Trasyano

Ang sinaunang mga Trasyo o mga Trasyano (Ingles: mga Thracian; Griyego: Θράκες; Kastila: mga Tracio) ay isang pangkat ng mga tribong Indo-Europeo na nagsasalita ng wikang Trasyano - isang sanga ng mag-anak ng mga wikang Indo-Europeo. Nanirahan ang mga taong ito sa Silanganin^[1], Gitna, at Katimugang bahagi ng tangway ng Balkan^[1], pati na ang katabing mga bahagi ng Gitnang Silangang Europea.^[2] Sa kasalukuyan, binubuo ng sinaunang Trasya ang mga kabahagi ng Gresya, Turkiya, at Bulgarya.^[1]

Isang mandirigmang peltastong Trasyano, noong ika-5 hanggang ika-4 na daang taon BK.

Kasaysayan

Natagpuan sa Iliada ang unang pangkasaysayang pagtatala tungkol sa mga Trasyano, kung saan nilarawan sila bilang mga taong nagmula sa Trasya at mga kakampi ng mga Troyano sa Digmaang Troyano laban sa mga Griyego. Unang natala sa kasaysayan ang mga Trasyano noong mahigit na 3,500 mga taon na ang nakararaan.^[1]

Nagbuhat ang etnonimong Trasyano sa sinaunang Griyegong Θρᾷξ (Θρᾷκες kapag maramihan) o Θρᾴκιος (Ioniko: Θρηίκιος), samantalang nagmula naman ang toponimong Trasya sa Θρᾴκη (Ioniko: Θρῄκη).^[3]

Noong dekada ng 300 BK, malawakang nasa ilalim ng mga Griyego ang lupain ng Trasya. Nagtayo ng maraming mga lungsod sa may dalampasigan ng Trasya ang mga Griyego. Sa isang panahon noong dekada ng 500 BK, nasakop ito ng Persa. Isang lungsod na Trasyano ang Byzantium, na kilala sa kasalukuyan bilang Istanbul.^[1]

Kapangalanan

Ayon sa lingguwistang Rumanyano at Trakologong si Sorin Mihai Olteanu, lumilitaw na magkapareho ang etimolohiya ng etnonimong Thraikios (Griyego: Θρᾴκιος) na para sa Trasya at Trasyano at ang Graikos (Griyego: Γραικός).^[4][5][6]

Tila ang mga Griyego ang nagbigay ng mga eksonimong kapangalanang Trasyano at Trasya.^[7]

Paglalarawan

May dalawang uri ng mga Trasyano: ang mga mandirigma at ang mapayapang mga magsasaka. Mahilig sila sa panulaan at musika. Naimpluwensiyahan ng kanilang kultura ang sa Gresya, partikular na ang sa pananampalataya. Kaugnay ng relihiyon, naniniwala ang mga Trasyano sa pagkakaroon ng buhay sa kabilang-buhay. Nagpasasa sila sa pagsamba sa mga hayop at pagsasakripisyo o pag-aalay ng mga tao. Kabilang sa kanilang mahahalagang mga diyos si Sabazius, isang diyos na may pagkakatulad kay Dionysus na diyos ng mga pananim o mga halaman, na naging diyos ng alak pagdaka.^[1]