สภาความมั่นคงแห่งชาติ (ประเทศไทย)

สภาความมั่นคงแห่งชาติ หรือ สภา มช. (อังกฤษ: The National Security Council) เป็นหน่วยงานด้านความมั่นคงและข่าวกรองของไทยที่นายกรัฐมนตรีและคณะรัฐมนตรีของประเทศไทยใช้ในการประสานงานด้านความมั่นคงและการป้องกันประเทศ^[3][4]

สภาความมั่นคงแห่งชาติ

The National Security Council
ตราประจำสภาความมั่นคงแห่งชาติ
ภาพรวมสภา
ก่อตั้ง	11 ธันวาคม พ.ศ. 2453; 114 ปีก่อน (2453-12-11)
สภาก่อนหน้า	สภาการป้องกันพระราชอาณาจักร (พ.ศ. 2453 – พ.ศ. 2475) สภาการสงคราม (พ.ศ. 2483 – พ.ศ. 2487) สภาป้องกันราชอาณาจักร (พ.ศ. 2487 – พ.ศ. 2502)
ประเภท	ส่วนราชการ
เขตอำนาจ	ทั่วราชอาณาจักร
สำนักงานใหญ่	ทำเนียบรัฐบาลไทย
บุคลากร	355 คน (พ.ศ. 2562)[1]
งบประมาณต่อปี	279,600,500 บาท (พ.ศ. 2568)[2]
ฝ่ายบริหารสภา	แพทองธาร ชินวัตร, ประธานสภา ฉัตรชัย บางชวด, เลขาธิการ รัชกรณ์ นภาพรพิพัฒน์, รองเลขาธิการ วรณัฐ คงเมือง, รองเลขาธิการ ว่าง, รองเลขาธิการ
ต้นสังกัดสภา	สำนักนายกรัฐมนตรี
เว็บไซต์	เว็บไซต์ของสภาความมั่นคงแห่งชาติ

สภาความมั่นคงแห่งชาติมีสำนักงานทำหน้าที่เลขานุการสภา คือสำนักงานสภาความมั่นคงแห่งชาติ (อังกฤษ: Office of the National Security Council)

ประวัติ

สภาความมั่นคงแห่งชาติ เกิดขึ้นโดยพระราชดำริของพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ซึ่งมีพระราชประสงค์ให้มีภารกิจทางด้านการทหารเพื่อการป้องกันประเทศ เป็นไปอย่างละเอียดรอบคอบ มีประสิทธิภาพ และมีการประสานงานที่ดี จึงได้โปรดเกล้าฯ ให้มีสภาเพื่อทำหน้าที่ดังกล่าวขึ้นเมื่อวันที่ 11 ธันวาคม พ.ศ. 2453 โดยมีพระมหากษัตริย์เป็นองค์ประธานและมีเสนาธิการทหารบกเป็นเลขานุการสภา^[5]

ต่อมาในวันที่ 27 กรกฎาคม พ.ศ. 2470 ได้มีการแก้ไขปรับปรุงองค์ประกอบและอำนาจหน้าที่ และเรียกชื่อใหม่ว่า “สภาการป้องกันพระราชอาณาจักร” ^[6] จนกระทั่งวันที่ 14 กรกฎาคม พ.ศ. 2475 หลังการเปลี่ยนแปลงการปกครอง ได้มีพระบรมราชโองการ ประกาศเลิกสภาการป้องกันพระราชอาณาจักร สภาการป้องกันพระราชอาณาจักรจึงถูกยกเลิกไป ^[7] ต่อมาเมื่อ 11 มกราคม พ.ศ. 2487 ได้มีการจัดตั้ง “สภาการสงคราม” ขึ้น โดยออกเป็นพระราชบัญญัติสภาการสงคราม ซึ่งเป็นพระราชบัญญัติฉบับแรกที่เกี่ยวกับสภาความมั่นคงแห่งชาติ^[8] แต่ก็ยกเลิกไป เนื่องจากได้มีการจัดตั้ง “สภาป้องกันราชอาณาจักร” ขึ้นแทน โดยออกเป็นพระราชบัญญัติสภาป้องกันราชอาณาจักร เมื่อ 10 กันยายน พ.ศ. 2487^[9]

จากนั้นเมื่อ 31 มกราคม พ.ศ. 2499 ได้มีพระราชบัญญัติสภาป้องกันราชอาณาจักรออกมาใหม่ ยกเลิกพระราชบัญญัติเดิม^[10] และใช้อยู่จนกระทั่งได้มีการการเปลี่ยนแปลงครั้งสำคัญ คือ การยกเลิกพระราชบัญญัติสภาป้องกันราชอาณาจักร พ.ศ. 2499 และประกาศใช้พระราชบัญญัติสภาความมั่นคงแห่งชาติ พ.ศ. 2502^[11] นับเป็นการเปลี่ยนแปลงจาก “สภาป้องกันราชอาณาจักร” เป็น “สภาความมั่นคงแห่งชาติ” มาจนกระทั่งทุกวันนี้

วันที่ 26 กันยายน พ.ศ. 2559 ราชกิจจานุเบกษาได้เผยแพร่ พระราชบัญญัติสภาความมั่นคงแห่งชาติ พ.ศ. 2559 ซึ่งได้ยกเลิกพระราชบัญญัติสภาความมั่นคงแห่งชาติ พ.ศ. 2502 และฉบับแก้ไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2507 โดยมีการปรับปรุงองค์ประกอบของสภาความมั่นคงแห่งชาติโดยได้เพิ่มรัฐมนตรีว่าการกระทรวงยุติธรรมและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคมเข้ามาเป็นสมาชิกสภาความมั่นคงแห่งชาติ สภาอาจมีมติให้เชิญรัฐมนตรีหรือ หัวหน้าส่วนราชการที่มีอำนาจหน้าที่โดยตรงเกี่ยวกับเรื่องที่จะพิจารณา หรือผู้ซึ่งมีความรู้ความเชี่ยวชาญและประสบการณ์ด้านความมั่นคงหรือนักวิชาการด้านความมั่นคงในเรื่องนั้น ให้เข้าร่วมประชุมเป็นครั้งคราวฐานะสมาชิกเฉพาะกิจด้วยก็ได้ ในกรณีเช่นนั้น ให้ผู้ที่ได้รับเชิญและมาประชุมมีฐานะเป็นสมาชิกสภาความมั่นคงแห่งชาติ สำหรับการประชุมครั้งที่ได้รับเชิญนั้น^[12]

สมาชิกสภาความมั่นคงแห่งชาติ

ตามพระราชบัญญัติสภาความมั่นคงแห่งชาติ พ.ศ. 2559 มาตรา 6 กำหนดให้มีสภาความมั่นคงแห่งชาติ (สภา มช.) ประกอบด้วยสมาชิก ดังต่อไปนี้ โดยในปี พ.ศ. 2568 สมาชิกมีทั้งหมด 10 ราย เนื่องจากตำแหน่งทับซ้อนกันดังต่อไปนี้

สมาชิก สภา มช.

1	รักษาราชการแทนนายกรัฐมนตรี(บุคคลที่นายกรัฐมนตรีมอบหมายให้เป็นประธาน)	ภูมิธรรม เวชยชัย	ประธาน
2	รองนายกรัฐมนตรี	สุริยะ จึงรุ่งเรืองกิจ	รองประธาน
3	รักษาราชการแทนรัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหม	พลเอก ณัฐพล นาคพาณิชย์	สมาชิก
4	รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลัง	พิชัย ชุณหวชิร	สมาชิก
5	รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศ	มาริษ เสงี่ยมพงษ์	สมาชิก
6	รัฐมนตรีว่าการกระทรวงคมนาคม	สุริยะ จึงรุ่งเรืองกิจ	สมาชิก
7	รัฐมนตรีว่าการกระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม	ประเสริฐ จันทรรวงทอง	สมาชิก
8	รัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทย	ภูมิธรรม เวชยชัย	สมาชิก
9	รัฐมนตรีว่าการกระทรวงยุติธรรม	พันตำรวจเอก ทวี สอดส่อง	สมาชิก
10	ผู้บัญชาการทหารสูงสุด	พลเอก ทรงวิทย์ หนุนภักดี	สมาชิก
11	เลขาธิการสภาความมั่นคงแห่งชาติ	ฉัตรชัย บางชวด	สมาชิกและเลขานุการ

ทั้งนี้ ในการประชุมสภา มช. แต่ละครั้ง สามารถเชิญรัฐมนตรี หัวหน้าส่วนราชการ และ/หรือผู้เชี่ยวชาญ ที่นอกเหนือจากสมาชิกสภา มช. เข้าร่วมการประชุมเป็นครั้งคราว ในฐานะสมาชิกเฉพาะกิจด้วยก็ได้ หากมีประเด็นพิจารณาที่เห็นสมควรแก่การเชิญให้ความเห็นและลงมติที่ประชุม

สำนักงานสภาความมั่นคงแห่งชาติ

ดูเพิ่ม: สำนักงานสภาความมั่นคงแห่งชาติ

เลขาธิการสภาความมั่นคงแห่งชาติ

ดูเพิ่ม: รายนามเลขาธิการสภาความมั่นคงแห่งชาติ

เลขาธิการสภาความมั่นคงแห่งชาติเป็นผู้บังคับบัญชาข้าราชการและบริหารราชการของสำนักงาน โดยขึ้นตรงต่อนายกรัฐมนตรี และมีรองเลขาธิการเป็นผู้ช่วยสั่งและปฏิบัติราชการ ซึ่งกำหนดให้เลขาธิการเป็นข้าราชการพลเรือนสามัญ โดยในการพิจารณาเสนอชื่อผู้ซึ่งสมควรดำรงตำแหน่งเลขาธิการสภาความมั่นคงแห่งชาติ ให้สภาความมั่นคงเเห่งชาติเสนอชื่อบุคคลเพื่อประกอบการพิจารณาด้วย