Hanapbuhay

Tungkol sa pang-araw-araw na kabuhayan ang artikulo na ito. Para sa ibang mga gamit, tingnan ang paggawa (paglilinaw) at punsiyon (paglilinaw).

Ang hanapbuhay, hanap-buhay, pinagkakakitaan, paggawa o trabaho (Kastila: trabajo, Ingles: work, job, employment, labor, labour, occupation) ay ang gawain, gampanin, o tungkulin na isinasagawa o isinasakatuparan ng isang tao upang makatanggap ng kapalit na salapi, gana, o suweldo. Tinatawag ang taong naghahanapbuhay bilang manggagawa, empleyado, o trabahador.

Isang uri ng paghahanapbuhay.

Isang panday na nagtratrabaho

Isang intensyunal na aktibidad na ginagampanan ng tao ang trabaho upang suportahan ang mga pangangailangan at kagustuhan nila, ng iba, o isang mas malawak na pamayanan.^[1] Sa konteksto ng ekonomika, maaring makita ang trabaho bilang isang aktibidad ng tao na nag-aambag (kasama ang mga kadahilanan ng produksyon) tungo sa mga kalakal at serbisyo sa loob ng isang ekonomiya.^[2]

Pangunahing nagtratrabaho ang mga tao sa araw.^[3] Prominenteng paksa naman ang paghahati ng trabaho sa mga agham panlipunan bilang parehong konseptong basal at isang katangian ng indibiduwal na kalinangan.^[4]

May ilang tao ang pinpuna ang trabaho at inihahayag na buwagin ito. Halimbawa, ang aklat ni Paul Lafargue na The Right to Be Lazy.^[5]

Kahalagahan

Inilirawan ng Amerikanong si Henry Van Dyke ang hanapbuhay sa isang tula. Ganito ang kanyang sinaad ukol dito:

Sa orihinal na Ingles

"Let me but do my work from day to day,

In field or forest, at the desk or loom,

In roaring market-place, or tranquil room

Let me find it in my heart to say,

When vagrant wishes beckon me astray  –

'This is my work  – my blessing, not my doom  –

Of all who live I am the one by whom

This work can best be done in my own way'."^[6]

"Pabayaan mo akong gawin ang gawain ko sa araw-araw,

Sa kabukiran man o sa kagubatan, sa mesa o sa habian,

Sa maingay na pamilihan, o tahimik na silid,

Pahintulutan nawang hanapin sa puso ko ang masabing,

Kapag hinihikayat ako ng pagala-galang mga pagnanais na paglayo  –

Ito ang aking gawain  – aking biyaya, hindi kapariwaraan  –

Sa lahat ng mga nabubuhay, ako ang nag-iisang

Pinakamahusay na makagagawa ng gawaing ito sa sariling kong paraan'."

Mensahe ng tula

Batay sa tulang ito ni Van Dyke, bawat tao ay mayroong gawaing dapat gawin na hindi pag-aari ng iba. At kailangang igalang ang sariling hanapbuhay, at bigyan ito ng pinakamataas na antas ng kahusayan o kagalingan.^[6]

Batas paggawa

Ang batas paggawa ay ang mga batas o alituntuning namamagitan sa ugnayan sa isa't isa ng mga manggagawa (empleyado), maypagawa (employer), unyon ng mga manggagawa, at pamahalaan.

Tingnan din

• Kawalan ng ginagawa
• Propesyon
• Sapilitang trabaho