อำเภอทุ่งใหญ่

ทุ่งใหญ่ เป็นอำเภอหนึ่งในจังหวัดนครศรีธรรมราช

อำเภอทุ่งใหญ่
อำเภอ
การถอดเสียงอักษรโรมัน
• อักษรโรมัน	Amphoe Thung Yai
คำขวัญ:  ถิ่นยางพันธุ์ดี เจดีย์ศรีวิชัย เพลินไพรนางนอน จุฬาภรณ์พัฒนา ป่าสองทะเลศรี ธรณียิปซัม
แผนที่จังหวัดนครศรีธรรมราช เน้นอำเภอทุ่งใหญ่
พิกัด: 8°17′48″N 99°22′30″E
ประเทศ	ไทย
จังหวัด	นครศรีธรรมราช
พื้นที่
• ทั้งหมด	603.287 ตร.กม. (232.930 ตร.ไมล์)
ประชากร  (2564)
• ทั้งหมด	74,763 คน
• ความหนาแน่น	123.93 คน/ตร.กม. (321.0 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์	80240
รหัสภูมิศาสตร์	8011
ที่ตั้งที่ว่าการ	ที่ว่าการอำเภอทุ่งใหญ่ หมู่ที่ 6 ตำบลท่ายาง อำเภอทุ่งใหญ่ จังหวัดนครศรีธรรมราช 80240
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

ที่ตั้งและอาณาเขต

อำเภอทุ่งใหญ่ตั้งอยู่ทางทิศตะวันตกสุดของจังหวัด มีอาณาเขตติดต่อกับอำเภอข้างเคียงดังนี้

• ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอถ้ำพรรณราและอำเภอฉวาง
• ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอนาบอนและอำเภอทุ่งสง
• ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอบางขัน และอำเภอลำทับ (จังหวัดกระบี่)
• ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอเขาพนม (จังหวัดกระบี่) และอำเภอพระแสง (จังหวัดสุราษฎร์ธานี)

ประวัติ

อำเภอทุ่งใหญ่เดิมมีฐานะเป็นกิ่งอำเภอชื่อ "กิ่งอำเภอกุแหระ" ขึ้นกับอำเภอทุ่งสง ได้ก่อตั้งขึ้นในสมัยสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว(ร.5) ในราชวงศ์จักรี เมื่อก่อนทางราชการเรียกว่า"แขวงทุ่งสง"หรืออำเภอทุ่งสงในปัจจุบัน ภายหลังอำเภอทุ่งสงมีประชากรมากขึ้นจึงตั้งเป็นกิ่งอำเภอเมื่อปี พ.ศ. 2449 ที่ว่าการตั้งอยู่ที่บ้านบางปรน หมู่ที่ 2 ตำบลกุแหระ (ปัจจุบันเป็นหมู่ 1 ตำบลกรุงหยัน)

ต่อมาปี พ.ศ. 2452 ได้ย้ายที่ว่าการกิ่งอำเภอมาตั้งอยู่ที่หมู่ 2 ตำบลท่ายาง และได้เปลี่ยนแปลงชื่อจากกิ่งอำเภอกุแหระเป็น "กิ่งอำเภอท่ายาง" ตามชื่อตำบลท่ายางซึ่งเป็นที่ตั้งที่ว่าการอำเภอใหม่ และมีฐานะเป็นกิ่งอำเภอมาเป็นเวลา 53 ปี เมื่อยกฐานะเป็นอำเภอก็ใช้ชื่อว่า "อำเภอท่ายาง" ตามชื่อของกิ่งอำเภอเดิม แต่ปรากฏว่าชื่อนี้ไปพ้องกับชื่อของอำเภอท่ายาง จังหวัดเพชรบุรี ซึ่งตั้งเป็นอำเภอมาก่อน ต่อมาทางราชการได้เปลี่ยนแปลงชื่ออำเภอใหม่จากอำเภอท่ายางมาเป็น "อำเภอทุ่งใหญ่" เมื่อวันที่ 11 เมษายน พ.ศ. 2504 ซึ่งชื่อที่เปลี่ยนนี้เป็นชื่อของตำบลหนึ่งในเขตการปกครองของอำเภอทุ่งใหญ่ คือตำบลทุ่งใหญ่ (ทุ่งใหญ่ เป็นชื่อเดิมของอำเภอเขาสมิง จังหวัดตราด)

• วันที่ 29 เมษายน 2460 เปลี่ยนแปลงชื่อกิ่งอำเภอกุแหระ อำเภอทุ่งสง จังหวัดนครศรีธรรมราช เป็น กิ่งอำเภอท่ายาง^[1]
• วันที่ 1 เมษายน 2480 เปลี่ยนแปลงเขตจังหวัดนครศรีธรรมราช และจังหวัดกระบี่ โดยโอนพื้นที่ตำบลลำทับ กิ่งอำเภอท่ายาง อำเภอทุ่งสง จังหวัดนครศรีธรรมราช ไปขึ้นกับอำเภอคลองท่อม จังหวัดกระบี่^[2]
• วันที่ 20 กันยายน 2499 จัดตั้งสุขาภิบาลท่ายาง ในท้องที่บางส่วนของตำบลท่ายาง^[3]
• วันที่ 22 กรกฎาคม 2501 ยกฐานะกิ่งอำเภอท่ายาง อำเภอทุ่งสง เป็น อำเภอท่ายาง^[4]
• วันที่ 11 เมษายน 2504 เปลี่ยนแปลงชื่ออำเภอท่ายาง จังหวัดนครศรีธรรมราช เป็น อำเภอทุ่งใหญ่^[5]
• วันที่ 16 มิถุนายน 2524 ตั้งตำบลบางรูป แยกออกจากตำบลทุ่งสัง^[6]
• วันที่ 9 พฤศจิกายน 2532 ตั้งตำบลกรุงหยัน แยกออกจากตำบลกุแหระ^[7]
• วันที่ 25 พฤษภาคม 2542 ยกฐานะจากสุขาภิบาลทุ่งใหญ่ เป็นเทศบาลตำบลทุ่งใหญ่^[8] ด้วยผลของกฎหมาย
• วันที่ 6 กันยายน 2556 จัดตั้งองค์การบริหารส่วนตำบลทุ่งสัง ขึ้นเป็น เทศบาลตำบลทุ่งสัง^[9]

การแบ่งเขตการปกครอง

การปกครองส่วนภูมิภาค

อำเภอทุ่งใหญ่แบ่งเขตการปกครองย่อยออกเป็น 7 ตำบล 63 หมู่บ้าน ได้แก่

ลำดับ	อักษรไทย	อักษรโรมัน	จำนวนหมู่บ้าน	จำนวนประชากร (ธันวาคม 2565)[10]	แผนที่
1.	ท่ายาง	Tha Yang	12	14,900
2.	ทุ่งสัง	Thung Sang	7	5,767
3.	ทุ่งใหญ่	Thung Yai	10	9,803
4.	กุแหระ	Kurae	8	8,385
5.	ปริก	Prik	9	16,014
6.	บางรูป	Bang Rup	9	9,253
7.	กรุงหยัน	Krung Yan	8	10,452

การปกครองส่วนท้องถิ่น

ท้องที่อำเภอทุ่งใหญ่ประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 8 แห่ง ได้แก่

• เทศบาลตำบลท่ายาง ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลท่ายาง
• เทศบาลตำบลทุ่งสัง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลทุ่งสังทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลท่ายาง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลท่ายาง (เฉพาะนอกเขตเทศบาลตำบลท่ายาง)
• องค์การบริหารส่วนตำบลทุ่งใหญ่ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลทุ่งใหญ่ทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลกุแหระ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลกุแหระทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลปริก ครอบคลุมพื้นที่ตำบลปริกทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลบางรูป ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบางรูปทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลกรุงหยัน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลกรุงหยันทั้งตำบล

สถานศึกษา

• โรงเรียนทุ่งใหญ่วิทยาคม
• โรงเรียนทุ่งใหญ่เฉลิมราชอนุสรณ์ รัชมังคลาภิเษก
• โรงเรียนเสม็ดจวนวิทยา
• โรงเรียนกรุงหยันวิทยาคาร
• โรงเรียนทุ่งสังพิทยาคม