ซูโดอีเฟดรีน

ซูโดอีเฟดรีน (อังกฤษ: pseudoephedrine, ย่อว่า PSE) เป็นสารเอมีนชนิดซิมพาเทติก มักใช้เพื่อลดอาการคัดจมูก ในประเทศไทย จัดเป็นวัตถุออกฤทธิ์ต่อจิตและประสาทประเภท2 ตาม พ.ร.บ.วัตถุออกฤทธิ์ต่อจิตและประสาท เช่นเดียวกับยาเสพติดประเภทอื่นๆ ^[16]

ซูโดอีเฟดรีน

ข้อมูลทางคลินิก
การอ่านออกเสียง	/ˌsuːdoʊ.ɪˈfɛdrɪn, -ˈɛfɪdriːn/
ชื่อทางการค้า	Afrinol, Sudafed, Sinutab, อื่น ๆ
ชื่ออื่น	PSE; PDE; (+)-ψ-Ephedrine; ψ-Ephedrine; d-Isoephedrine; (1S,2S)-Pseudoephedrine; d-Pseudoephedrine; (+)-Pseudoephedrine; L(+)-Pseudoephedrine; Isoephedrine; (1S,2S)-α,N-Dimethyl-β-hydroxyphenethylamine; (1S,2S)-N-Methyl-β-hydroxyamphetamine
AHFS/Drugs.com	โมโนกราฟ
MedlinePlus	a682619
ข้อมูลทะเบียนยา	EU EMA: by pseudoephedrine sulfate US DailyMed: Pseudoephedrine
ระดับความเสี่ยงต่อทารกในครรภ์	AU: B2
ช่องทางการรับยา	ทางปาก[1][2]
ประเภทยา	Norepinephrine releasing agents; Sympathomimetics; Nasal decongestants; Psychostimulants
รหัส ATC	R01BA02 (WHO)
กฏหมาย
สถานะตามกฏหมาย	Largely tracked nationwide via “Project STOP” to avoid purchases in large quantities.[3] Use of Project STOP is mandatory in all states and territories except Victoria and Tasmania[4][5] AU: S3 (จ่ายโดยเภสัชกรเท่านั้น) Largely tracked nationwide via “Project STOP” to avoid purchases in large quantities.[6] Use of Project STOP is mandatory in all states and territories except Victoria and Tasmania[7][8] BR: Class D1 (สารตั้งต้นในการผลิตยา) [9] CA: OTC ถอนจาก NDS ใน ค.ศ. 2024 ทั้งการเตรียมแบบผสมและแบบส่วนผสมเดียว ในวันที่ 1 มีนาคม และ 10 มิถุนายน ค.ศ. 2024 ตามลำดับ[10] UK: P (Pharmacy medicines) US: OTC
ข้อมูลเภสัชจลนศาสตร์
ชีวประสิทธิผล	~100%[11]
การจับกับโปรตีน	21–29% (AGP, HSA)[12][13]
การเปลี่ยนแปลงยา	ไม่เผาผลาญอย่างมาก[14][1][2]
สารซึ่งได้หลังการเปลี่ยนแปลงยา	• Norpseudoephedrine[1]
ระยะเริ่มออกฤทธิ์	30 นาที[1]
ครึ่งชีวิตทางชีวภาพ	5.4 ชั่วโมง (range 3–16 ชั่วโมง ขึ้นอยู่กับค่า pH ของปัสสาวะ)[2][1][14]
ระยะเวลาออกฤทธิ์	4–12 ชั่วโมง[1][15]
การขับออก	ปัสสาวะ: 43–96% (ไม่เปลี่ยนแปลง)[1][14][2][11]
ตัวบ่งชี้
ชื่อตามระบบ IUPAC (1S,2S)-2-(methylamino)-1-phenylpropan-1-ol
เลขทะเบียน CAS	90-82-4 Y
PubChem CID	7028
DrugBank	DB00852 Y
ChemSpider	6761 Y
UNII	7CUC9DDI9F
KEGG	D08449 Y
ChEBI	CHEBI:51209 Y
ChEMBL	CHEMBL1590 Y
ECHA InfoCard	100.001.835
ข้อมูลทางกายภาพและเคมี
สูตร	C10H15NO
มวลต่อโมล	165.236 g·mol−1
แบบจำลอง 3D (JSmol)	Interactive image
SMILES O[C@@H](c1ccccc1)[C@@H](NC)C
InChI InChI=1S/C10H15NO/c1-8(11-2)10(12)9-6-4-3-5-7-9/h3-8,10-12H,1-2H3/t8-,10+/m0/s1 Y Key:KWGRBVOPPLSCSI-WCBMZHEXSA-N Y
(verify)
สารานุกรมเภสัชกรรม

โครงสร้างเคมี

ซูโดอีเฟดรีน คือ ไดแอสเทอร์โอเมอร์ของเอฟิดรีน. ซูโดอีเฟดรีนเป็น ไครอลโมเลกุล หมายถึง สเตอริโอไอโซเมอร์ที่มีอะตอมไครัลมากกว่าหนึ่ง แต่ไม่ใช่คู่ที่เป็นภาพในกระจกซึ่งกันและกัน. ซูโดอีเฟดรีนเป็นสารตั้งต้นในการผลิตยาเมธแอมเฟตามีน หรือยาไอซ์ และ ยาบ้า ^{[ต้องการอ้างอิง]}