พระเจ้าฌูเซที่ 1 แห่งโปรตุเกส

พระเจ้าฌูเซที่ 1 แห่งโปรตุเกส ผู้ปฏิรูป (6 มิถุนายน ค.ศ. 1714 – 24 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1777; โปรตุเกส: José Francisco António Inácio Norberto Agostinho de Bragança, ฌูเซ ฟรานซิสกู อันโตเนียว อินาซิอู นอร์แบร์ตู อะโกสทินโญ เดอ บรากังซา) เป็นพระมหากษัตริย์ลำดับที่ 25 แห่งโปรตุเกสและอัลเกรฟ

พระเจ้าฌูเซที่ 1 แห่งโปรตุเกส
พระมหากษัตริย์แห่งโปรตุเกสและอัลการ์วึช
ครองราชย์	31 กรกฎาคม 1750 – 24 กุมภาพันธ์ 1777
พิธีอวยองค์	8 กันยายน 1750 , ลิสบอน
ก่อนหน้า	พระเจ้าฌูเอาที่ 5
ถัดไป	สมเด็จพระราชินีนาถมารีอาที่ 1 และพระเจ้าเปดรูที่ 3
พระราชสมภพ	6 มิถุนายน ค.ศ. 1714 ณ พระราชวังริเบย์รา ลิสบอน ประเทศโปรตุเกส
สวรรคต	24 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1777 ณ พระราชวังหลวงซินทรา ซินทรา ประเทศโปรตุเกส (พระชนมายุ 62 พรรษา)
พระราชบุตร	สมเด็จพระราชินีนาถมารีอาที่ 1 แห่งโปรตุเกส อิงฟังตามารีอา อานาแห่งบรากังซา อิงฟังตาโดโรเตเอียแห่งบรากังซา อิงฟังตาเบเนดิตาแห่งบรากังซา
พระนามเต็ม ฌูเซ ฟรังซิชกู อังตอนียู อินาซิอู นอร์แบร์ตู อะโกสทินโญ ดึ บรากังซา
ราชวงศ์	บรากังซา
พระราชบิดา	พระเจ้าฌูเอาที่ 5 แห่งโปรตุเกส
พระราชมารดา	อาร์ชดัสเชสมาเรีย อันนาแห่งออสเตรีย
ลายพระอภิไธย

ช่วงต้นพระชนม์ชีพ

พระบรมสาทิสลักษณ์เจ้าชายฌูเซ เจ้าชายแห่งบราซิล ดยุกแห่งบรากังซา วาดโดย ปิแยร์ อันโตน กีลลาร์ด

พระเจ้าฌูเซพระราชสมภพในวันที่ 6 มิถุนายน ค.ศ. 1714 ณ พระราชวังริไบรา กรุงลิสบอน ประเทศโปรตุเกส เป็นพระราชบุตรพระองค์ที่สามในพระเจ้าฌูเอาที่ 5 แห่งโปรตุเกสกับพระมเหสี อาร์ชดัสเชสมาเรีย อันนาแห่งออสเตรีย พระเจ้าฌูเซมีพระเชษฐา 1 พระองค์ คือ เจ้าชายเปโดร แต่สิ้นพระชนม์ขณะมีพระชนมายุเพียง 2 ชันษา มีพระเชษฐภคินี 1 พระองค์ คือ อิงฟังตาบาร์บาราแห่งโปรตุเกส และมีพระอนุชาอีก 3 พระองค์ ได้แก่ อิงฟังตึการ์ลุช,อิงฟังตึเปดรูและอิงฟังตึอาเลชชันดรึ อิงฟังตึการ์ลุชและอาเลชชันดรึนั้นต่อมาสิ้นพระชนม์ขณะทรงพระเยาว์

หลังจากการสิ้นพระชนม์ของเจ้าชายเปโดร ผู้เป็นพระเชษฐา ทำให้อิงฟังตึฌูเซได้รับการสถาปนาเป็นเจ้าชายแห่งบราซิล ดยุกแห่งบรากังซาองค์ที่ 15 ถือว่าเป็นรัชทายาทโดยชอบธรรมแห่งราชบัลลังก์โปรตุเกส

การอภิเษกสมรสและรัชทายาท

ในปีค.ศ. 1729 ขณะมีพระชนมายุ 15 พรรษา เจ้าชายฌูเซอภิเษกสมรสกับอินฟันตาสเปน พระนามว่า อินฟันตามาเรียนา บิกโตเรียแห่งสเปน พระราชธิดาในพระเจ้าเฟลีเปที่ 5 แห่งสเปนกับเอลิซาเบธ ฟาร์เนเซ พระราชินีแห่งสเปน และ อิงฟังตาบาร์บาราแห่งโปรตุเกส พระเชษฐภคินีของพระองค์ได้อภิเษกสมรสกับเจ้าชายเฟร์นันโดแห่งสเปน ซึ่งต่อไปคือพระเจ้าเฟร์นันโดที่ 6 แห่งสเปน

เจ้าหญิงมาเรียนา บิกโตเรียสนพระทัยด้านดนตรีและการล่าสัตว์แต่ทรงจริงจังและไม่โปรดเรื่องอื้อฉาวต่าง ๆ ของเจ้าชายฌูเซและไม่ทรงลังเลที่จะเปิดเผยความเป็นตัวของพระองค์เอง เจ้าชายฌูเซและเจ้าหญิงมาเรียนา บิกโตเรียมีพระราชธิดาที่ดำรงพระชนมชีพจนเจริญพระชันษา 4 พระองค์ และมีพระราชโอรสที่สิ้นพระชนม์เมื่อประสูติ 2 พระองค์ พระราชธิดาที่สิ้นพระชนม์เมื่อประสูติ 1 พระองค์และทรงแท้ง 1 ครั้งในปีค.ศ. 1750

พระราชธิดาที่ดำรงพระชนมชีพจนเจริญพระชันษาทั้ง 4 พระองค์ มีพระนามดังนี้

	พระนาม	ประสูติ	สิ้นพระชนม์	คู่สมรส และพระโอรส-ธิดา
	สมเด็จพระราชินีนาถมาเรียที่ 1 แห่งโปรตุเกส	173417 ธันวาคม ค.ศ. 1734	181620 มีนาคม ค.ศ. 1856	อภิเษกสมรส 6 มิถุนายน ค.ศ. 1760 อิงฟังตึเปดรูแห่งบรากังซา ผู้เป็นพระปิตุลา มีรัชทายาท 6 พระองค์ ได้แก่ อิงฟังตึฌูเซแห่งบรากังซา อิงฟังตึฌูเอา ฟรังซิชกูแห่งบรากังซา อิงฟังตามารีอา อิซาเบลแห่งบรากังซา พระเจ้าฌูเอาที่ 6 แห่งโปรตุเกส อิงฟังตามาเรียนา วิกตอเรียแห่งบรากังซา อิงฟังตามารีอา คลีเมนทีนาแห่งบรากังซา
	อิงฟังตามารีอา อานาแห่งบรากังซา	17367 ตุลาคม ค.ศ. 1736	18136 พฤษภาคม ค.ศ. 1813	เตรียมเพื่ออภิเษกสมรสกับเจ้าชายหลุยส์ ดอแฟงแห่งฝรั่งเศส แต่พระมารดาของพระนางปฏิเสธแผนการนี้ สิ้นพระชนม์โดยไม่ได้อภิเษกสมรส
	อิงฟังตาโดโรเตเอียแห่งบรากังซา	173921 กันยายน ค.ศ. 1739	177114 มกราคม ค.ศ. 1771	เตรียมเพื่ออภิเษกสมรสกับหลุยส์ ฟิลิปป์ที่ 2 ดยุกแห่งออร์เลอองส์ แต่พระนางทรงปฏิเสธที่จะอภิเษกสมรสกับดยุก สิ้นพระชนม์โดยไม่ได้อภิเษกสมรส
	อิงฟังตาเบเนดิตาแห่งบรากังซา	174625 กรกฎาคม ค.ศ. 1746	182918 สิงหาคม ค.ศ. 1829	อภิเษกสมรส 21 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1777 เจ้าชายฌูเซ เจ้าชายแห่งบราซิล ผู้เป็นพระภาติยะ ไม่มีรัชทายาท

เจ้าชายฌูเซทรงอุทิศพระองค์เพื่อคริสต์ศาสนาและวงการโอเปรา พระองค์ทรงเป็นหนึ่งในผู้ที่สะสมบทละครโอเปราเป็นจำนาวนมากที่สุดในยุโรป

พระมหากษัตริย์แห่งโปรตุเกสและสวรรคต

พระเจ้าฌูเซและพระนางมาเรียนา วิกตอเรียในวันขึ้นครองราชสมบัติ

เจ้าชายฌูเซเสด็จขึ้นครองราชย์เป็นพระมหากษัตริย์แห่งโปรตุเกสและอัลการ์วึในปีค.ศ. 1750 ขณะมีพระชนมายุ 35 พรรษา หลังจากการเสด็จสวรรคตของพระเจ้าฌูเอาที่ 5 แห่งโปรตุเกส พระราชบิดา เฉลิมพระนาม "พระเจ้าฌูเซที่ 1 แห่งโปรตุเกส" และในทันทีเมื่อครองราชย์ พระราชอำนาจของพระองค์กลับไปอยู่ในมือของเซบาสเตียว ฌูเซ เดอ คาร์วาลโฮ อี เมโล ซึ่งเป็นที่รู้จักในนาม "มาควิสแห่งพอมบาล" พระเจ้าฌูเซฟทรงสถาปนาอิงฟังตามารีอา ฟรังซิชกา พระราชธิดาพระองค์ใหญ่เป็นรัชทายาท ในพระอิสริยยศเจ้าหญิงแห่งบราซิล เนื่องมาจากไม่มีพระราชโอรส

เหตุการณ์เรื่องอื้อฉาวทาวอรา: การลอบปลงพระชนม์พระเจ้าฌูเซ

มาควิสแห่งพอมบาลซึ่งมีอำนาจมากได้ปรับปรุงระบบเศรษฐกิจ สังคม วัฒนธรรมและอาณานิคมของโปรตุเกส เพื่อให้สามารถเจริญทัดเทียมชาติตะวันตกชาติอื่น ๆ และเพื่อรักษาอำนาจของเขาให้ยืนยงตลอดกาล ต่อมาได้เกิดเหตุการณ์ "เรื่องอื้อฉาวทาวอรา" ซึ่งเป็นเหตุการณ์ลอบปลงพระชนม์พระเจ้าฌูเซฟระหว่างเสด็จตามถนนในกรุงลิสบอน พระองค์ทรงถูกยิงที่พระพาหาและผู้บังคับพาหนะได้รับบาดเจ็บ แต่พระองค์ก็ทรงรอดพระชนม์ชีพมาได้ มาควิสแห่งพอมบาลได้สั่งจับกุมคนตระกูลทาวอราซึ่งมีอิทธิพลทางการเมืองที่เป็นปริปักษ์กับรัฐบาลของมาควิสในตอนนั้นและตกเป็นผู้ต้องสงสัย และเขาได้สั่งขับไล่บาทหลวงคณะเยซูอิต ที่ต้องสงสัยว่ารู้เห็นกับการลอบปลงพระชนม์ในเดือนค.ศ. 1759 ซึ่งทั้งตระกูลทาวอราและคณะเยซูอิตล้วนยเป็นปริปักษ์กับมาควิสทั้งสิ้น ทำให้มาควิสไร้ซึ่งผู้ต่อต้านและเขาได้ควบคุมองค์กรสาธารณะต่าง ๆ และองค์การทางศาสนา ทำให้ประเทศเดินหน้าเข้าสู่ยุคภูมิธรรม

ในรัชสมัยของพระเจ้าฌูเซได้เกิดมหันตภัยร้ายแรงคือ แผ่นดินไหวในลิสบอน ค.ศ. 1755 ในวันที่ 1 พฤศจิกายน ค.ศ. 1755 ส่งผลให้มีผู้เสียชีวิตกว่า 100,000 คน แผ่นดินไหวครั้งนี้ส่งผลกระทบต่อพระองค์ทำให้ประชวรด้วยโรคกลัวที่ปิดทึบ(Claustrophobia) ไม่สามารถประทับใกล้ผนังอาคารได้ หลังจากพระราชวังริเบย์ราถูกทำลายจากแผ่นดินไหว พระองค์ได้แปรพระราชฐานไปยังเมืองอาจูดา และทรงสร้างพระตำหนักเล็ก ๆ ที่อาจูดา ทางเมืองหลวงได้รับการฟื้นฟูและพระบรมราชานุสาวรีย์ของพระองค์ไม่พังทลาย ยังคงอยู่ที่จัตุรัสกลางกรุงลิสบอน

พระเจ้าฌูเซเสด็จสวรรคตในวันที่ 24 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1777 ขณะมีพระชนมายุ 62 พรรษา เจ้าหญิงมารีอา ฟรังซิชกา เจ้าหญิงแห่งบราซิล ครองราชสมบัติสืบต่อ พระนาม พระราชินีนาถมารีอาที่ 1 แห่งโปรตุเกส และเป็นจุดสิ้นสุดอำนาจของมาควิสแห่งพอมบาล เขาถูกพระราชินีมารีอาปลดออกจากตำแหน่ง เนื่องจากพระนางทรงเกลียดชังเขา เพราะเขาเป็นคนเย่อหยิ่ง ยโสและมีพฤติกรรมรุนแรง และทรงประกาศไม่ให้เขาเข้าใกล้พระนางเป็นระยะ 20 ไมล์

พระบรมราชอิสริยยศ

พระราชานุสาวรีย์พระเจ้าฌูเซ ณ กรุงลิสบอน

• 6 มิถุนายน ค.ศ. 1714 – 29 ตุลาคม ค.ศ. 1714: อิงฟังตึฌูเซแห่งบรากังซา
• 29 ตุลาคม ค.ศ. 1714 – 31 กรกฎาคม ค.ศ. 1750: เจ้าชายแห่งบราซิล ,ดยุกแห่งบรากังซา
• 31 กรกฎาคม ค.ศ. 1750 – 24 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1777: พระมหากษัตริย์แห่งโปรตุเกสและอัลการ์วึช

พระราชตระกูล

16. เทโอดอซิโอที่ 2 ดยุกแห่งบรากังซา

8. พระเจ้าฌูเอาที่ 4 แห่งโปรตุเกส

17. อนา เดอ วาเลสโก ยี กีโรน

4. พระเจ้าเปดรูที่ 2 แห่งโปรตุเกส

18. ฮวน มานูเอล เปเรซ เดอ กุสแมน ดยุกแห่งเมดินา ซิโดเนีย

9. เจ้าหญิงลุยซาแห่งเมดินา ซิโดเนีย

19. ฮวนนา ลอเรนซา เดอ ซานลอเวล

2. พระเจ้าฌูเอาที่ 5 แห่งโปรตุเกส

20. โวล์ฟกัง วิลเฮล์ม, เคานท์ พาลาทิเนตแห่งเนาบูร์ก

10. ฟิลิป วิลเลียม อีเล็กเตอร์ พาเลนทีน

21. ดัสเชสแม็กดาเลนแห่งบาวาเรีย

5. เจ้าหญิงมาเรีย โซเฟียแห่งพาลาทิเนต-เนาบูร์ก

22. จอร์จที่ 2 แลนด์เกรฟแห่งเฮสส์-ดัมสตัดท์

11. แลนด์เกรฟวีนเอลิซาเบธ อเมลีแห่งเฮสส์-ดัมสตัดท์

23. เจ้าหญิงโซเฟีย เอลีโอนอร์แห่งแซ็กโซนี

1. พระเจ้าฌูเซฟแห่งโปรตุเกส

24. พระจักรพรรดิเฟอร์ดินานด์ที่ 2 แห่งโรมันอันศักดิ์สิทธิ์

12. พระจักรพรรดิเฟอร์ดินานด์ที่ 3 แห่งโรมันอันศักดิ์สิทธิ์

25. ดัสเชสมาเรีย อันนาแห่งบาวาเรีย

6. พระจักรพรรดิลีโอโพลด์ที่ 1 แห่งโรมันอันศักดิ์สิทธิ์

26. พระเจ้าเฟลีเปที่ 3 แห่งสเปน

13. เจ้าหญิงมาเรีย อันนาแห่งสเปน

27. ดัสเชสมาร์กาเร็ตแห่งออสเตรีย

3. อาร์คดัสเชสมาเรีย แอนนาแห่งออสเตรีย

28. โวล์ฟกัง วิลเฮล์ม, เคานท์ พาลาทิเนตแห่งเนาบูร์ก=20

14. ฟิลิป วิลเลียม อีเล็กเตอร์ พาเลนทีน=10

29. ดัสเชสแม็กดาเลนแห่งบาวาเรีย=21

7. เจ้าหญิงเอเลโอนอร์ แม็กดาเลนแห่งเนาบูร์ก

30. จอร์จที่ 2 แลนด์เกรฟแห่งเฮสส์-ดัมสตัดท์=22

15. แลนด์เกรฟวีนเอลิซาเบธ อเมลีแห่งเฮสส์-ดัมสตัดท์=11

31. เจ้าหญิงโซเฟีย เอลีโอนอร์แห่งแซ็กโซนี=23

อ้างอิง

• Biografia

ก่อนหน้า		พระเจ้าฌูเซที่ 1 แห่งโปรตุเกส		ถัดไป
พระเจ้าจอห์นที่ 5		พระมหากษัตริย์แห่งโปรตุเกสและอัลเกรฟ (31 กรกฎาคม ค.ศ. 1750 – 24 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1777)		พระราชินีนาถมาเรียที่ 1 และ พระเจ้าเปโดรที่ 3