Gerilme-şekil değiştirme eğrisi

Bir malzemenin gerilme ve şekil değiştirme arasındaki ilişkisi o malzemenin gerilme-deformasyon eğrisi olarak bilinir. Malzemeye özgüdür ve farklı zaman aralıklarında uygulanan çekme veya basma gerilmelerinin yarattığı deformasyon miktarı kaydedilerek bulunur. Bu eğriden elastisite modülü (E) gibi malzemeye ait birçok özellik ortaya çıkarılabilir^[1]

Şek.1 Demir içermeyen alaşımlarda görülen tipik bir gerilme-şekil değiştirme eğrisi. Gerilme (${\displaystyle \sigma }$) şekil değiştirmenin (${\displaystyle \epsilon }$) bir fonksyionu olarak görülmekte
1: Gerçek elastik limit
2: Orantı limiti
3: Elastik limit
4: Ötelemeli akma mukavemeti

Gerilme-şekil değiştirme eğrisi malzemeden malzemeye değişir ve numunenin sıcaklığına ve uygulanan yükün süratine bağlı olarak eğrideki sonuçlar farklılık gösterebilir. Fakat yine de malzemeleri kabaca sünek ve kırılgan olmak üzere iki gruba ayırmak mümkündür.^[2]

Sünek malzemeler

Şek 2. Tipik bir yapı çeliğinin gerilme deformasyon eğrisi
1. Çekme mukavemeti
2. Akma mukavemeti
3. Kopma
4. Pekleşme bölgesi
5. Necking region.
A: Görünür gerilme (F/A₀)
B: Gerçek gerilme (F/A)

Yapı çelikleri ve metallerin çoğu alaşımlarının arasında bulunduğu sünek malzemelerin genel özelliği normal şartlarda deforme olabilmesidir.^[3]

Düşük karbonlu çeliklerin akma noktaları belirgindir ve genellikle benzer bir doğrusal gerilme-deformasyon ilişkisi gösterir (Şekil 2.).

Kaynakça

1. "Luebkeman, C., & Peting, D. (2012, 04 28). Stress-strain curves". 26 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2013.
2. Beer, F, Johnston, R, Dewolf, J, & Mazurek, D. (2009). Mechanics of materials. New York: McGraw-Hill companies. P 51.
3. Beer, F, Johnston, R, Dewolf, J, & Mazurek, D. (2009). Mechanics of materials. New York: McGraw-Hill companies. P 58.

Dış bağlantılar

• British Society for Strain Measurement (http://www.bssm.org12+Mart+2020+tarihinde+Wayback+Machine+sitesinde+arşivlendi.)
• Stress–strain diagram
• Engineering Stress–strain Curve2 Mart 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.