Kaya tuzu
From Wikipedia, the free encyclopedia
Kaya tuzu (Halit), halite ağırlıklı olarak deniz suyu veya tuzlu göl suyunun buharlaşmasından oluşan tortul kayaçlarda meydana gelir. sodyum klorürün mineral formudur. İzometrik kristalleri oluşturur. Mineral tipik olarak renksiz ya da sarıdır; ancak yabancı maddelerin miktarı ve türüne bağlı olarak açık mavi, koyu mavi ya da pembe de olabilir. Genellikle sülfat, halojen tuzu ya da boraks asidi tuzu gibi diğer evaporit minerallerle birlikte oluşur.
Bu maddedeki bilgilerin doğrulanabilmesi için ek kaynaklar gerekli. (Mayıs 2020) |
Kaya tuzu | |
---|---|
Fiziksel özellikler | |
Renk | Renksiz ya da sarı, ayrıca açık mavi, koyu mavi ya da pembe |
Mohs sertlik ölçeği | 2-2,5 |
Çok renklilik | |
Saydamlık | şeffaf |
Kimyasal özellikler | |
Kimyasal formülü | NaCl |
Molekül kütlesi | 58,433 g/mol |
Kristal biçimi | |
Kristal yapı | Eş ölçülü |
Kristal ikizlenmesi | |
Dilinim | |
Kırık (mineral bilimi) | konkoidal |
Parlaklık | cam |
Kırılma indisi | n=1.544 |
Optik özellikler | Bölünme, çözünürlük, tuzlu tat |
Çift-kırılma | {{{çift-kırılma}}} |
Dağılma | |
Flüorışı | {{{flüorışı}}} |
Absorpsiyon spektrumu | |
Çizgi rengi | beyaz |
Özağırlık | 2.1 |
Yoğunluk | 2.1-2.6 g/cc |
Diğer özellikler |
Halit, yaygın olarak kaya tuzu olarak bilinen, sodyum klorünün (NaCl) doğal mineral formu olan bit tuz türüdür. Bu tür tuz yatakları yüzlerce metre kalınlığında ve geniş alanların altında olabilir. Kaya tuzu (Halit) izometrik kristaller oluşturur.[1] Mineral: tipik olarak, renksiz ya da beyaz olan; ama aynı zamanda, sarı veya başka malzemelere bağlı olarak, gri, açık mavi, koyu mavi, mor, pembe, kırmızı, turuncu olabilir, safsızlıklar veya kristallerdeki yapısal veya izopotik anormallikler[2] genellikle Sülfatlar, Halojenürler ve Boratlar gibi diğer evaporit tortu mineralleri ile oluşur. Halit ismi antik Yunanca da tuz kelimesinden türemiştir, ἅλς (háls).[3]
Kimya sanayinde çok geniş anlamda kullanılan tuzun formülü "NaCl" olarak ifade edilmektedir. Kübik sistemde kristalleşen tuz, "Na" ve "Cl" iyonlarından oluşur, saf hâlde iken yaklaşık %40 sodyum, %60 klordan meydana gelir. Yüksek basınç altında plastik özellik gösteren tuzun sertliği 2-2,5 olup, özgül ağırlığı 2,1-2,55 gr/cm arasında değişir. Erime noktası 800 °C, kaynama noktası ise 1412 °C dir. Genellikle renksiz, üretildiği şekliyle rengi gri, sarı, kırmızı hatta mavi ve yeşil olabilir. Ekonomik bir değer taşıyan tuz kaynakları katı ve sıvı olarak ikiye ayrılmaktadır. Tuz sıvı halde denizlerde, göllerde, tuzlu su kaynaklarında ve tuzlu su kuyularında bulunmakta olup katı halde kaya tuzu (halit) şeklindedir.[4]