อำเภอนาทม

นาทม เป็นอำเภอหนึ่งของจังหวัดนครพนม เดิมเป็นท้องที่ของตำบลนาทมที่ตั้งขึ้นในราว พ.ศ. 2440 ประกาศจัดตั้งเป็นกิ่งอำเภอนาทมในวันที่ 22 เมษายน พ.ศ. 2535^[1] และยกฐานะเป็นอำเภอในวันที่ 26 กันยายน พ.ศ. 2540^[2] กลายเป็นอำเภอลำดับที่ 11 ของจังหวัด

อำเภอนาทม
อำเภอ
การถอดเสียงอักษรโรมัน
• อักษรโรมัน	Amphoe Na Thom
หมู่บ้านในอำเภอนาทม
คำขวัญ:  ป่าดงเมาเขาลังกา ยางพาราคุณภาพดี ปลาชุมลุ่มน้ำฮี้ ผ้ามัดหมี่สีสวยงาม
แผนที่จังหวัดนครพนม เน้นอำเภอนาทม
พิกัด: 17°47′7″N 104°5′26″E
ประเทศ	ไทย
จังหวัด	นครพนม
พื้นที่
• ทั้งหมด	397.945 ตร.กม. (153.647 ตร.ไมล์)
ประชากร  (2564)
• ทั้งหมด	23,720 คน
• ความหนาแน่น	59.61 คน/ตร.กม. (154.4 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์	48140
รหัสภูมิศาสตร์	4811
ที่ตั้งที่ว่าการ	ที่ว่าการอำเภอนาทม เลขที่ 200 หมู่ที่ 4 ตำบลดอนเตย อำเภอนาทม จังหวัดนครพนม 48140
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

ที่ตั้งและอาณาเขต

อำเภอนาทมมีอาณาเขตติดต่อกับเขตการปกครองข้างเคียง ดังต่อไปนี้

• ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอบึงโขงหลง (จังหวัดบึงกาฬ)
• ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอบ้านแพง
• ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอศรีสงคราม
• ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภออากาศอำนวย (จังหวัดสกลนคร) และอำเภอเซกา (จังหวัดบึงกาฬ)

ประวัติ

อำเภอนาทม เดิมทีเป็นพื้นที่ตำบลนาทม ตั้งขึ้นในราวปี พ.ศ. 2440 เป็นตำบลเก่าแก่ในอำเภอท่าอุเทน ต่อมาในปี พ.ศ. 2468 ได้มีประกาศกระทรวงมหาดไทยได้แยกพื้นที่การปกครองบางส่วนของอำเภอท่าอุเทน มาจัดตั้งเป็นกิ่งอำเภออากาศอำนวย (ภายหลังเปลี่ยนชื่อเป็นกิ่งอำเภอบ่อศรีสงคราม)^[3] ก่อนที่ปี พ.ศ. 2490 ตำบลนาทมได้แยกไปรวมกับกิ่งอำเภอบ้านแพง^[4] ตำบลนาทมจึงกลายเป็นส่วนหนึ่งของอำเภอบ้านแพง

ต่อมาเมื่อวันที่ 22 เมษายน พ.ศ. 2535 ได้มีประกาศกระทรวงมหาดไทยให้แยกตำบลนาทม ตำบลหนองซน และตำบลดอนเตย ออกจากการปกครองของอำเภอบ้านแพง รวมตั้งเป็น กิ่งอำเภอนาทม^[1] และในวันที่ 9 กันยายน พ.ศ. 2536 มีประกาศกระทรวงมหาดไทยให้โอนบางหมู่บ้านของตำบลหนองซนย้ายกลับเข้าท้องที่อำเภอบ้านแพง^[5] เนื่องจากใกล้กับท้องที่อำเภอเดิม จนกระทั่งเมื่อวันที่ 26 กันยายน พ.ศ. 2540 จึงมีพระราชกฤษฎีกาฯยกฐานะขึ้นเป็น อำเภอนาทม^[2] จนถึงปัจจุบัน

• วันที่ 24 มกราคม 2468 แยกพื้นที่ตำบลนาหว้า ตำบลบ้านข่า ตำบลบ้านเสียว ตำบลสามผง ตำบลหนองแวง ตำบลนาทม และตำบลบ้านแพง อำเภอท่าอุเทน มาตั้งเป็น กิ่งอำเภออากาศอำนวย^[3] และให้ขึ้นการปกครองกับอำเภอท่าอุเทน
• วันที่ 9 ธันวาคม 2490 แยกพื้นที่ตำบลตำบลบ้านแพง ตำบลนาทม อำเภอท่าอุเทน และตำบลหนองแวง กิ่งอำเภอบ่อศรีสงคราม มาตั้งเป็นกิ่งอำเภอบ้านแพง^[4] และให้ขึ้นการปกครองกับอำเภอท่าอุเทน
• วันที่ 13 มิถุนายน 2521 ตั้งตำบลหนองซน แยกออกจากตำบลนาทม และตำบลหนองแวง^[6]
• วันที่ 24 กรกฎาคม 2522 ตั้งตำบลดอนเตย แยกออกจากตำบลนาทม^[7]
• วันที่ 22 เมษายน 2535 แยกพื้นที่ตำบลนาทม ตำบลดอนเตย และตำบลหนองซน อำเภอบ้านแพง มาตั้งเป็น กิ่งอำเภอนาทม^[1] และให้ขึ้นการปกครองกับอำเภอบ้านแพง
• วันที่ 9 กันยายน 2536 โอนพื้นที่หมู่ 4 บ้านโคกยาว (ในขณะนั้น) ของตำบลหนองซน กิ่งอำเภอนาทม ไปขึ้นกับตำบลโพนทอง อำเภอบ้านแพง^[5]
• วันที่ 1 มีนาคม 2537 กำหนดเขตตำบลหนองซน กิ่งอำเภอนาทม โดยตัดหมู่ที่ 4 เดิมไปขึ้นกับตำบลโพนทอง อำเภอบ้านแพง^[8]
• วันที่ 26 กันยายน 2540 ยกฐานะกิ่งอำเภอนาทม อำเภอบ้านแพง เป็น อำเภอนาทม^[2]
• วันที่ 1 พฤษภาคม 2546 กำหนดเขตตำบลในท้องที่อำเภอนาทม ตำบลหนองซน ให้มีเขตการปกครองรวม 12 หมู่บ้าน ตำบลนาทม ให้มีเขตการปกครองรวม 15 หมู่บ้าน และตำบลดอนเตย ให้มีเขตการปกครองรวม 8 หมู่บ้าน^[9]
• วันที่ 31 ตุลาคม 2562 แยกพื้นที่บ้านนาดี หมู่ที่ 5 ตำบลหนองซน ตั้งเป็นหมู่ที่ 14 บ้านนาดีพัฒนา^[10]

การแบ่งเขตการปกครอง

การปกครองส่วนภูมิภาค

อำเภอนาทมแบ่งพื้นที่การปกครองออกเป็น 3 ตำบล 38 หมู่บ้าน ได้แก่

ลำดับ	อักษรไทย	อักษรโรมัน	จำนวนหมู่บ้าน	จำนวนประชากร (ธันวาคม 2565)[11]
1.	นาทม	Na Thom	15	8,543
2.	หนองซน	Nong Son	14	9,436
3.	ดอนเตย	Don Toei	9	5,737

การปกครองส่วนท้องถิ่น

ท้องที่อำเภอนาทมประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 3 แห่ง ได้แก่

• องค์การบริหารส่วนตำบลนาทม ครอบคลุมพื้นที่ตำบลนาทมทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลหนองซน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองซนทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลดอนเตย ครอบคลุมพื้นที่ตำบลดอนเตยทั้งตำบล