สุเมธ ชุมสาย ณ อยุธยา

สุเมธ ชุมสาย ณ อยุธยา (เกิด 30 มีนาคม พ.ศ. 2482) เป็นสถาปนิก จิตรกร ศิลปินชาวไทย และศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะสถาปัตยกรรม (สถาปัตยกรรมแบบร่วมสมัย) ประจำปี 2541 สุเมธเป็นที่รู้จักกันดีในฐานะสถาปนิกที่นำเสนองานออกแบบสมัยใหม่ ที่มีความโดดเด่นไม่ว่าจะเป็น "ตึกหุ่นยนต์" (ธนาคารยูโอบี ที่ถนนสาทรใต้) อาคารและผังแม่บทมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ รังสิต อาคารเนชั่น อาคารอาคารศรีสวรินทิรา โรงพยาบาลศิริราช ศูนย์วิทยาศาสตร์เพื่อการศึกษา โรงแรมเอส 31 สุขุมวิท เป็นต้น

สุเมธ ชุมสาย ณ อยุธยา
เกิด	30 มีนาคม พ.ศ. 2482 (86 ปี)
สัญชาติ	ไทย
ศิษย์เก่า	มหาวิทยาลัยเคมบริดจ์ โรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัย
รางวัล	นักอนุรักษ์มรดกไทยดีเด่น ศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะสถาปัตยกรรม (สถาปัตยกรรมร่วมสมัย) ประจำปี 2541
ผลงานสำคัญ	ตึกหุ่นยนต์ อาคารและผังแม่บทมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ อาคารเนชั่น ศูนย์วิทยาศาสตร์เพื่อการศึกษา อาคารศรีสวรินทิรา โรงพยาบาลศิริราช อาคารทำเนียบองคมนตรี โรงแรมเอส 31 สุขุมวิท

สุเมธเกิดและเติบโตในกรุงเทพมหานคร โดยเป็นพี่ชายแท้ ๆ ของ อาจอง ชุมสาย ณ อยุธยา สุเมธได้เข้าศึกษาระดับมัธยมศึกษาจากโรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัย ต่อมาเข้ารับการศึกษาต่อที่โรงเรียนกรุงปารีส แล้วจึงย้ายไปศึกษาที่โรงเรียนเวลลิ่งบาเร่อร์ ที่ประเทศอังกฤษ ต่อมาได้เข้ารับการศึกษาในคณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ จากมหาวิทยาลัยเคมบริดจ์ ตั้งแต่ปริญญาตรีจนจบปริญญาเอก^[1] รวมอยู่ในยุโรปกว่า 17 ปี แล้วจึงเข้ารับราชการที่กรมโยธาธิการและผังเมือง กระทรวงมหาดไทย จนกระทั่งลาออกมาก่อตั้งบริษัทสถาปนิกเป็นของตนเอง

ประวัติ

สุเมธ ชุมสาย ณ อยุธยา มีชื่อเล่นว่า "แอ๊ะ" เป็นบุตรของหม่อมหลวงมานิจ ชุมสาย กับเฉลิมขวัญ ชุมสาย ณ อยุธยา (ธิดา พระปทุมเทวาภิบาล เจ้าเมืองหนองคาย)^[2] มีพี่น้องร่วมบิดามารดา

• นายสุเมธ ชุมสาย ณ อยุธยา
• นายอาจอง ชุมสาย ณ อยุธยา
• นางสุชาดา (ชุมสาย ณ อยุธยา) สถิตพิทยายุทธ์ (ถึงแก่กรรม)
• นางสาวปาริชาติ ชุมสาย ณ อยุธยา^[2]

ผลงาน

งานด้านอนุรักษ์

• ริเริ่มแนวความคิดอุทยานประวัติศาสตร์พระนครศรีอยุธยา
• ริเริ่มโครงการอุทยานประวัติศาสตร์สุโขทัย
• ริเริ่มโครงการอนุรักษ์จวนเจ้าเมืองเก่าสงขลา
• รณรงค์อนุรักษ์สภาพแวดล้อมโดยทั่วไปของกรุงเทพมหานคร
• ร่วมริเริ่มโครงการอนุรักษ์เกาะรัตนโกสินทร์ อันได้แก่การย้ายตลาดนัดออกไปจากสนามหลวง รื้อฟื้นหอระฆัง หอกลองประจำเมือง สะพานโซ่ และรถรางรอบเกาะรัตนโกสินทร์ อนุรักษ์ป้อมพระสุเมรุ ติดตามด้วยการวางผังลานพระบรมราชานุสาวรีย์ รัชกาลที่ 3 ซึ่งผลจากโครงการนี้ ทำให้มีการรื้อโรงภาพยนตร์เฉลิมไทย ซึ่งเคยบดบังความงามของโลหะปราสาทวัดราชนัดดาฯ อันเป็นมรดกทางสถาปัตยกรรมไทยชิ้นงามมาเป็นเวลายาวนานหลายสิบปีออก เปิดเผยให้เห็นเป็นศรีสง่าขึ้นมาโดยทันทีดังที่ปรากฏอยู่เช่นทุกวันนี้
• ริเริ่มโครงการอนุรักษ์นิวาสสถานเดิมของพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช
• รณรงค์การอนุรักษ์โบราณสถานและสถานที่สำคัญทางประวัติศาสตร์อีกหลายแห่งทั่วประเทศตลอดจนสภาพแวดล้อมโดยทั่วไป

งานสถาปัตยกรรม

ผลงานออกแบบของท่านมีมากมายกว่า 200 โครงการ อาทิ

• อาคารโรงเรียนนานาชาติ ถนนแจ้งวัฒนะ
• อาคารสมาคมจัดการธุรกิจแห่งประเทศไทย
• อาคารสำนักงานใหญ่ ธนาคารเอเชีย (ตึกหุ่นยนต์)
• อาคารพิพิธภัณฑ์วิทยาศาสตร์ ภายในบริเวณท้องฟ้าจำลอง กรุงเทพ
• อาคารเนชั่น
• โรงงานเซรามิคคัมพาน่า ที่สระบุรี
• อาคารโรงแรมเดลต้าแกรนด์ แปซิฟิก
• อาคารพลังงาน สถาบันเทคโนโลยีแห่งเอเชีย (AIT)
• อาคารและผังแม่บทมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ รังสิต
• อาคารกงสุลไทย
• อาคารทำเนียบองคมนตรี
• โรงภาพยนต์ปารีส (สะพานขาว) ปัจจุบันถูกทิ้งร้างเป็นส่วนของตลาดสะพานขาว
• อาคารหอสมุดใหม่ของธรรมศาสตร์
• อาคารในกลุ่มอาคาร ที่เพลสเดสเนชั่น ขององค์การสหประชาชาติ ที่สวิตเซอร์แลนด์
• จีโอเดสิคโดมพฤกศาสตร์พืชทะเลทราย สวนหลวง ร.9
• ฯลฯ

ตึกหุ่นยนต์ (ธนาคารยูโอบี) ถนนสาทร ตึกหุ่นยนต์ (ธนาคารยูโอบี) ถนนสาทร  อาคารทำเนียบองคมนตรี ตรงข้ามพระบรมมหาราชวัง อาคารทำเนียบองคมนตรี ตรงข้ามพระบรมมหาราชวัง  ศูนย์วิทยาศาสตร์เพื่อการศึกษา ศูนย์วิทยาศาสตร์เพื่อการศึกษา

ตำแหน่ง

• 2532: Bye Fellow, Robinson College, Cambridge
• 2533: นักอนุรักษ์มรดกไทยดีเด่น (ASA)
• 2534: Faculty Member of the Dept. of Architecture, Cambridge
• 2536: เกียรติบัตรบุคคลตัวอย่างด้านส่งเสริมงานอนุรักษ์ศิลปะสถาปัตยกรรม
• 2541: รางวัล ศิลปินแห่งชาติ สาขาทัศนศิลป์ (สถาปัตยกรรม) สำนักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ
• 2542: Crystal Award, World Economic Forum
• 2544: AIA Honorary Fellow (USA)
• 2545: Professorial Fellow of the University of Melbourne
• 2545: Member of the French Académie d'Architecture
• 2546: Fellow Commoner, St.John's College, Cambridge

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

•  ฝรั่งเศส
  • พ.ศ. 2551 - Chevalier de l'Ordre des Arts et des Lettres