างเช่น
- สร้างกิจการผูกขาดโดยรัฐ และห้ามบุคคลทั่วไปทำกิจการนี้ อันได้แก่ การค้าเกลือ โลหะและเหล้า
- กำหนดใช้เงินตราสกุลเดียวกัน โดยสร้างเงินเหรียญ 5 จู ซึ่งมีน้ำหนักเท่ากับน้ำหนักของเมล็ดข้าวโพด 500 เมล็ด มีอักษรจีนคำว่า 5 จู กำกับไว้
- รัฐทำการค้าขายเอง โดยกระจายสินค้าเครื่องบรรณาการจากรัฐต่าง ๆ หรือประเทศข้างเคียงส่งไปขายที่เมืองอื่นเพื่อเพิ่มพูนรายได้ของรัฐ และตั้งหน่วยงานในเมืองหลวงรับซื้อสินค้าต่าง ๆ อันเป็นการปรับกลไกของตลาดและควบคุมราคาสินค้าได้ด้วย
นโยบายด้านการทหาร
- พระเจ้าฮั่นอู่ตี้ส่งขุนพลเว่ยชิงและขุนพลฮั่วชี่ปิ้งนำกองทัพนับแสนคนบุกโจมตีถึงกลางดินแดนที่ตั้งของชนเผ่าซยงหนู ซึ่งอาศัยทางเหนือของจีนและเข้าปล้นชิงทรัพย์สินของชาวฮั่นบ่อยครั้ง ในที่สุดชนเผ่านี้ต้องถอยขึ้นไปทางเหนือของทะเลทรายมองโกเลีย ชายแดนทางเหนือของแผ่นดินฮั่นตะวันตกจึงสงบสุขได้ยาวนาน
- การขยายดินแดนและอำนาจ พระองค์ยกทัพไปตีเกาหลีและดินแดนของชนกลุ่มน้อยต่าง ๆ โดยจัดตั้งเป็นเขตปกครองและดูแลเข้มงวด อาณาจักรแผ่ขยายใหญ่กว่าอาณาจักรฉินมาก นอกจากนั้นยังส่งทูตไปเจริญไมตรียังดินแดนตะวันตก อันได้แก่ ที่ราบสูงทาร์มทางตะวันออกของชงหลิงถึงทางตะวันตกของด่านอี้เหมินกวนและด่านหยังกวน แล้วยังจัดตั้งเขตปกครองพิเศษดินแดนส่วนนี้ นับเป็นการเริ่มต้นปกครองดินแดนตะวันตกอย่างเป็นทางการ
Remove ads
ประวัติของพระองค์
สรุป
มุมมอง
เมื่อ 140 ปีก่อนคริสต์ศักราช พระเจ้าฮั่นอู่ตี้ขึ้นครองราชสมบัติด้วยพระชนมายุเพียง 16 พรรษา พระองค์เป็นพระมหากษัตริย์ที่ทรงพระปรีชาสามารถและมีวิสัยทัศน์กว้างไกล จึงทรงสร้างผลงานยิ่งใหญ่ให้กับประเทศด้านกิจการภายในและการต่างประเทศ พระองค์ทรงครองราชย์เป็นเวลา 54 ปี ทรงปกครองประเทศจีนให้พัฒนาขึ้นมาเป็นหนึ่งในประเทศที่มีกำลังเข้มแข็งที่สุดของโลกในยุคนั้น จากทัศนะของนักประวัติศาสตร์ในหนังสือ "ประวัติศาสตร์โลก" ฉบับที่มีชื่อเสียงของอังกฤษ ประเทศที่มีกำลังพอ ๆ กับราชวงศ์ฮั่นในสมัยนั้นมีเพียงอาณาจักรโรมันเลยทีเดียว
พระเกียรติที่ได้รับการเทิดทูนมากที่สุดของพระเจ้าฮั่นหวู่ตี้คือผลงานด้านการทหาร นับตั้งแต่การสถาปนาราชวงศ์ฮั่นเมื่อ 202 ปีก่อนคริสต์ศักราชเป็นต้นมา เขตแดนของราชวงศ์ฮั่นก็ถูกเผ่าชนซงหนูซึ่งเป็นเผ่าชนปศุสัตว์เร่ร่อนทางภาคเหนือรุกรานเรื่อยมา ส่งผล กระทบร้ายแรงต่อเสถียรภาพและการพัฒนาทางสังคมและเศรษฐกิจ กษัตริย์องค์ก่อน ๆ ของราชวงศ์ฮั่นทรงใช้นโยบายตั้งรับซึ่งทำให้ตกเป็นฝ่ายถูกกระทำ เช่น พระราชทานพระธิดาให้ผู้นำชนเผ่าซงหนู เพื่อแลกกับสันติภาพชั่วคราว พอมาถึงสมัยพระเจ้าฮั่นหวู่ตี้ ราชวงศ์ฮั่นก็เสริมสร้างแสนยานุภาพให้เข้มแข็งเกรียงไกรขึ้น ใช้นโยบายออกโจมตีอย่างเป็นฝ่ายกระทำ โดยมีการจัดส่งกองทัพไปประจำยังพื้นที่ที่เป็นทุ่งหญ้าและทะเลทรายทางภาคตะวันตกเฉียงเหนือต่อเนื่องกันเป็นเวลาหลายปี อีกทั้งยังยกทัพไปตีชนเผ่าซงหนูให้ราบคาบจนชนเผ่าซงหนูได้รับความปราชัย ชนเผ่าซยงหนูจึงไม่บังอาจยกทัพไปรุกรานราชวงศ์ฮั่นอีก
จากนั้นพระองค์ยังได้สร้างสิ่งแวดล้อมที่ดีให้กับการพัฒนาและเสริมความมั่นคงให้แก่ประเทศ หลังจากพระเจ้าฮั่นหวู่ตี้สวรรคตไปแล้ว พระองค์ได้รับการถวายพระนามยกย่องสดุดีพระเกียรติให้เป็น "กษัตริย์หวู่ตี้" ซึ่งแปลว่า "กษัตริย์นักรบ" (ฮั่นบู๊เต้ ในภาษาแต้จิ๋ว) ซึ่งเป็นข้อสรุปสำหรับผลงานอันยิ่งใหญ่ของพระองค์ ด้านกิจการภายในนั้น พระเจ้าฮั่นหวู่ตี้ทรงเป็นผู้มีความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ พระองค์ได้ประกาศล้มล้างแนวคิดลัทธิเต๋าที่เชิดชู "ความเป็นธรรมชาติแบบปล่อยปละและไม่กระทำการใด ๆ" ซึ่งฮ่องเต้องค์ก่อน ๆ ได้ถือปฏิบัติมา และมีพระราชดำริให้นำแนวคิดลัทธิขงจื๊อมาเป็นหลักในการปกครองแทน ทำให้ลัทธิขงจื๊อได้เลื่อนขึ้นมาเป็นบรมครูแห่งความคิดที่ชี้นำการปกครองบ้านเมืองของฮ่องเต้รุ่นหลังเป็นเวลาอีกกว่า 2,000 ปี
ขณะเดียวกัน พระเจ้าฮั่นหวู่ตี้ยังเป็นนักการทูตที่มีสายพระเนตรยาวไกลอีกด้วย มีอยู่สองครั้งที่พระองค์เคยแต่งตั้งจางเชียนเป็นทูตให้ออกเดินทางไปทางเขตตะวันตก ซึ่งก็คือ พื้นที่อันกว้างใหญ่ไพศาลทางตะวันตกของมณฑลกานสูและเขตปกครองตนเองชนชาติอุยกูรย์ในปัจจุบัน เป็นการเริ่มต้นเปิด “เส้นทางสายไหม" ที่เชื่อมจีนกับเอเชียกลางและโลกตะวันตก จากนั้น ผ้าไหม วิธีการทำกระดาษและศิลปะต่าง ๆ ของจีนก็ได้แพร่เข้าสู่ดินแดนต่าง ๆ ทั่วโลกโดยผ่านเส้นทางสายไหม ส่วนเครื่องหอมและผลิตภัณฑ์ศิลปะหัตถกรรมต่าง ๆ ของนานาประเทศก็ได้แพร่เข้าสู่จีนโดยผ่านเส้นทางสายไหมเช่นกัน กล่าวได้ว่า พระเจ้าฮั่นหวู่ตี้ได้ปูพื้นฐานให้แก่การแลกเปลี่ยนทางวัฒนธรรมระหว่างจีนกับโลกตะวันตก ฉางอันราชธานีของราชวงศ์ฮั่นเคยเป็นศูนย์กลางการเมืองและเศรษฐกิจของทวีปเอเชียในสมัยนั้น ส่วนเส้นทางสายไหมก็เป็นเส้นทางคมนาคมที่เชื่อมจีนกับตะวันตกอยู่หลายร้อยปีจนเส้นทางคมนาคมทางทะเลได้เกิดบทบาทขึ้นมาแทนในช่วงศตวรรษที่ 8
นอกจากนี้แล้ว พระเจ้าฮั่นหวู่ตี้ยังโปรดปรานวรรณคดีและศิลปะหลากหลายประเภท ซือหม่าเซี่ยนหรู กวีในยุคนั้นได้รับแต่งตั้งจากพระเจ้าฮั่นหวู่ตี้ให้เป็นขุนนางชั้นสูงเพราะมีความรู้ความสามารถ
ทางด้านศิลปะวรรณคดี ซือหม่าเซียน นักประวัติศาสตร์และนักวรรณคดีที่มีความรู้มากที่สุดอีกคนหนึ่งก็ได้รับการพระราชทานแต่งตั้งเป็นขุนนางชั้นสูงเช่นกัน ซือหม่าเชียนได้รวบรวมประวัติศาสตร์จีน 3,000 ปีขึ้นเป็นฉบับแรก กล่าวได้ว่า พระเจ้าฮั่นหวู่ตี้มีส่วนส่งเสริมให้วัฒนธรรมจีนเจริญรุ่งเรืองขึ้นเรื่อย ๆ
Remove ads
เรื่องราวที่เล่าขานมาจนปัจจุบัน
เรื่องราวของพระองค์ได้รับการเล่าขานต่อมาเรื่อย ๆ จนถึงชนรุ่นหลัง เช่นในวรรณคดีสามก๊กระบุว่า โจโฉ มีความเคารพพระองค์มาก ถึงกับพยายามเอาพระองค์เป็นแบบอย่าง ดั่งจะเห็นได้จากบทโคลงที่ร่ายถึงชัยชนะที่มีต่ออ้วนเสี้ยวในศึกกัวต๋อที่หน้าผาจรดทะเล สถานที่เดียวกับพระเจ้าฮั่นหวู่ตี้เคยชนะศึกมาเช่นเดียวกัน
ในวัฒนธรรมสมัยนิยมในปัจจุบัน เช่น ละครโทรทัศน์ของฮ่องกงได้มีการสร้างละครเกี่ยวกับพระองค์ ชื่อ ต้าฮั่นเทียนจื่อ (จอมจักรพรรดิ์ ฮั่นอู่ตี้ หรือ ฮ่องเต้ราชวงศ์ฮั่นกับหมอดูเทวดา) หรือ จักรพรรดิจอมทะเล้น เป็นต้น
พระบรมวงศานุวงศ์
- พระราชบิดา: จักรพรรดิฮั่นจิงตี้
- พระราชมารดา: หวังไทเฮา
- พระเชษฐภคินี
- พระมเหสี
- เฉินฮองเฮาทรงถูกถอดเมื่อ 130 ปีก่อนค.ศ.เนื่องจากทรงใช้มนต์ดำ
- เว่ยฮองเฮาพระมารดาขององค์รัชทายาทหลี่, องค์หญิงเว่ย, องค์หญิงหยางฉี, องค์หญิงจูอี้
- พระสนม
- พระสนมหลี่ฟูเหริน, พระมารดาขององค์ชายหลิวโป
- พระสนมหวัง, พระมารดาขององค์ชายหลิวฮง
- พระสนมหลี่จี้, พระมารดาขององค์ชายหลิวตันและองค์ชายหลิวซู
- พระสนมโจว, พระราชมารดาของจักรพรรดิฮั่นเจาตี้
- พระราชโอรสและพระราชธิดา
- องค์หญิงเว่ย พระราชธิดาองค์โตที่ประสูติแต่เว่ยฮองเฮา
- องค์หญิงหยางฉี (สำเร็จโทษเมื่อ 91 ปีก่อนค.ศ.) พระราชธิดาองค์ที่ 2 ที่ประสูติแต่เว่ยฮองเฮา
- องค์หญิงจูอี้ (สำเร็จโทษเมื่อ 91 ปีก่อนค.ศ.) พระราชธิดาองค์ที่ 3 ที่ประสูติแต่เว่ยฮองเฮา
- องค์ชายหลิวจู ภายหลังได้เป็นองค์ชายรัชทายาทหลี่ (ทรงปลงพระชนม์ชีพพระองค์เองเมื่อ 91 ปีก่อนค.ศ.) พระราชโอรสองค์เดียวของเว่ยฮองเฮา
- องค์ชายหลิวโป องค์ชายไอ่แห่งฉางอี้ (สถาปนาเมื่อ 97 ปีก่อน ค.ศ.สิ้นพระชนม์เมื่อ 86 ปีก่อนค.ศ.) พระโอรสองค์เดียวของพระสนมหลี่ฟูหยิน
- องค์ชายหลิวฮง พระโอรสองค์เดียวของพระสนมหวัง
- องค์ชายหลิวตัน พระโอรสองค์โตของพระสนมหลี่จี้
- องค์ชายหลิวซู พระโอรสองค์ที่ 2 ของพระสนมหลี่จี้
- องค์ชายหลิวฝูหลิง ภายหลังได้เป็นจักรพรรดิฮั่นเจาตี้พระโอรสองค์เดียวของพระสนมโจว
- พระราชนัดดา
- องค์ชายหลิวจิน (ถูกสังหาร 91 ปีก่อนค.ศ.) พระโอรสในองค์ชายหลิวจู ตำแหน่งองค์รัชทายาทหลี่และเป็นพระราชบิดาของจักรพรรดิฮั่นเสวียนตี้
- องค์ชายหลิวเหอพระโอรสขององค์ชายหลิวโป ขึ้นครองราชย์สืบต่อจากจักรพรรดิฮั่นเจาตี้เมื่อ 74 ปีก่อน ค.ศ.แต่ครองราชย์ได้เพียง 27 วันก็ถูกถอด
- พระราชปนัดดา
- องค์ชายหลิวปิงอี้ (91-49 ปีก่อนค.ศ.) ภายหลังได้เป็นจักรพรรดิฮั่นเสวียนตี้เป็นพระโอรสขององค์ชายหลิวจินและเป็นพระราชนัดดาขององค์ชายหลิวจู
Remove ads
อ้างอิง
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads