สถานีรถไฟชุมทางบ้านไผ่นาบุญ

สถานีรถไฟชุมทางบ้านไผ่นาบุญ (อังกฤษ: Ban Phai Na Bun Junction Railway Station) เป็นสถานีรถไฟลำดับที่446 ของการรถไฟแห่งประเทศไทย มีขั้นเป็นสถานีรถไฟชั้น 4 ^[2] เป็นสถานีรถไฟล่าสุดในสารบบของการรถไฟแห่งประเทศไทย สร้างขึ้นพร้อมกับ การสร้างเส้นทางรถไฟทางคู่ ช่วง ชุมทางคลองสิบเก้า-ชุมทางแก่งคอย และสร้างทาง Chord line ช่วงสถานีรถไฟชุมทางบ้านไผ่นาบุญ-สถานีรถไฟชุมทางหนองบัว เพื่อความอำนวยสะดวกในการเดินทางของรถบรรทุกเชื้อเพลิงไปยังเส้นทางต่าง ๆ ได้รวดเร็วขึ้น^[3][4]

ชุมทางบ้านไผ่นาบุญ
สถานีระดับที่ 4 [1]
ข้อมูลทั่วไป
ที่ตั้ง	บ้านหนองกรุง หมู่ที่ 4 ตำบลตลิ่งชัน อำเภอเมืองสระบุรี จังหวัดสระบุรี
พิกัด	14°32′56″N 100°58′59″E
ผู้ให้บริการ	การรถไฟแห่งประเทศไทย
ผู้บริหาร	กระทรวงคมนาคม
สาย	สายตะวันออก
ชานชาลา	1
ทางวิ่ง	2
โครงสร้าง
ประเภทโครงสร้าง	ระดับดิน
ข้อมูลอื่น
รหัสสถานี	3122 (บญ.)
ประเภท	ระดับที่ 3
ประวัติ
เริ่มเปิดให้บริการ	3 กุมภาพันธ์ 2563 (2563-02-03)
การเชื่อมต่อ
สถานีก่อนหน้า การรถไฟแห่งประเทศไทย สถานีต่อไป บุใหญ่ มุ่งหน้า ชุมทางคลองสิบเก้า สายตะวันออก สายพระพุทธฉาย ชุมทางแก่งคอย สถานีปลายทาง
ชุมทางบ้านไผ่นาบุญ Ban Phai Na Bun Junction กิโลเมตรที่ 162.811 ชุมทางหนองบัว Nong Bua Junction +4.444 กม. บุใหญ่ Bu Yai –13.873 กม. ชุมทางแก่งคอย Kaeng Khoi Junction +5.546 กม. ดูเพิ่ม: รายชื่อสถานีรถไฟ สายตะวันออก
ที่ตั้ง

ประวัติ

สถานีรถไฟชุมทางบ้านไผ่นาบุญ ตั้งอยู่ระหว่างสถานีรถไฟบุใหญ่ - สถานีรถไฟชุมทางแก่งคอย/สถานีรถไฟชุมทางหนองบัว บนหลักกม.ที่ 162 เป็นสถานีที่ถูกสร้างขึ้นใหม่ จากโครงการรถไฟทางคู่ช่วงชุมทางคลองสิบเก้า - ชุมทางแก่งคอย ในแผนยุทธศาสตร์การพัฒนาพื้นที่บริเวณชายฝั่งทะเลตะวันออก ระยะที่ 2 เพื่อรองรับการขยายตัวของท่าเรือแหลมฉบัง ขั้นที่ 2 ซึ่งจากผลการออกแบบรายละเอียดและการศึกษาปริมาณความต้องการด้านการขนส่ง เส้นทางดังกล่าวเมื่อปี 2541 และผลการศึกษาทบทวนโครงการเมื่อปี 2544 การรถไฟแห่งประเทศไทย ได้รับอนุมัติให้ดำเนินโครงการก่อสร้างทางคู่ ตอนฉะเชิงเทรา – ศรีราชา และต่อขยายเข้าสู่แหลมฉบังเป็นลำดับแรก

เพื่อให้การก่อสร้างทางคู่ในเส้นทางสายชายฝั่งทะเลตะวันออกเป็นไปอย่างต่อเนื่อง จึงมีโครงการที่จะก่อสร้างทางคู่ ช่วงฉะเชิงเทรา – คลองสิบเก้า – แก่งคอย เพื่อขยายขีดความสามารถของเส้นทางขนส่งหลักที่มีความสำคัญในการเชื่อมโยงการขนส่งระบบราง จากภาคเหนือและภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ไปยังพื้นที่ชายฝั่งทะเลตะวันออกสู่ท่าเรือแหลมฉบัง ซึ่งสอดคล้องกับนโยบายรัฐบาลในการพัฒนาระบบการขนส่งและโลจิสติกส์ อย่างบูรณาการ รวมทั้งแผนพัฒนาต่างๆ ที่สนับสนุนให้มีการพัฒนาระบบขนส่งระบบราง เพื่อให้เกิดการประหยัดทรัพยากร พลังงานและลดมลพิษ^[5]

จุดประสงค์ของการสร้างสถานี คือ ใช้เป็นสถานี chord line แยกเส้นทางขบวนรถสินค้าจากภาคตะวันออก ให้เลี้ยวซ้ายเข้าสถานีหนองบัว หรือขบวนรถสินค้าจากภาคเหนือ ให้เลี้ยวขวาจากสถานีหนองบัวเข้าสถานีไผ่นาบุญ โดยที่ขบวนรถไม่ต้องเสียเวลาเข้าไปทำสับเปลี่ยนที่สถานีชุมทางแก่งคอยเหมือนอดีตอีกต่อไป

ตัวอย่าง ถ้าขบวนรถน้ำมันดิบ หรือ ขบวนรถก๊าซ เช่น ขบวน 635 แหลมฉบัง - บึงพระ หรือ ขบวน 629 มาบตาพุต - บึงพระ หรือ ขบวน 651 บางละมุง - นครสวรรค์ ผ่านสถานีไผ่นาบุญในทิศทางเดียวกับในภาพนี้ ขบวนรถสามารถเลี้ยวซ้ายไปทางสถานีหนองบัว และมุ่งหน้าไปชุมทางบ้านภาชี และผ่าน chord line อีกจุด ขึ้นไปยังปลายทางได้โดยไม่เสียเวลาสับเปลี่ยนกลับทิศทาง^[6]

หลังจากการก่อสร้างเสร็จสิ้นจึงได้ทำการเปิดใช้สถานีรถไฟแห่งใหม่ (สถานีรถไฟชุมทางบ้านไผ่นาบุญ) นี้ เมื่อวันที่ 3 กุมภาพันธ์ 2563^[3]

ลักษณะ

เป็นสถานีชุมทางรถไฟซึ่งเป็นจุดเริ่มต้นของทางรถไฟสายชุมทางคลองสิบเก้า-ชุมทางแก่งคอย รวมทั้งยังเป็น 1 ใน 18 สถานีชุมทางรถไฟในประเทศไทย สถานีรถไฟแห่งนี้มีความสำคัญต่อการเดินรถไฟในพื้นที่ภาคกลาง และภาคตะวันออก ^[7]

เป็นชุมทางรถไฟที่เป็นสามเหลี่ยมรถไฟ(chord line) โดยชุมทางรถไฟด้านซ้าย ไปยัง สถานีรถไฟชุมทางหนองบัว และชุมทางรถไฟด้านขวา ไปยัง สถานีรถไฟชุมทางแก่งคอยได้ ทำให้การเดินทางขนส่งน้ำมันเชื้อเพลิงหรือปิโตรเลียมจาก มาบตาพุด บางละมุง และ ท่าเรือแหลมฉบัง ไปยังเส้นทางสายเหนือ เช่น บึงพระ นครลำปาง ได้รวดเร็วขึ้นโดยไม่ต้องเปลี่ยนเส้นทางที่สถานีรถไฟชุมทางแก่งคอย^[4]