Gadyr gijesi

Gadyr gijesi ( arap. لیلة القدر‎‎لیلة القدر (Laylat al-Qadr) ‎‎), türkmençe Perman gijesi^[2],Sogap gijesi,^[3] Ýazgytlaryň ýazylýan gijesi,^[4] ýa-da Sogaplaryň hasaplanýan gijesi, Yslam dinine uýýanlar tarapyndan Gurhanyň  Mu­ham­met py­gam­bere goýberilen güni diýilip hasaplanylýar.^[5] Bu gün Remezan aýynyň soňky on güniniň içinde bir gün hasaplanýar. Musulmanlar Allanyň rehim edýän, özleriniň günälerinden bagyşlanýan, dilegleriniň kabul bolýan, Jebraýyl perişdäniň Gurhan kitaby ýere getiren güni diýip hasaplaýarlar. 

Gadyr gijesi
Полное имя	{{{chyra}}}
Beýleki atlary	Sogap gijesi, ýazgyt gijes [1]
Nyşanlary	Musulmanlar
Görnüşi	Yslam
Ähmiýeti	Gurhanyň dünýä indiren gijesi; Perişdeleriň ýere gelmegi we ýazgytlaryň olara beýan edilýän gijesi; 1000 aýdan haýyrly gije
Wagt	Her ýyl tapawutly
Kanunlary	Tarawa, Gurhan okamak, Duga-dileg etmek, Zikir etmek

Gurhanyň Muhammet pygambere goýberilmegi

Käbir teswirçiler Gurhan kitaby Muhammet pygambere 2 gezek goýberildi diýip çaklaýarlar; bir bölegi 'Gadyr gijesinde' Jebraýyl perişdäniň üsti bilen we beýleki bölegi 23 ýylyň dowamynda. ^[6] Ýöne käbir teswirçiler bolsa kitabyň esasy bölegi şol gijede gelenligini soňra bolsa aýat-aýat bolup Muhammet pygambere gelenligine ynanýarlar. Aýatlar ilkinji gezek Mekkäki Nur dagynyň Hyra gowagynda 610-njy ýylda Jebraýyl perişdäniň üsti bilen Muhammet pygambere indirilýär. Ilkinji süre Alak süresi(arapça العلق).^{(Çeşme görkezilmeli)}

Sene

Gijäniň takyk wagty Gurhanda aýylmaýar.^[7][8]

Sünni Musulmanlar

Musulman döwletlerde we dünýädäki Sünni jemgyýetinde Gadyr gijesi Remezan aýynyň soňky 10 günüň içinde täk bir gije diýilip hasaplanylýar. (21-nji, 23-nji, 25-nji, 27-nji ýa-da 29-njy) . Köp däplere görä Gadyr gijesi Remezan aýynyň 27-si diýilip kabul edilýär.^[9][10]

27-nji Remezan	Milady kalendary[11]
1438	22 Iýun 2017
1439	11 Iýun 2018

Şaýy Musulmanlary

Eýranda Gadyr gijesi

Eýranda Jamkaran Metjidinde Gadyr gijesi

Şaýylar hem Gadyr gijesini Remezan aýynyň soňky 10 güniň täk gijesi  ýöne esasy 19-njy, 21-nji, 23-nji Remezan aýy hasaplaýarlar. Aýratyn hem 23-nji Remezan has möhüm gün diýip kabul edilýär.  Şaýy  ynanjyna görä Hezreti Ala 19-njy Remezanda 'Kufa Uly metjitinde' mihrapda namazda wagty hüjüm edilýär we 21-nji Remezanda aradan çykýar. 

23-nji Remezan	Milady senenamasy
1436	10 Iýul 2015
1437	27 Iýun 2016 [12]
1438	18 Iýun 2017[13]
1439	8 Iýun 2018[14]

Gurhanda Gadyr gijesi

Gurhanda Gadyr gijesi hakynda Gadyr süresinde(Türkmençe ýazylşyny barlamaly) aýdylyp geçilýär.^{(aşakdaky terjime çekişmede barlanmaly)}

1. Şüphesiz biz Gurhany gadyr gijesinde indirdik.
2. Gadyr gijesi näme, nireden bilýäňiz?
3. Gadyr gijesi müň aýdan haýyrlydyr.
4. Bu gijede, Rebleriň rugsady bilen melekler we Ruh(Jebraýyl), her iş üçin inerler-de inerler. 
5. Ol gijede esenlik dolydyr. Tä garaňkylyk batýança.

Surah 97 (Gadyr süre), Aýat 1–5^[15]

Türkmenistanda Gadyr gijesi

Türkmenistanda adatça her ýylyň gadyr gijesinde “Iş kesilenleriň mukaddes Gadyr gijesi mynasybetli günäsini geçmek hakyndaky” karar esasynda türkmen jemgyýetiniň hem-de her bir maşgalanyň agzybirligini we bitewüligini has-da pugtalandyrmak maksady köp sany tussag(köplenç 1000 çemesi)tussaglykdan boşadylýar.^[16][17][18]