เจ้าคณะใหญ่หนตะวันออก

เจ้าคณะใหญ่หนตะวันออก คือเจ้าคณะใหญ่ผู้ปฏิบัติหน้าที่ในเขตปกครองคณะสงฆ์หนตะวันออก (มหานิกาย) คือภาค 8 ภาค 9 ภาค 10 ภาค 11 ภาค 12

เจ้าคณะใหญ่หนตะวันออก
ไฟล์:พระพรหมเวที.jpg ผู้ดำรงตำแหน่งคนปัจจุบัน สมเด็จพระพุฒาจารย์ (สนิท ชวนปญฺโญ) ตั้งแต่ 12 กันยายน พ.ศ. 2556
จวน	วัดพระอารามหลวง, วัดราษฎร์
ผู้แต่งตั้ง	พระมหากษัตริย์ โดยพระราชดำริ สมเด็จพระสังฆราช โดยพระบัญชาแต่งตั้ง มหาเถรสมาคม โดยมีมติเห็นชอบ
วาระ	ตลอดชีวิต
ผู้ประเดิมตำแหน่ง	สมเด็จพระวันรัต (ทรัพย์ โฆสโก)
เงินตอบแทน	23,900 บาท[1]

ตามมาตรา 10 แห่งพระราชบัญญัติคณะสงฆ์ (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2535 กำหนดให้มีเจ้าคณะใหญ่ปฏิบัติหน้าที่ในเขตปกครองคณะสงฆ์ตามที่กำหนดในกฎมหาเถรสมาคม^[2]

มหาเถรสมาคมจึงตรา "กฎมหาเถรสมาคม ฉบับที่ 15 (พ.ศ. 2535) ว่าด้วยระเบียบการปกครองคณะสงฆ์" กำหนดให้เจ้าคณะใหญ่หนตะวันออกปฏิบัติหน้าที่ในเขตปกครองคณะสงฆ์ ภาค 8 ภาค 9 ภาค 10 ภาค 11 และภาค 12^[3]

ขอบเขตการปกครองในหนตะวันออก

เจ้าคณะใหญ่หนตะวันออก มีเขตปกครองคณะสงฆ์ระดับภาค 5 ภาค ได้แก่ ดังต่อไปนี้

• ภาค 8 มี 6 จังหวัดในเขตการปกครอง ได้แก่ อุดรธานี, หนองคาย,เลย,สกลนคร, หนองบัวลำภู, บึงกาฬ
• ภาค 9 มี 4 จังหวัดในเขตการปกครอง ได้แก่ ขอนแก่น, มหาสารคาม, กาฬสินธุ์, ร้อยเอ็ด
• ภาค 10 มี 6 จังหวัดในเขตการปกครอง ได้แก่ อุบลราชธานี, ศรีสะเกษ, นครพนม, ยโสธร, มุกดาหาร, อำนาจเจริญ
• ภาค 11 มี 4 จังหวัดในเขตการปกครอง ได้แก่ นครราชสีมา, บุรีรัมย์, ชัยภูมิ, สุรินทร์
• ภาค 12 มี 4 จังหวัดในเขตการปกครอง ได้แก่ ปราจีนบุรี, นครนายก, ฉะเชิงเทรา, สระแก้ว

รวมทั้งหมด มีจังหวัดที่อยู่ในขอบเขตการปกครองดูแลของเจ้าคณะใหญ่หนตะวันออกทั้งสิ้น 24 จังหวัด

เจ้าคณะใหญ่หนตะวันออกรูปปัจจุบันคือ สมเด็จพระพุฒาจารย์ (สนิท ชวนปญฺโญ) วัดไตรมิตรวิทยารามวรวิหาร

อำนาจหน้าที่เจ้าคณะใหญ่หนตะวันออก

เจ้าคณะใหญ่หนตะวันออก มีอำนาจหน้าที่การปกครองคณะสงฆ์จังหวัดต่าง ๆ ในเขตภาคการปกครองของตนตามพระราชบัญญัติคณะสงฆ์และกฎมหาเถรสมาคม ดังนี้

• ดำเนินการปกครองคณะสงฆ์ให้เป็นไปตามพระธรรมวินัย กฎหมาย กฎมหาเถรสมาคม ข้อบังคับ ระเบียบ คำสั่ง มติ ประกาศ พระบัญชาสมเด็จพระสังฆราช
• ควบคุมและส่งเสริมการรักษาความเรียบร้อยดีงาม การศาสนศึกษา การศึกษาสงเคราะห์ การเผยแผ่พระพุทธศาสนา การสาธารณูปการ และการสาธารณสงเคราะห์ ให้ดำเนินไปด้วยดี
• วินิจฉัยการลงนิคหกรรม วินิจฉัยข้ออุทธรณ์คำสั่ง หรือคำวินิจฉัยชั้นจังหวัด
• แก้ไขข้อขัดข้องของเจ้าคณะจังหวัดให้เป็นไปโดยชอบ
• ตรวจการและประชุมพระสังฆาธิการในเขตปกครอง ของตนเอง

ทำเนียบเจ้าคณะใหญ่หนตะวันออก

ลำดับ	รูป	รายนาม/สมณศักดิ์	เริ่มวาระ	สิ้นสุดวาระ	วัด
1		สมเด็จพระวันรัต (ทรัพย์ โฆสโก)	พ.ศ. 2509	พ.ศ. 2516	วัดสังเวชวิศยารามวรวิหาร
2		สมเด็จพระธีรญาณมุนี (ธีร์ ปุณฺณโก)	พ.ศ. 2516	พ.ศ. 2527	วัดจักรวรรดิราชาวาสวรมหาวิหาร
3		พระวิสุทธาธิบดี (ไสว ฐิตวีโร)	พ.ศ. 2526	พ.ศ. 2531	วัดไตรมิตรวิทยารามวรวิหาร
4		สมเด็จพระพุฒาจารย์ (อาจ อาสโภ)	พ.ศ. 2531	พ.ศ. 2532	วัดมหาธาตุยุวราชรังสฤษฎิ์ราชวรมหาวิหาร
5		สมเด็จพระพุฒาจารย์ (เกี่ยว อุปเสโณ)	พ.ศ. 2532	พ.ศ. 2556	วัดสระเกศราชวรมหาวิหาร
6	ไฟล์:พระพรหมเวที.jpg	สมเด็จพระพุฒาจารย์ (สนิท ชวนปญฺโญ)	พ.ศ. 2556	ปัจจุบัน	วัดไตรมิตรวิทยารามวรวิหาร