คำถามยอดนิยม
ไทมไลน์
แชท
มุมมอง
สมเด็จพระเอกาทศรถ
พระมหากษัตริย์ไทย จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
Remove ads
สมเด็จพระเอกาทศรถ[1] หรือ สมเด็จพระสรรเพชญ์ที่ 3 เป็นพระมหากษัตริย์พระองค์ที่ 19 แห่งอาณาจักรอยุธยาและพระมหากษัตริย์พระองค์ที่ 3 แห่งราชวงศ์สุโขทัย ระหว่าง พ.ศ. 2148 ถึง 2153/54[2] และเป็นเจ้าแห่งล้านนาระหว่าง พ.ศ. 2148 ถึง 2151/52 สืบราชสมบัติต่อจากพระเชษฐาคือสมเด็จพระนเรศวรมหาราช รัชสมัยของพระองค์ส่วนใหญ่สงบสุขเนื่องจากสยามเป็นรัฐที่มีอำนาจผ่านการพิชิตดินแดนของสมเด็จพระนเรศวรมหาราชในรัชสมัยของพระองค์เริ่มมีชาวต่างชาติหลากหลายเชื้อชาติเข้ามาเป็นกองทหารรับจ้าง โดยเฉพาะสมเด็จพระเอกาทศรถมีกองทหารรักษาพระองค์ชาวญี่ปุ่นภายใต้บังคับบัญชาของยามาดะ นางามาสะ หรือออกญาเสนาภิมุข
บทความนี้ยังต้องการเพิ่มแหล่งอ้างอิงเพื่อพิสูจน์ความถูกต้อง |
Remove ads
พระราชประวัติ
สรุป
มุมมอง
สมเด็จพระเอกาทศรถ หรือที่ชาวตะวันตกเรียกว่า พระองค์ขาว ตามสีพระวรกาย[3] เสด็จพระราชสมภพที่เมืองพิษณุโลกในปี พ.ศ. 2103[4] เป็นพระราชโอรสพระองค์เล็กในสมเด็จพระมหาธรรมราชาธิราชกับพระวิสุทธิกษัตรีย์ เป็นพระโสทรานุชาในพระสุพรรณกัลยาและสมเด็จพระนเรศวรมหาราช
สมเด็จพระเอกาทศรถได้ตามเสด็จสมเด็จพระนเรศวรมหาราชออกรบอยู่เสมอจนเป็นที่ไว้วางพระราชหฤทัย เมื่อสมเด็จพระนเรศวรมหาราชเสวยราชสมบัติกรุงศรีอยุธยา จึงทรงสถาปนาพระองค์ขึ้นเป็นพระมหากษัตริย์พระองค์ที่ 2[3] เมื่อสมเด็จพระนเรศวรมหาราชเสด็จสวรรคตในวันที่ 25 เมษายน พ.ศ. 2148 โดยไม่มีพระราชโอรส[5] บรรดาเสนาอำมาตย์จึงอัญเชิญพระองค์ขึ้นครองราชย์แต่เพียงพระองค์เดียว ทรงพระนามว่า พระศรีสรรเพชญ์ สมเด็จบรมราชาธิราชรามาธิบดี ศรีสินทรมหาจักรพรรดิสร บวรราชาธิบดินทร์ ธรณินทราธิราช รัตนากาษภาษกรวงศ์ องค์ปรมาธิเบศ ตรีภูวเนศวรวรนาถนายก ดิลกรัตนราชชาติอาชาวศัย สมุทยตโรมนต์ สากฬจักรพาฬาธิเบนทร์ สุริเยนทราธิบดินทร์ หริหรินทรา ธาดาธิบดีวิบุลย์ คุณรุจิตฤทธิราเมศวร ธรรมิกราชเดโชชัย พรหมเทพาดิเทพ ตรีภูวนาธิเบศ โลกเชษฐวิสุทธ์ มกุฎประเทศคตามหาพุทธางกูร บรมบพิตร[6]
กรุงศรีอยุธยาในรัชสมัยของพระองค์ไม่มีข้าศึกเข้าประชิดพระนคร แต่มีต่างชาติเข้ามาพึ่งพระบรมโพธิสมภารมากยิ่งกว่าแต่ก่อน เช่น พระเจ้าเชียงใหม่นรธาเมงสอ พญาตองอู พญาล้านช้าง นอกจากนี้ยังมีพระราชสาส์นติดต่อกับอุปราชโปรตุเกสประจำเมืองกัวด้วย[4]
สมเด็จพระเอกาทศรถเสด็จสวรรคตเมื่อปี พ.ศ. 2153 ขณะพระชนมพรรษา 50 พรรษา อยู่ในราชสมบัติได้ 5 ปี สมเด็จพระศรีเสาวภาคย์ซึ่งเป็นพระราชโอรสจึงได้สืบเสวยราชสมบัติต่อ
Remove ads
พระราชกรณียกิจ
สมเด็จพระเอกาทศรถทรงสร้างวัดวรเชษฐารามขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2136 เพื่อเป็นพระราชานุสรณ์ถวายแด่สมเด็จพระนเรศวรมหาราช พระบรมเชษฐาธิราช[7]
สมเด็จพระเอกาทศรถ ได้ส่งเอกอัครราชทูตพร้อมด้วยทูตานุทูตไปยังฮอลันดาจำนวน 20 คน ไปในเรือลำเดียวกันกับพ่อค้าชาวฮอลันดา ในแบบอย่างเต็มยศ คือมีพระราชสาส์น ตลอดจนเครื่องราชบรรณาการต่าง ๆ ที่มีค่า ถูกต้องตามแบบแผนประเพณีของการเจริญพระราชไมตรีสมัยกรุงศรีอยุธยา ได้เดินทางไปถึงกรุงเฮก เมื่อวันที่ 10 กันยายน พ.ศ. 2151 คณะทูตานุทูตที่ได้ส่งไปประเทศฮอลันดา ถือเป็นการส่งคณะทูตครั้งแรกไปเจริญทางสัมพันธไมตรีกับประเทศในยุโรป
อย่างไรก็ตาม จดหมายเหตุของฮอลันดาไม่ได้ระบุชื่อราชทูตหรือบุคคลใด ๆ ในคณะทูต ทราบเพียงแต่จำนวนว่ามีหัวหน้าสองท่าน (ราชทูตและอุปทูต) พนักงานรักษาเครื่องราชบรรณาการ เจ้าพนักงานพระราชสาส์น และอื่น ๆ ซึ่งได้เข้าเฝ้าเจ้าชายมอร์ริส เจ้าชายแห่งออเรนจ์ในวันถัดจากที่เดินทางมาถึง[8]
Remove ads
พระราชโอรส
- เจ้าฟ้าสุทัศน์ ได้เป็นพระมหาอุปราช แล้วเสวยยาพิษสิ้นพระชนม์
- สมเด็จพระศรีเสาวภาคย์ ครองราชย์เพียง 1 ปี 2 เดือน ก็ถูกถอดจากราชสมบัติแล้วสำเร็จโทษด้วยท่อนจันทน์
- สมเด็จพระเจ้าทรงธรรม
ในวัฒนธรรมสมัยนิยม
มีนักแสดงผู้รับบท สมเด็จพระเอกาทศรถ ได้แก่
- อาวุธ พิทักษ์พงษ์ จากภาพยนตร์เรื่อง มหาราชดำ (2524)
- รอน บรรจงสร้าง จากละครเรื่อง สมเด็จพระนเรศวรมหาราช (2530) และ ขุนศึก (2555)
- บดินทร์ ดุ๊ก จากละครเรื่อง ขุนศึก (2538)
- ปิยะรัฐ กัลย์จาฤก จากละครเรื่อง กษัตริยา (2546) และ มหาราชกู้แผ่นดิน (2547)
- ศิริวัฒน์ ชีวสุทธิ์ จากภาพยนตร์เรื่อง ขุนศึก (2546)
- ปราบ ยุทธพิชัย, อภิชาติ รัตนถาวร จากภาพยนตร์เรื่อง สุพรรณกัลยา (2547)
- วินธัย สุวารี จากภาพยนตร์เรื่อง ตำนานสมเด็จพระนเรศวรมหาราช (2550 - 2558), ละครเรื่อง บุหลันมันตรา (2567)
- สุพจน์ จันทร์เจริญ จากละครเวทีเรื่อง สมเด็จพระนเรศวรมหาราช (2554)
- รัชชานนท์ เรือนเพ็ชร์ จากละครเรื่อง ตำนานสมเด็จพระนเรศวรมหาราช เดอะซีรีส์ ภาคองค์ประกันหงสา (2560)
- พิชวุฒิ เปี่ยมธรรมโรจน์ จากละครเรื่อง ตำนานสมเด็จพระนเรศวรมหาราช เดอะซีรีส์ ภาคประกาศอิสรภาพ (2560)
- หม่อมหลวงนรานุกูล ชุมพล จากละครเรื่อง ทหารกล้ากรุงศรีอยุธยา (2560)
Remove ads
พงศาวลี
Remove ads
อ้างอิง
ดูเพิ่ม
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads