Loading AI tools
Hint-Avrupa dil ailesine bağlı bir dil grubu Vikipedi'den, özgür ansiklopediden
Cermen dilleri, Hint-Avrupa dil ailesine bağlı bir alt ailedir.[1] Batı, doğu ve kuzey olmak üzere üç alt kola sahiptir; Almanca, Felemenkçe, İngilizce gibi diller batı koluna, İskandinav dilleri kuzey koluna, Gotça gibi diller ise günümüzde ölü olan doğu koluna aittir.[1] Tüm Cermen dilleri Proto Cermence adlı proto dilden türemiştir.[1]
Cermen dilleri | |
---|---|
Coğrafi dağılım | Batı, Kuzey ve Orta Avrupa, Anglo-Amerika, Güney Afrika, Okyanusya'da |
Sınıflandırma | Hint-Avrupa dil ailesi
|
Alt bölümler | |
ISO 639-2 / 5 | gem |
Bir Cermen dilinin nüfusun çoğunluğunun oluşturduğu ülkeler
Bir Cermen dilinin resmi olduğu ülkeler ancak azınlıkta olduğu ülkeler
Bir Cermen dilinin resmi olmadığı ülkeler ancak yaşamın bazı alanlarında tanındığı,yerel azınlık tarafından konuşulduğu ülkeler | |
Avrupa Cermen dilleri |
Aile, coğrafi açıdan Batı ve Kuzey Avrupa'daki ülkelerde konuşulan dillerin birçoğunu kapsar. Cermen dilleri, Avrupa dışında; ABD, Kanada, Güney Afrika, Karayipler, Surinam, Avustralya, Yeni Zelanda'da da ana dil olarak konuşulmaktadır ve yaklaşık 550 milyon ana dil konuşura sahiptir. İkinci dil olarak lingua franca statüsündeki İngilizce vasıtasıyla Asya, Afrika ve diğer bölgelerde de konuşulmaktadır.
Ethnologue'a göre yaşayan 48 Cermen dili vardır, bunlardan 41'i batı, 6'sı kuzey koluna aittir (Hunsrik dili sınıflandırılmamıştır.).[2] Çağdaş Cermen dillerinin büyük bir kısmı Kuzey ve Batı Avrupa'da konuşulmaktadır. Aşağıda bu dillerden bazıları listelenmiştir.
Bu diller genellikle bükümlüdür. Yani kendi içinde sözcük değişime uğrayarak çekilir. Mesela İngilizce "drink-drank-drunk" (Almanca "trinken-trank-getrunken")'ta olduğu gibi. Genellikle cümle yapısı özne + yüklem + tümleç şeklindedir.[kaynak belirtilmeli]
Demir Çağı 500 BC–AD 200 |
Proto-Cermence | |||||||||||||||
Doğu Cermence | Batı Cermence | Kuzey Cermence | ||||||||||||||
Güney Cermence | Kıtasal Cermence | Anglo-Frizce | ||||||||||||||
Göç dönemi AD 200–700 |
Gotça, | Langobartça1 | Eski Frankça | Eski Saksonca | Eski Frizce | Eski İngilizce | Proto-Nors dili | |||||||||
Vandalca, Burgundça, | Eski Yüksek Almanca | |||||||||||||||
Erken Orta Çağ 700–1100 |
Eski Aşağı Frankonca | Eski Batı Nors dili | Eski Doğu Nors dili | |||||||||||||
Orta Çağ 1100–1350 |
Orta Yüksek Almanca | Orta Felemenkçe | Orta Aşağı Almanca | Orta İngilizce | Eski İskoçça | Eski İzlandaca | Eski Norveççe | Eski Danca | Eski İsveççe | |||||||
Geç Orta Çağ2 1350–1500 |
Geç Eski İzlandaca | Faroece | Nornca | Orta Norveççe | Geç Eski Danca | Geç Eski İsveççe | ||||||||||
Erken Modern Çağ 1500–1700 |
Kırım Gotçası | Eski Modern Yüksek Almanca | Felemenkçe, Afrikaans | Batı Aşağı Almanca, Doğu Aşağı Almanca | Orta Frizce | Erken Modern İngilizce | Orta İskoçça | İzlandaca | Faroece | Nornca | Norveççe | Danca | İsveççe | |||
Modern Çağ 1700'lerden günümüze |
Yüksek Almanca diyalektleri | Friz diyalektleri | İngiliz diyalektleri | Modern İskoç diyalektleri |
Türkçe | İngilizce | İskoçça | Batı-Frizce | Afrikaans | Felemenkçe | Aşağı Saksça (Aşağı Almanca) |
Groningenli Aşağı Saksça | Almanca | Gotça | İzlandaca | Faroece | İsveççe | Danca | Norveççe | Limburgca | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Bokmål | Nynorsk | |||||||||||||||
Elma | Apple | Aiple | Apel | Appel | Appel | Appel | Abbel | Apfel | Aplus | Epli | Epl(i)[3] | Äpple | Æble | Eple | Eple | Appel |
Tahta | Board | Buird | Board | Bord | Bord | Boord | Bred | Brett/Bord[4] | Baúrd | Borð | Borð | Bord | Bord | Bord | Bord | Bórdj |
Kayın ağacı | Beech | Beech | Boeke/ Boekebeam | Beuk | Beuk | Böke | Beukenboom | Buche | Bōka/-bagms | Bók | Bók | Bok | Bøg | Bøk | Bok/Bøk | Beuk |
Kitap | Book | Beuk | Boek | Boek | Boek | Book | Bouk | Buch | Bōka | Bók | Bók | Bok | Bog | Bok | Bok | Book |
Göğüs | Breast | Breest | Boarst | Bors | Borst | Bost | Bôrst | Brust | Brusts | Brjóst | Bróst | Bröst | Bryst | Bryst | Bryst | Bórs |
Kahverengi | Brown | Broun | Brún | Bruin | Bruin | Bruun | Broen | Braun | Bruns | Brúnn | Brúnur | Brun | Brun | Brun | Brun | Broen |
Gün | Day | Day | Dei | Dag | Dag | Dag | Dag | Tag | Dags | Dagur | Dagur | Dag | Dag | Dag | Dag | Daag |
Ölüm | Dead | Deid | Dea | Dood | Dood | Dood | Dood | Tod | Dauþs | Dauður | Deyður | Död | Død | Død | Daud | Doeaje[5] |
Ölmek | Die (Starve) | Dee | Stjerre | Sterf | Sterven | Döen/ Starven | Straarven | Sterben | Diwan | Deyja | Doyggja | Dö | Dø | Dø | Døy | Stèrve |
Yeter | Enough | Eneuch | Genôch | Genoeg | Genoeg | Noog | Genog | Genug | Ganōhs | Nóg | Nóg/Nógmikið | Nog | Nok | Nok | Nok | Genóg |
Parmak | Finger | Finger | Finger | Vinger | Vinger | Finger | Vinger | Finger | Figgrs | Fingur | Fingur | Finger | Finger | Finger | Finger | Vinger |
Vermek | Give | Gie | Jaan | Gee | Geven | Geven | Geven | Geben | Giban | Gefa | Geva | Ge/Giva | Give | Gi | Gje (va) | Gaeve |
Cam | Glass | Gless | Glês | Glas | Glas | Glas | Glas | Glas | Gler | Glas | Glas | Glas | Glass | Glas | Glaas | |
Altın | Gold | Gowd | Goud | Goud | Goud | Gold | Gold | Gold | Gulþ | Gull | Gull | Guld/Gull | Guld | Gull | Gull | Góldj |
İyi | Good | Guid | Gód | Goed | Goed | Guot | Goud | Gut | Gōþ(is) | Góð | God | God | God | God | God | Good |
El | Hand | Haund | Hân | Hand | Hand | Hand | Haand | Hand | Handus | Hönd | Hond | Hand | Hånd | Hånd | Hand | Handj |
Kafa | Head | Heid | Holle | Hoof[6]/ Kop | Hoofd/ Kop | Kopp | Heufd/ Kop | Haupt/ Kopf | Háubiþ | Höfuð | Høvd/ Høvur | Huvud | Hoved | Hode | Hovud | Huudj[7] |
Yüksek | High | Heich | Heech | Hoog | Hoog | Hoog | Hoog/Höch | Hoch | Háuh | Hár | Høg/ur | Hög | Høj | Høy/høg | Høg | Hoeag |
Ev/ Yurt | Home | Hame | Hiem | Heim[8]/ Tuis | Heim/Thuis | Heim | Thoes | Heim | Háimōþ | Heim | Heim | Hem | Hjem | Hjem/heim | Heim | Heim |
Çentik | Hook/Crook | Heuk | Hoek | Haak | Haak | Haak | Hoak | Haken | Kram/ppa | Krókur | Krókur/Ongul | Hake/Krok | Hage/Krog | Hake/Krok | Hake/Krok | Haok |
Ev | House | Hoose | Hûs | Huis | Huis | Huus | Hoes | Haus | Hūs | Hús | Hús | Hus | Hus | Hus | Hus | Hoes |
Bazı/ Çok | Many | Mony | Mannich/Mennich | Menige | Menig | Mennig | Ìnde | Manch | Manags | Margir | Mangir/Nógvir | Många | Mange | Mange | Mange | Mäönech[9] |
Ay | Moon | Muin | Moanne | Maan | Maan | Maan | Moan | Mond | Mēna | Máni/Tungl | Máni/Tungl | Måne | Måne | Måne | Måne | Maon |
Gece | Night | Nicht | Nacht | Nag | Nacht | Natt/ Nacht | Nacht | Nacht | Nótt | Nótt | Natt | Natt | Nat | Natt | Natt | Nach |
Hayır | No (Nay) | Nae | Nee | Nee | Nee (n) | Nee | Nee/Nai | Nee/Nein/Nö | Nē | Nei | Nei | Nej/Nä | Nej | Nei | Nei | Nae/Nein |
Eski/ Yaşlı | Old (but: elder, eldritch) | Auld | Âld | Oud | Gammel [10]/Oud | Oll | Old/Olleg | Alt | Sineigs | Gamall (maar: eldri, elstur) | Gamal (ama: eldri, elstur) | Gammal (ama: äldre, äldst) | Gammel (ama: ældre, ældst) | Gammel (maar: eldre, eldst) | Gam(m)al (ama: eldre, eldst) | Aad (eski) Gammel (çürük) |
Bir | One | Ane | Ien | Een | Een | Een | Aine | Eins | Áins | Einn | Ein | En | En | En | Ein | Ein |
(bir ölçü birimi) | Ounce | Unce | Ûns | Ons | Ons | Ons | Onze | Unze | Unkja | Únsa | Únsa | Uns | Unse | Unse | Unse | Óns |
Kar | Snow | Snaw | Snie | Sneeu | Sneeuw | Snee | Snij/Snèj | Schnee | Snáiws | Snjór | Kavi/Snjógvur | Snö | Sne | Snø | Snø | Snieë |
Taş | Stone | Stane | Stien | Steen | Steen | Steen | Stain | Stein | Stáins | Steinn | Steinur | Sten | Sten | Stein | Stein | Stein |
Bu | That | That | Dat | Daardie/Dit | Dat/Die | Dat/Dit | Dat/Dij | Das | Þata | Það | Tað | Det | Det | Det | Det | Det |
İki | Two/Twain | Twa | Twa | Twee | Twee | Twee | Twij/Twèje | Zwei/Zwo | Twái | Tveir/Tvær/Tvö | Tveir/Tvey/Tvær/Tvá | Två | To | To | To[11] | Twieë |
Kim | Who | Wha | Wa | Wie | Wie | Wokeen | Wel | Wer | Ƕas/Hwas | Hver | Hvør | Vem | Hvem | Hvem | Kven | Wae |
Kurt/Solucan | Worm | Wirm | Wjirm | Wurm | Worm/Wurm | Worm | Wörm | Wurm | Maþa | Maðkur/Ormur | Maðkur/Ormur | Mask/Orm [12] | Orm | Makk/Mark/Orm | Makk/Mark/Orm [12] | Wórm |
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.