Loading AI tools
จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
ปฏิบัติการคอนดอร์ (อังกฤษ: Operation Condor; สเปน: Operación Cóndor; โปรตุเกส: Operação Condor) หรือ แผนคอนดอร์ (สเปน: Plan Cóndor) เป็นการรณรงค์ด้วยการกดขี่ทางการเมืองและการก่อการร้ายของรัฐที่สหรัฐหนุนหลัง[9] ซึ่งเกี่ยวโยงกับการดำเนินงานด้านข่าวกรองและการลอบสังหารฝ่ายตรงข้าม ได้รับการนำมาใช้อย่างเป็นทางการและอย่างสมบูรณ์แบบในเดือนพฤศจิกายน พ.ศ. 2518 โดยระบอบเผด็จการฝ่ายขวาในภูมิภาคกรวยใต้ของอเมริกาใต้[10]
ปฏิบัติการคอนดอร์ | |
---|---|
ส่วนหนึ่งของ สงครามเย็น | |
เขียว: สมาชิกหลักซึ่งร่วมกิจกรรมอย่างแข็งขัน (ชิลี บราซิล โบลิเวีย ปารากวัย อาร์เจนตินา และอุรุกวัย) เขียวอ่อน: สมาชิกที่มีความเคลื่อนไหวน้อย (โคลอมเบีย เปรู และเวเนซุเอลา) น้ำเงิน: ผู้ให้ความร่วมมือและสนับสนุนด้านการเงิน (สหรัฐ) | |
ชนิด | ปฏิบัติการลับทางทหาร |
ตำแหน่ง | ทวีปอเมริกาใต้ |
โดย | ชิลี บราซิล โบลิเวีย ปารากวัย เปรู (ในขอบเขตน้อยกว่า) อาร์เจนตินา อุรุกวัย สนับสนุนโดย: สหรัฐ[1][2][3] ฝรั่งเศส (ถูกกล่าวหา) |
ผู้บังคับบัญชา | เอากุสโต ปิโนเช ฌูเวา ฟีเกย์เรดู อาร์ตูร์ ดา กอสตา อี ซิลวา เอมีลียู การัสตาซู แมจีซี เอร์แนสตู ไกเซล อูโก บันเซร์ อัลเฟรโด เอสโตรสเนร์ ฟรันซิสโก โมราเลส เบร์มูเดซ ฆอร์เฆ ราฟาเอล บิเดลา เกรโกริโอ กอนราโด อัลบาเรซ ฆวน มาริอา บอร์ดาเบร์ริ อาปาริซิโอ เมนเดซ สนับสนุนโดย: เฮนรี คิสซินเจอร์[4][5][6] |
เป้าหมาย | ผู้สนับสนุนฝ่ายซ้าย (รวมผู้สนับสนุนลัทธิเปรอน, ลัทธิคอมมิวนิสต์ และสังคมนิยม) และฝ่ายตรงข้ามคณะผู้ยึดอำนาจการปกครองและรัฐบาลฝ่ายขวาในอเมริกาใต้ |
วันที่ | พ.ศ. 2511–2532 |
ผู้ลงมือ | ฝ่ายข่าวกรองของประเทศที่เข้าร่วม |
ผลลัพธ์ | สิ้นสุดหลังการทลายกำแพงเบอร์ลิน |
ผู้สูญเสีย | ผู้ต้องสงสัยว่าสนับสนุนฝ่ายซ้าย 60,000–80,000 คนถูกสังหาร[7] 400–500 คนถูกสังหารในปฏิบัติการข้ามพรมแดน[7] นักโทษการเมืองมากกว่า 400,000 คน[8] |
แผนการนี้ (ซึ่งมีจุดมุ่งหมายแต่เพียงในนามเพื่อขจัดอิทธิพลและแนวคิดคอมมิวนิสต์หรือโซเวียต) ได้รับการจัดตั้งขึ้นเพื่อปราบปรามขบวนการต่อต้านนโยบายเศรษฐกิจเสรีนิยมใหม่ของรัฐบาลที่เข้าร่วมแผนการซึ่งพยายามเดินสวนทางกับนโยบายเศรษฐกิจของยุคก่อนหน้า[11][12]
เนื่องด้วยลักษณะซ่อนเร้นของปฏิบัติการคอนดอร์ ตัวเลขที่แน่นอนของผู้เสียชีวิตที่เป็นผลโดยตรงจากปฏิบัติการจึงเป็นที่โต้แย้งอย่างมาก แหล่งข้อมูลบางแหล่งประเมินว่าอาจมีผู้เสียชีวิตอย่างน้อย 60,000 คนจากปฏิบัติการ ประมาณ 30,000 คนในจำนวนนั้นอยู่ในอาร์เจนตินา;[13][14] เอกสารชุดที่เรียกว่า "จดหมายเหตุแห่งความน่าสะพรึงกลัว" ระบุว่ามีผู้ถูกสังหาร 50,000 คน ผู้สูญหาย 30,000 คน และผู้ถูกจำคุก 400,000 คน;[15][16] เจ. แพทริซ มักเชร์รี นักรัฐศาสตร์ชาวอเมริกัน ระบุในบทความเรื่องหนึ่งเมื่อ พ.ศ. 2545 ว่ามีผู้เสียชีวิตอย่างน้อย 402 คนจากปฏิบัติการต่าง ๆ ข้ามพรมแดนระหว่างประเทศ[9] และกล่าวในบทความอีกเรื่องเมื่อ พ.ศ. 2552 ว่าผู้ที่ "ได้ลี้ภัยไปต่างประเทศแล้ว" และ "ถูกลักพาตัว ทรมาน และสังหารในประเทศพันธมิตร หรือถูกส่งตัวกลับประเทศบ้านเกิดอย่างผิดกฎหมายเพื่อจะถูกประหารชีวิต ... บุคคลเหล่านั้นหลายร้อยคน หรือหลายพันคน —ตัวเลขสุดท้ายยังไม่ได้รับการสรุปแน่นอน— ถูกลักพาตัว ทรมาน และสังหารในปฏิบัติการคอนดอร์"[1] เหยื่อของปฏิบัติการรวมถึงผู้คัดค้านรัฐบาลและผู้นิยมฝ่ายซ้าย ผู้นำสหภาพและผู้นำชาวไร่ชาวนา นักบวชและแม่ชี นักศึกษาและครูอาจารย์ ปัญญาชนและผู้ต้องสงสัยว่าเป็นนักรบกองโจร[9] แม้สำนักข่าวกรองกลาง (ซีไอเอ) จะบรรยายปฏิบัติการนี้ว่าเป็น "ความพยายามร่วมกันระหว่างฝ่ายข่าวกรอง/ฝ่ายรักษาความมั่นคงของหลายประเทศในอเมริกาใต้เพื่อต่อสู้กับการก่อการร้ายและการบ่อนทำลาย"[17] แต่คำ นักรบกองโจร ก็ถูกใช้เป็นเพียงข้ออ้าง เนื่องจากบุคคลเหล่านั้นไม่เคยมีจำนวนมากหรือแข็งแกร่งพอที่จะควบคุมพื้นที่ ได้รับการสนับสนุนอย่างเป็นรูปธรรมจากมหาอำนาจต่างชาติ หรือคุกคามความมั่นคงของชาติ[18][19][20] สมาชิกสำคัญของปฏิบัติการคอนดอร์ได้แก่รัฐบาลต่าง ๆ ในชิลี, บราซิล, โบลิเวีย, ปารากวัย, อาร์เจนตินา และอุรุกวัย ส่วนเปรูและเอกวาดอร์ได้เข้าร่วมปฏิบัติการภายหลังโดยมีบทบาทไม่มากนัก[21][22]
รัฐบาลสหรัฐสมัยประธานาธิบดีจอห์นสัน, นิกสัน, ฟอร์ด, คาร์เตอร์ และเรแกน[2] คอยอำนวยความสะดวกในการวางแผน การประสานงาน การฝึกอบรมการทรมาน[23] การสนับสนุนทางเทคนิค และให้ความช่วยเหลือทางทหารแก่บรรดาผู้ยึดอำนาจการปกครองของประเทศที่เข้าร่วมปฏิบัติการ ความช่วยเหลือดังกล่าวมักถูกส่งผ่านสำนักข่าวกรองกลาง
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.