Loading AI tools
melanositlerden kaynaklanan malign (kötü huylu) bir kanser türüdür. Vikipedi'den, özgür ansiklopediden
Melanom, (Yunanca μέλας — melas, "koyu"),[1] melanositlerden kaynaklanan malign (kötü huylu) bir kanser türüdür.[2] Melanositler koyu renkli bir pigment olan melanin üreten hücrelerdir ve cilt renginden sorumludurlar. Genellikle deride bulunurlar ancak bağırsaklar ve göz gibi vücudun diğer bölgelerinde de bulunabilirler. Bu yüzden Malign Melanom, melanosit içeren vücudun herhangi bir bölümünden kaynaklanabilir.
Melanomların yaklaşık %25'i benlerden gelişmektedir. Bir bende melanom olduğunu gösterebilecek değişiklikler arasında boyutun artması—özellikle hızlı bir artış—, düzensiz kenarlar, renk değişikliği, kaşıntı veya ciltte bozulma yer alır.[3]
Melanom, diğer deri kanseri türlerine göre daha az görülür ancak erken teşhis edilmezse çok tehlikelidir. Deri kanserine bağlı ölümlerin büyük çoğunluğu (%75) melanom nedeniyledir.[4] Dünya genelinde yılda 160.000 yeni melanom vakası tespit edilmektedir. Kadınlarda erkeklere oranla daha sık görülür. Kadınlarda en sık bacaklarda görülürken erkeklerde en sık sırtta görülmektedir.[5] Beyaz ırkta; özellikle Kuzey Avrupalılarda daha sık görülür. Avustralya, Yeni Zelanda, Kuzey Amerika (özellikle Teksas ve Florida), Latin Amerika ve Kuzey Avrupa'da insidans oranı yüksektir.[6] bunun yanında paradoksal olarak güney İtalya ve Sicilya'da insidansı düşüktür.[7] Bu coğrafi yayılımın oluşmasında temel etken ultraviyole ışık maruziyeti ve nüfustaki deri pigmentasyon oranı düşüklüğüdür.[8][9][10]
UV ışığından kaçınmak ve UV ışığının yoğun olduğu güneş koşullarında güneş kremi kullanmak melanomun önlenmesine yardımcı olabilir.[11] Melanom tedavisi genellikle melanomun ve sınırındaki potansiyel olarak etkilenmiş bitişik dokunun cerrahi olarak çıkarılmasını içerir. Daha büyük kanserler, yakındaki lenf düğümleri yayılma (metastaz) açısından test edilebilir.[3] Çoğu insan, metastaz gerçekleşmemişse tedavi ile iyileşmektedir. Melanomun yayıldığı durumlarda, immünoterapi, biyolojik tedavi, radyasyon tedavisi veya kemoterapi, hayatta kalma oranlarını artırabilir.[12] Tedavi ile, Amerika Birleşik Devletleri'nde beş yıllık sağkalım oranları melanomu metastaza uğramamış olanlarda %99, lenf düğümlerine yayıldığında %74 ve uzak yayılım olanlarda %35'tir.[13] Melanomanın tekrarlama veya yayılma olasılığı, kalınlığına, hücrelerin ne kadar hızlı bölündüğüne ve üzerindeki cildin bozulup bozulmadığına bağlıdır.
Dünya Sağlık Örgütü raporuna göre her yıl dünya genelinde 48.000 kişi melanom ile ilişkili nedenlerden dolayı ölmektedir.[14]
Önceden var olan bir nevüste (ben) kaşıntı, kanama, ülserasyon, renk değişikliği, boyutlarında değişme malign melanom açısından şüphe uyandırmalıdır. Malign melanomun klinik değerlendirilmesinde ABCDE kuralı kullanılır:
Bu sınıflandırma, kendi sınıflandırmalarına sahip olan nodüler melanom için geçerli değildir:
Metastatik melanom, iştah kaybı, bulantı, kusma ve yorgunluk gibi spesifik olmayan paraneoplastik semptomlara neden olabilir. Erken evredeki melanomun metastaz (yayılma) yapması mümkündür, ancak nispeten nadirdir; erken teşhis edilen melanomların beşte birinden daha azı metastatik hale gelir. Beyin metastazları, metastatik melanom hastalarında özellikle yaygındır.[17] Ayrıca karaciğere, kemiklere, karın bölgesine veya uzak lenf düğümlerine de yayılabilir.
Melanom aşağıdaki gibi sınıflandırılır:[18]
Daha ayrıntılı kanser evrelemesi bilgisi TNM sayfasında mevcuttur.
Evrelemede en önemli faktör, tümör invazyonunun mikroskopik derinliğini gösteren "Clark seviyesi" ve "Breslow derinliği" dir
Melanom evreleri:[19] 5 yıllık sağ kalım oranları:
Evre 0: Melanoma in situ (Clark Seviye I),% 99.9 sağkalım
Evre I / II: İnvaziv melanom, % 85-99 sağkalım
Evre II: Yüksek riskli melanom,% 40-85 sağkalım
Evre III: Bölgesel metastaz,% 25-60 sağkalım
Evre IV: Uzak metastaz,% 9-15 sağkalım
Uygun tedaviyle AJCC beş yıllık sağ kalım oranlarıdır
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.