คำถามยอดนิยม
ไทมไลน์
แชท
มุมมอง
นครเขื่อนขันธ์กาบแก้วบัวบาน
เป็นรัฐอิสระที่แยกตัวจากอาณาจักรล้านช้างเวียงจันทน์ในช่วงต้นพุทธศตวรรษที่ 24 นครเขื่อนข จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
Remove ads
นครเขื่อนขันธ์กาบแก้วบัวบาน หรือ จำปานครขวางกาบแก้วบัวบาน[1] เป็นรัฐอิสระที่แยกตัวจากอาณาจักรเวียงจันทน์ในช่วงต้นพุทธศตวรรษที่ 24 นครเขื่อนขันธ์กาบแก้วบัวบานต้านทานการปราบปรามของเวียงจันทน์ได้เป็นช่วงสั้นๆ ก่อนจะถูกทิ้งร้างจากการโจมตีโดยความร่วมมือระหว่างเวียงจันทน์และพม่า
Remove ads
ประวัติศาสตร์
สรุป
มุมมอง
เหตุการณ์นำ
ใน พ.ศ. 2250 อาณาจักรล้านช้างล่มสลายจากการเข้าแทรกแซงหรือได้รับการไกล่เกลี่ยจากสมเด็จพระเพทราชากษัตริย์อาณาจักรอยุธยา ซึ่งได้เสนอให้แยกอาณาจักรออกจากกันเพื่อลดปัญหาของความขัดแย้งที่รุนแรง ซึ่งพระไชยเชษฐาธิราชที่ 2 หรือพระไชยองค์เว้ทรงสถาปนาอาณาจักรใหม่ นามว่า อาณาจักรเวียงจันทน์ และกลายเป็นคู่อริกันกับฝ่ายอาณาจักรหลวงพระบางต่อมายาวนานอีกกว่าร้อยปี ต่อมาใน พ.ศ. 2256 เขตแดนอาณาจักรเวียงจันทน์ก็ได้ถูกแยกเป็นอีกหนึ่งอาณาจักร คือ อาณาจักรจำปาศักดิ์
เพื่อสร้างความเข้มแข็งและสร้างป้อมปราการกันชนให้แก่อาณาจักรที่เพิ่งถูกสถาปนาขึ้นมาใหม่ พระไชยองค์เว้ จึงโปรดแต่งตั้งให้เจ้าปางคำนำไพร่พลไปตั้งเมืองที่หนองบัวลำภูเพื่อเป็นเมืองหน้าด่านยันกับอาณาจักรอยุธยาและอาณาจักรหลวงพระบาง[ต้องการอ้างอิง] ภายหลังบุตรชายของเจ้าปางคำ คือ เจ้าพระวอและเจ้าพระตาร่วมมือกับเจ้าสิริบุญสาร เข้ายึดอำนาจจากเจ้าอุปราช (ท้าวนอง) ด้วยการให้ที่พักพิงและหลบราชภัยในเมืองหนองบัวลุ่มภูนานกว่าสิบปี ทั้งยังช่วยยกทัพไปชิงบัลลังก์เวียงจันทน์มาให้แก่เจ้าสิริบุญสารจนได้นั่งเมืองเป็นพระเจ้าเวียงจันทน์
การแยกตัวจากอาณาจักรเวียงจันทน์
ต่อมา พ.ศ. 2314 พระเจ้าสิริบุญสารเกิดความขัดแย้งกับพระตาพระวอ เนื่องจากพระเจ้าสิริบุญสารต้องการมีอำนาจเหนือดินแดนที่แวดล้อมเวียงจันทน์ (หลวงพระบาง-เมืองหนองบัวลำภู) และทรงมีความระแวงเมืองหนองบัวลำภูที่มีไพร่พลมาก และต่างต้องการตำแหน่งในราชสำนักที่สูงสุดรองจากตน โดยพระเจ้าสิริบุญสารได้ปฏิเสธที่จะยกตำแหน่งให้และขอให้เจ้าพระตาและเจ้าพระวอไปช่วยรักษาการที่ด่านบ้านหินโงม[ต้องการอ้างอิง] เมื่อไม่ได้รับผลประโยชน์ เจ้าพระตาและเจ้าพระวอจึงยกทัพหนีกลับเมืองหนองบัวลำภูและบูรณะสร้างบ้านแปลงเมืองให้เป็นนครใหญ่ชื่อว่า นครเขื่อนขันธ์กาบแก้วบัวบาน[2][3] ซึ่งแข็งเมืองไม่ขึ้นกับนครหลวงเวียงจันทน์อีกต่อไป มีกฏบัญญัติบ้านเมือง มีเจ้าผู้ครองเมือง มีดินแดนกำแพงคูเมืองล้อมรอบพร้อมประตูเวียง มีแม่น้ำแม่พระเนียงเป็นสายหลัก มีเมืองขึ้นของตัวเอง ได้แก่เมืองนาด้วง[ต้องการอ้างอิง] ภูเวียง ผ้าขาวพันนา[4] พร้อมผู้คนและช้างเผือกคู่เวียง
การล่มสลาย
พระเจ้าสิริบุญสารใช้เรื่องนี้เป็นข้ออ้างยกกองทัพมาตีนครเขื่อนขันธ์กาบแก้วบัวบาน ทำการสู้รบกันที่ช่องน้ำจั่น (น้ำตกเฒ่าโต้) บนภูพานคำ[ต้องการอ้างอิง]ใช้เวลาอยู่ประมาณ 3 ปี พระตาพระวอได้ส่งทูตไปขอกองทัพพม่าที่เมืองเชียงใหม่ แต่ทว่าพระเจ้าสิริบุญสารชิงส่งบรรณาการให้แก่กองทัพพม่า กองทัพพม่าจึงหันมาช่วยฝ่ายเวียงจันทน์ตีนครเขื่อนขันธ์กาบแก้วบัวบาน[5] เมื่อฝ่ายเจ้าพระตาทราบข่าวศึก คะเนคงเหลือกำลังที่จะต้านศึกกองทัพใหญ่กว่าไว้ได้ จึงให้ท้าวคำโส ท้าวคำขุย ท้าวก่ำ ท้าวคำสิงห์ พาไพร่พล คนชรา เด็ก ผู้หญิง พร้อมพระสงฆ์ อพยพมุ่งหน้าไปทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ เพื่อหาที่สร้างบ้านแปลงเมืองใหม่ไว้รอท่า หากแพ้สงครามจะได้อพยพติดตามมาอยู่ด้วย โดยแรกได้มาตั้งเมืองที่บ้านสิงห์โคก บ้านสิงห์ท่า (จังหวัดยโสธร)[ต้องการอ้างอิง] และการสู้รบในครั้งสุดท้าย เจ้าพระตาถึงแก่ความตายในสนามรบ เจ้าพระวอพร้อมด้วยเครือญาติคือ นางอุสา นางแพงแสน ท้าวคำผง ท้าวทิตพรหม และนางเหมือนตา ได้หลบหนีออกจากเมืองมารับเสบียงอาหารจากบ้านสิงห์โคก สิงห์ท่า[ต้องการอ้างอิง] แล้วผ่านลงไปตั้งเมืองที่ดอนมดแดง พร้อมขอพึ่งพระเจ้าองค์หลวงไชยกุมาร แห่งอาณาจักรจำปาศักดิ์
Remove ads
รายพระนามเจ้าผู้ครองนคร
Remove ads
อ้างอิง
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads