ยุทธการที่เยนา–เอาเออร์ชเต็ท

ยุทธการที่เยนา–เอาเออร์ชเต็ท (อังกฤษ: Battle of Jena–Auerstedt) เป็นสองยุทธการที่เกิดขึ้นเมื่อวันที่ 14 ตุลาคม ค.ศ. 1806 ในช่วงสงครามนโปเลียน บนที่ราบด้านตะวันตกของแม่น้ำซาเลอ ระหว่างกองทัพของจักรพรรดินโปเลียนที่ 1 กับกองทัพของพระเจ้าฟรีดริช วิลเฮ็ล์มที่ 3 แห่งปรัสเซีย ความปราชัยอย่างขาดลอยของกองทัพปรัสเซียทำให้ราชอาณาจักรปรัสเซียต้องยอมเป็นรัฐบริวารของจักรวรรดิฝรั่งเศส^[7]

ยุทธการที่เยนา–เอาเออร์ชเต็ท
ส่วนหนึ่งของ สงครามสหสัมพันธมิตรครั้งที่สี่
นโปเลียนตรวจแถวทหารที่ (ตามตำนาน) ตะโกนโจมตีอย่างกระตือรือร้น ("en avant!" - "เดินหน้า!") ในช่วงยุทธการที่เยนา ภาพโดย Horace Vernet ค.ศ. 1836[1]
วันที่ 14 ตุลาคม ค.ศ. 1806[2] สถานที่ เยนาและเอาเออร์ชเต็ท ประเทศเยอรมนี 50°55′38″N 11°35′10″E ผล ฝรั่งเศสชนะ ดินแดน เปลี่ยนแปลง กองทัพใหญ่ยึดครองราชอาณาจักรปรัสเซีย
คู่สงคราม
จักรวรรดิฝรั่งเศส	ปรัสเซีย ซัคเซิน
ผู้บังคับบัญชาและผู้นำ
เยนา: นโปเลียนที่ 1 เอาเออร์ชเต็ท: หลุยส์-นีกอลา ดาวู	เยนา: เจ้าชายแห่งโฮเอินโลเออ แอนสท์ ฟ็อน รือเคิล เอาเออร์ชเต็ท: ดยุกแห่งเบราน์ชไวค์ † ฟรีดริช ฟ็อน ชเม็ทเทา † ฟรีดริช วิลเฮ็ล์มที่ 3 เก็พฮาร์ท ฟ็อน บลึชเชอร์
กำลัง
40,000 นาย[3](เยนา) 26,000 นาย(เอาเออร์ชเต็ท)[3] รวม: 66,000 นาย	55,000 นาย(เยนา) 64,000 นาย(เอาเออร์ชเต็ท)[4] รวม: 119,000 นาย
ความสูญเสีย
5,000–6,000 นาย[5] (เยนา) 7,052–7,100 นาย[6] (เอาเออร์ชเต็ท) รวม: 12,600 นาย	26,000–27,000 นาย[5] (เยนา)[3] 13,000 [6]–15,000 นาย(เอาเออร์ชเต็ท)[3] รวม: 41,000 นาย

ขุมกำลัง

กองทัพปรัสเซียในขณะนั้นอยู่ในสภาพย่ำแย่ ดยุกแห่งเบราน์ชไวค์มีอายุถึง 71 ปีแล้ว ขณะที่ผู้บัญชาการภาคสนามคนอื่นก็อยู่ในวัยหกสิบกว่า กองทัพปรัสเซียยังคงใช้ยุทธวิธีและการฝึกซ้อมจากยุคพระเจ้าฟรีดริชมหาราช จุดอ่อนที่เลวร้ายที่สุดของกองทัพปรัสเซียคือฝ่ายเสนาธิการ หน่วยทหารจำนวนมากถูกบริหารจัดการอย่างย่ำแย่และไม่ได้ติดต่อทำความเข้าใจกันอย่างดีพอ กองทัพปรัสเซียแบ่งกำลังออกเป็นสามกอง ได้แก่:

• 60,500 นาย ในบัญชาของจอมพลคาร์ล วิลเฮ็ล์ม แฟร์ดีนันท์ ดยุกแห่งเบราน์ชไวค์
• 38,000 นาย ในบัญชาของพลเอกทหารราบฟรีดริช ลูทวิช เจ้าชายแห่งโฮเอินโลเออ
• 15,000 นาย ในบัญชาของพลเอกทหารราบแอนสท์ ฟอน รือเคิล

อีกด้านหนึ่ง กองทัพใหญ่ของฝรั่งเศสมีจอมทัพและผู้บัญชาการที่เชี่ยวชาญกว่ามาก ประกอบด้วยจอมพลทั้งแก่ทั้งหนุ่มและว่าที่จอมพล กองทัพใหญ่ของนโปเลียนที่เมืองเยนาประกอบด้วยทหารทั้งหมด 116,000 นาย และมีผู้บัญชาการกองทัพน้อยดังต่อไปนี้:

• กองทัพน้อยที่ 4 ในบัญชาของจอมพลฌ็อง-เดอ-ดีเยอ ซูลต์
• กองทัพน้อยที่ 5 ในบัญชาของจอมพลฌ็อง ลาน
• กองทัพน้อยที่ 6 ในบัญชาของจอมพลมีแชล แน
• กองทัพน้อยที่ 7 ในบัญชาของจอมพลปีแยร์ โอเฌอโร
• กองพลทหารม้า ในบัญชาของจอมพลฌออากีม มูว์รา

นอกจากนี้ ทางเหนือของเยนาบริเวณเมืองเอาเออร์ชเต็ท มีกองทัพน้อยที่ 1 ของจอมพลฌ็อง-บาติสต์ แบร์นาด็อต (20,000 นาย) และกองทัพน้อยที่ 3 ของจอมพลหลุยส์-นีกอลา ดาวู (27,000 นาย) ตั้งอยู่

ภาพรวม

การรบเริ่มขึ้นเมื่อกองทัพของนโปเลียนซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของกองกำลังหลักปะทะกับกองทัพของของพลเอกเจ้าชายแห่งโฮเอินโลเออใกล้กับเมืองเยนา ในตอนแรก จักรพรดรินโปเลียนมีกำลัง 48,000 นาย แต่ด้วยการวางแผนที่รอบคอบและยืดหยุ่น เขาสามารถเพิ่มกำลังได้ถึง 96,000 นาย^[8] แต่ในการรบครั้งนี้ มีเพียง 40,000 นายเท่านั้นที่ถูกส่งเข้าไปสู้รบกับกองทัพปรัสเซีย

ในขณะที่ฝ่ายปรัสเซียตอบสนองช้าและไม่สามารถตัดสินใจได้ทันท่วงที ก่อนที่กำลังของพลเอกแอนสท์ ฟอน รือเชิล จำนวน 15,000 นาย จะมาถึงจากเมืองไวมาร์ กองกำลังของโฮเอินโลเออก็ถูกตีแตกแล้ว โดยมีทหารเสียชีวิตหรือบาดเจ็บ 10,000 นาย และถูกจับเป็นเชลย 15,000 นาย^[8] เมื่อพลเอกรือเชิลนำทหารของเขาเข้าสู่สนามรบและโฮเอินโลเออเข้ามาคุมการรบด้วยตัวเอง ทหารของพวกเขาถูกโจมตีและถูกส่งถอยกลับไปด้วยความพ่ายแพ้ พลเอกรือเชิลเองก็ได้รับบาดเจ็บ

แม้ว่าเยนาเป็นยุทธการที่ดุเดือด มีทหารฝรั่งเศสถูกเจ็บหรือตายหรือถูกจับกุมประมาณ 5,000 นาย นโปเลียนเองก็เข้าใจผิดว่าเขาเผชิญหน้ากับกองทัพหลักของปรัสเซียแล้ว ขณะที่ทางด้านเหนือที่เอาเออร์ชเต็ท ทั้งจอมพลดาวูและจอมพลแบร์นาด็อตได้รับคำสั่งให้มาช่วยนโปเลียน ดาวูพยายามปฏิบัติตามคำสั่งผ่านเส้นทางเอ็กคาร์ตสแบร์กา (Eckartsberga) ในขณะที่แบร์นาดอตเลือกเดินทัพผ่านดอร์นบวร์ค (Dornburg)

เส้นทางของดาวูสู่ทางใต้ถูกขัดขวางโดยกองกำลังหลักของปรัสเซียที่มีกำลังถึง 64,000 นาย ซึ่งรวมถึงองค์จอมทัพกษัตริย์แห่งปรัสเซีย จอมพลดยุกแห่งเบราน์ชไวค์ และจอมพลเมอเลินดอร์ฟ และจอมพลคาลคร็อยท์ การรบที่ดุเดือดจึงเกิดขึ้น แม้ดาวูมีกำลังน้อยกว่าถึงสองเท่า แต่กองทัพที่สามของเขาซึ่งถูกฝึกฝนและมีวินัยสูง สามารถต้านการโจมตีหลายครั้งก่อนที่จะเปลี่ยนมาเป็นฝ่ายรุกและทำให้ทหารปรัสเซียถอยหนี

แต่ถึงแม้ว่าจอมพลแบร์นาดอตอยู่ในระยะที่สามารถได้ยินเสียงการรบจากทั้งสองสนามรบ เขากลับไม่ทำอะไรเพื่อช่วยดาวู โดยปฏิเสธที่จะทำตามคำสั่งของนโปเลียนที่ได้รับเป็นลายลักษณ์อักษรก่อนหน้านี้^[9][10][11]