พิพิธภัณฑ์มหาวิทยาลัย (จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย)

พิพิธภัณฑ์มหาวิทยาลัย จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เป็นพิพิธภัณฑ์ที่จัดแสดงนิทรรศการถาวร เกี่ยวกับภาพรวมของจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยในด้านต่าง ๆ ทั้งผลงานอันเกิดจากการวิจัย และองค์ความรู้ที่มหาวิทยาลัยได้ผลิตขึ้น ประวัติความเป็นมาของมหาวิทยาลัย พัฒนาการทางด้านกายภาพ ความเป็นอยู่ของนิสิต ตลอดจนความสัมพันธ์ระหว่างมหาวิทยาลัยกับสังคมไทย^[1]

พิพิธภัณฑ์มหาวิทยาลัย
Chulalongkorn University Museum
พิพิธภัณฑ์มหาวิทยาลัย จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
ข้อมูลทั่วไป
ประเภท	พิพิธภัณฑ์ภายในมหาวิทยาลัย
สถาปัตยกรรม	สถาปัตยกรรมสมัยใหม่
เมือง	เขตปทุมวัน, กรุงเทพมหานคร
ประเทศ	ประเทศไทย
พิกัด	13.739672°N 100.532390°E / 13.739672; 100.532390
ผู้สร้าง	จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

ห้องจัดแสดงชั้น 4: อุทยานจามจุรี

อาคารแห่งนี้ เดิมเป็นอาคารเรียนของภาควิชาเคมี คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ชื่อว่า อาคารเคมี 3 เป็นอาคารสูง 4 ชั้น^[2] ได้รับการปรับปรุงเป็นพิพิธภัณฑ์เพื่อเฉลิมฉลองวาระ 100 ปี แห่งการสถาปนาจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยที่จะมีขึ้นในปี พ.ศ. 2560 ตัวอาคารได้รับการปรับปรุงให้มีความทันสมัย ลดความปิดทึบของตัวอาคารคอนกรีตเสริมเหล็กเดิม โดยใช้กระจกกับโครงสร้างเหล็ก และปรับปรุงสิ่งอำนวยความสะดวกให้เอื้อกับผู้ชมทุกกลุ่ม (Universal Design)^[3]

สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จพระราชดำเนินมาทรงเปิดพิพิธภัณฑ์มหาวิทยาลัย จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยในวันที่ 26 มีนาคม พ.ศ. 2557 ในวาระ 97 ปีแห่งการสถาปนาจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย^[4]

จัดแสดง

พื้นที่ภายในอาคารพิพิธภัณฑ์มหาวิทยาลัย จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ถูกแบ่งออกเป็น 4 ชั้น แต่ละชั้นจะมีลักษณะการใช้งานที่แตกต่างกันออกไป ทำให้พื้นที่ในการจัดแสดงนิทรรศการถูกแบ่งให้กระจายไปตามชั้นทั้ง 4 ดังต่อไปนี้^[3]

• ชั้นที่ 1 – เป็นพื้นที่จัดแสดงนิทรรศการหมุนเวียน ที่เปิดให้นิสิต บุคลากรภายในและหน่วยงานต่าง ๆ ใช้จัดแสดงงานศิลปะ และงานด้านศิลปวัฒนธรรมต่าง ๆ^[3]

  

  ห้องศาสตร์แห่งมหาวิทยาลัย

• ชั้นที่ 2 – เป็นที่ตั้งของห้องจัดแสดงชื่อว่า "ศาสตร์แห่งมหาวิทยาลัย" นำเสนอหน้าที่หลักของการเป็นมหาวิทยาลัยที่จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยได้ปฏิบัติมาตลอด 100 ปี คือการผลิตองค์ความรู้และผลงานจากองค์ความรู้เหล่านั้น โดยจัดแสดงบนแผ่นแก้วเรียงรายตามปีนับตั้งแต่สถาปนามหาวิทยาลัย ในปี พ.ศ. 2460 ทางเดินแผ่นแก้วจะนำผู้ชมเข้าไปภายในห้องที่จำลองร่มไม้จามจุรี ซึ่งเป็นต้นไม้ประจำมหาวิทยาลัย ภายในห้องนำเสนอผลงานและความสำเร็จทางวิชาการต่าง ๆ ด้วยสื่อผสมอัตโนมัติที่เปิดโอกาสให้ผู้ชมได้มีส่วนร่วม (Interactive Exhibition)^[3]
• ชั้นที่ 3 – เป็นที่ตั้งของห้องจัดแสดงชื่อว่า "อุทยานจามจุรี" เป็นห้องที่จัดแสดงพัฒนาการทางกายภาพของจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยในช่วงระยะเวลา 90 ปี ภายในห้องจะมีข้อมูลพร้อมภาพประกอบอธิบายให้ผู้ชมเข้าใจ มีแบบจำลองแผนผังมหาวิทยาลัยขนาดใหญ่ที่ผู้ชมสามารถเปิด-ปิด ไฟอาคารในแต่ยุคของมหาวิทยาลัย และมีห้องชมวีดีทัศน์เกี่ยวกับสิ่งก่อสร้างและลักษณะทางสถาปัตยกรรมของอาคารภายในมหาวิทยาลัยด้วย
• ชั้นที่ 4 – เป็นห้องจัดแสดงที่มีชื่อว่า "100 เรื่องจามจุรี 100 ปี จุฬาฯ" เป็นห้องที่ใช้สื่อผสมอัตโนมัติที่ผู้ชมสามารถมีส่วนร่วมได้ (Interactive Exhibition) เพื่อจัดแสดงความสัมพันธ์ระหว่างพัฒนาการของมหาวิทยาลัยกับสังคมไทย ที่สอดประสานกันอย่างแนบแน่น เช่น จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยกับยุครัฐนิยม การถือกำเนิดของจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยเพื่อนำชาติพ้นจากภัยจักรวรรดินิยม นิสิตจุฬาฯ กับการเปลี่ยนแปลงทางการเมือง และภายในห้องจัดแสดงนี้ยังมีส่วนจัดแสดงผลผลิตของจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ซึ่งกล่าวถึงประวัติและชีวิตในจุฬาฯ ของนิสิตเก่าผู้เป็นบุคคลสำคัญ^[5] เช่น สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ศาสตราจารย์ ดร.สตางค์ มงคลสุข พูนทรัพย์ นพวงศ์ ณ อยุธยา เป็นต้น^[3]

ห้องจัดแสดงในชั้นที่ 4: นิสิตจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยกับการเมือง แสดงความสัมพันธ์ระหว่างวิถีชีวิตนิสิตกับการเปลี่ยนแปลงของประเทศไทย นับตั้งแต่สงครามมหาเอเชียบูรพาจนถึงสงครามเย็น

ภาพภายในอาคาร

ห้องจัดแสดงในอาคารพิพิธภัณฑ์มหาวิทยาลัยถูกออกแบบให้อธิบายข้อมูลความรู้ต่าง ๆ ได้อย่างเข้าใจง่าย มีสื่อผสมที่ตอบสนองการเคลื่อนไหวของผู้เข้าชม เป็นต้นว่าในส่วนจัดแสดงเกี่ยวกับหอพักนิสิต ผู้เข้าชมสามารถสั่นระฆังในห้องเพื่อจำลองการปลุกนิสิตหอพัก จากนั้นสื่อผสมต่าง ๆ จะเล่นขึ้นทันทีที่ได้รับข้อมูลเสียงจากระฆัง หรือโต๊ะฉายเอกสารสำคัญของมหาวิทยาลัยที่สามารถเปลี่ยนหน้าได้โดยการโบกมือ

• บรรยากาศภายในนิทรรศการของพิพิธภัณฑ์มหาวิทยาลัย
• 
  ทางลาดจากชั้น 3 ลงมายังชั้น 1
• 
  ห้องโถงในชั้นที่ 4 กลางห้องจัดแสดงเรื่องเจ้าฟ้าอาจารย์ของจุฬาฯ
• 
  ชีวิตนิสิตหอพักตั้งแต่ยุคแรก จนถึงปัจจุบันหอพักนิสิตจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยมีอายุครบ 100 ปี
• 
  จุฬาฯ ภายใต้สถาบันพระมหากษัตริย์
• 
  ป้ายด้านหน้าอาคารพิพิธภัณฑ์
• 
  ประตูหน้าห้องจัดแสดงชั้นที่ 4
• 
  ทางเดินและแผ่นแก้วบันทึกความก้าวหน้าของมหาวิทยาลัย