ปัจจัยการผลิต
From Wikipedia, the free encyclopedia
ปัจจัยการผลิต (อังกฤษ: Means of production) หรือสินค้าทุน (อังกฤษ: Capital goods)[1] มีความหมายเชิงเศรษฐศาสตร์และสังคมวิทยาว่า เป็นวัตถุทางกายภาพที่มิได้เป็นตัวเงิน ซึ่งใช้ในการผลิตสินค้าและบริการอันจะทำให้มีมูลค่าทางเศรษฐกิจ ปัจจัยการผลิตอาจรวมถึงวัตถุดิบ สถานที่ เครื่องจักร และเครื่องมือที่ใช้ในการผลิตสินค้าและบริการ[2][3] บรรญัติศัพท์ในเชิงเศรษฐศาสตร์คลาสสิคนั้น ปัจจัยการผลิต หมายถึง “ตัวแปรการผลิต” ลบกับทุนทางการเงินและทุนมนุษย์
ปัจจัยการผลิตทางสังคม หมายถึงสินค้าทุนและสินทรัพย์ที่ต้องมีการลงแรงของแรงงานร่วมกันอย่างเป็นระบบ มิใช่การลงแรงของผู้ใดผู้หนึ่งเท่านั้น[4] กรรมสิทธิ์ในปัจจัยการผลิตทางสังคม ถือเป็นหัวใจสำคัญที่ใช้เป็นเกณฑ์แบ่งหมวดหมู่ของระบบเศรษฐกิจรูปแบบต่าง ๆ
ปัจจัยการผลิตแบ่งออกเป็น 2 ประเภท ได้แก่ เครื่องมือทางแรงงาน (เครื่องมือ โรงงาน โครงสร้างพื้นฐาน ฯลฯ) และวัตถุทางแรงงาน (ทรัพยากรธรรมชาติและวัตถุดิบ) กระบวนการผลิตจึงเป็นการแปรรูปวัตถุทางแรงงานโดยใช้เครื่องมือทางแรงงานในการดำเนินงาน กล่าวอีกนัยหนึ่งคือ แรงงานมีกิจกรรมที่ต้องลงมือกระทำต่อปัจจัยการผลิตเพื่อผลิตสินค้า[5] ในยุคสังคมเกษตร ปัจจัยการผลิตที่เป็นหัวใจสำคัญคือพลั่วและดิน ในยุคสังคมอุตสาหการ ปัจจัยการผลิตกลายสภาพเป็นปัจจัยการผลิตทางสังคมที่รวมถึงเหมืองแร่และโรงงาน ในยุคเศรษฐกิจแห่งความรู้ คอมพิวเตอร์และโครงข่ายคอมพิวเตอร์นับเป็นปัจจัยการผลิต นอกจากนี้ความหมายโดยกว้างของ “ปัจจัยการผลิต” ยังรวมถึง “ปัจจัยการกระจายตัว” ด้วย เช่นร้านค้า อินเตอร์เน็ต และทางรถไฟ (ทุนโครงสร้างพื้นฐาน)[6]