Loading AI tools
1995'te Bosna Savaşı'nı sona erdiren barış antlaşması Vikipedi'den, özgür ansiklopediden
Bosna Hersek'te Barış için Genel Çerçeve Anlaşması, bilinen adıyla Dayton Anlaşması veya Dayton Anlaşmaları (Hırvatça: Daytonski sporazum,[2] Boşnakça ve Sırpça: Dejtonski mirovni sporazum / Дејтонски мировни споразум) ABD'nin Ohio eyaletindeki Dayton kenti yakınlarındaki Wright-Patterson Hava Kuvvetleri Üssü'nde 21 Kasım 1995 tarihinde anlaşmaya varılan ve 14 Aralık 1995 tarihinde Paris'te Bosna-Hersek Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Aliya İzzetbegoviç, Yugoslavya Federal Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Slobodan Milošević ve Hırvatistan Cumhurbaşkanı Franjo Tuđman tarafından resmen imzalanan barış anlaşmasıdır. Bu anlaşmalar, çok daha büyük Yugoslav Savaşları'nın bir parçası olan ve üç buçuk yıl süren Bosna Savaşı'na son verdi.
Bosna-Hersek'te Barış için Genel Çerçeve Anlaşması | |
---|---|
Yazılma | 10 Ağustos 1995 |
İmzalanma | 14 Aralık 1995 |
Yer | Wright-Patterson Hava Kuvvetleri Üssü, Dayton, Ohio, Amerika Birleşik Devletleri |
İmzacılar | |
Taraflar | Yugoslavya Bosna-Hersek Hırvatistan |
Bosna-Hersek, iki entiteye ayrılarak ülkenin %51'i Boşnaklar ile Hırvatlar arasında kantonlara bölünerek oluşturulan Bosna-Hersek Federasyonu'na (FBiH) ve %49'u da Sırp Cumhuriyeti'ne verilmiştir.[1][3]
Anlaşmadan önce Bosnalı Sırplar, Bosna-Hersek'in yaklaşık %46'sını (23.687 km km2), Boşnaklar %28'ini (14.505 km km2) ve Bosnalı Hırvatlar %25'ini (12.937 km km2) kontrol ediyordu.
Bosnalı Sırplar dağlık bölgelerin büyük bir kısmını geri aldılar (%4'ü Bosnalı Hırvatlardan ve bir kısmı da Boşnaklardan) ancak Saraybosna'yı ve bazı hayati önem taşıyan Doğu Bosna/Hersek mevzilerini teslim etmek zorunda kaldılar. Yüzdeleri %49'a yükseldi (24.526 km2'lik Brčko Bölgesi hariç tutulduğunda %48).
Boşnaklar, Saraybosna'nın çoğunu ve doğu Bosna-Hersek'teki bazı önemli mevkileri ele geçirirken, Özren Dağı ve batı Bosna'da yalnızca birkaç yeri kaybettiler. Yüzdeleri %30'a çıktı ve arazinin kalitesini büyük ölçüde artırdılar. Savaş öncesi Boşnakların (ve Bosnalı Hırvatların) yaşadığı toprakların büyük bir kısmı Bosnalı Sırpların kontrolü altında kaldı.[4]
Bosnalı Hırvatlar çoğunu (Bosna-Hersek topraklarının %4'ü) Bosnalı Sırplara (bugünkü Sırp Cumhuriyeti'nin %9'u) geri verdi ve daha sonra Una-Sana Donji Vakuf'tan (Merkez Bosna'da) çekildi. Posavina'nın küçük bir genişlemesi (Odžak ve Domaljevac'ın bazı kısımları), Dayton'dan sonra Bosnalı Hırvatların Bosna-Hersek'in (10.640 km2) yalnızca %21'ini kontrol ettiği gerçeğini değiştirmedi; Dayton öncesinde bu oran %25'ten fazlaydı. En önemli Bosnalı Hırvat bölgelerinden biri (Bosanski Brod ile Posavina, Bosanski Šamac, Derventa) Bosnalı Hırvat kontrolü dışında bırakıldı.
Brčko Bölgesi bölündü;
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.