Neon aydınlatma
From Wikipedia, the free encyclopedia
Neon Aydınlatma elektrikle beslenen, içleri seyreltilmiş neon gazı veya benzeri ile dolu, parlak bir biçimde aydınlatan camdan yapılmış tüp veya ampullerden oluşur.Neon lambaları soğuk katot gaz yük boşaltması tipi lamba sınıfına girer. Bir neon tüpü, iki ucu metal elektrotlarla düşük basınçta mühürlenmiştir ve içi belirli gazlarla doludur. Birkaç bin volt civarındaki yüksek bir elektrik potansiyelin uygulanması, içerideki gazın iyonlaşmasına sebep olur. Daha sonrasında ise gaz, florescence yoluyla farklı renklerde ışıklar saçar. Çıkan ışığın rengi içerideki gazın cinsiyle alakalıdır. Neon ışıklandırma, bahsedilen yolla canlı turuncu bir ışık yayan soygaz Neondan ismini alır. Fakat diğer gazlar ve kimyasallar da farklı renklerde ışık almak amacıyla kullanılmaktadır. Örneğin, hidrojen kırmızı, helyum sarı, karbondioksit beyaz ve cıva mavi ışık verir. Neon tüpleri yazılar yazacak veya resimler oluşturacak biçimde bükülerek üretilirler. Genellikle belirgin, çok renkli, parlak tabelalar veya simgeler oluşturularaki reklam amacıyla kullanılırlar. Bu reklam mentalitesi 1920 ila 1950'ler arasında oldukça popülerdi.
Bu madde, Vikipedi biçem el kitabına uygun değildir. (Eylül 2017) |
İfade aynı zamanda 1917 yılında keşfedilmiş(neon tüp lambalarının keşfinden yaklaşık 7 yıl sonra[1]) minyatür neon lambası için de kullanılmaktadır.Aralarındaki farksa neon tüp lambaları genellikle metrelerce uzunlukta olurken, bu lambalar bir santimetreden kısa olup, tüp lambalara göre daha belli belirsiz parlarlar. Son yıllarda LED lambaların yükselişine rağmen, işaret lambalarında halen kullanılmaktadırlar. 1970'ler boyunca, neon lambaları elektronik sayısal gösterim amaçlı, dekoratif amaçlı ve devre içerisinde sinyal işleme işleri için kullanılmıştır. Bu lambalar şimdilerde antika sayılsalar da, bu teknoloji plazma gösterim teknolojisi(TV vb.) için geçici olarak kullanılmıştır.[2][3]
Georges Claude, Fransız mucit ve mühendis, neon tüp aydınlatmalarının modern halini 3-18 Aralık 1910 tarihleri arasıdna Paris Motor Fuarında tanıtmıştır.[4][5][6] Claude’a aynı zamanda “Fransa’nın Edison’u” da denmektedir.[7] Claude, 1920-1940 yılları arasında tabela ve gösterim alanı konusunda popüler olmuş bu yeni teknoloji üzerinde neredeyse tekel halini almıştı.Neon aydınlatma, 1940’larda Amerika Birleşik Devletleri’nde kültürel bir olguydu.[8], öyle ki Birleşik Devletlerde’ki neredeyse tüm şehir merkezleri Neon lamblarla bezenmişti. Özellikle New York şehrindeki Times Meydanı dünya genelinde neon lamba savurganlığıyle biliniyordu.[9][10] O dönemde ülke genelinde Neon aydınlatma dizayn edip üreten 2000 dükkân vardı.[11][12] II. Dünya Savaşı’nın (1939–1945) devamında, neon aydınlatmaların popülerliği, karmaşıklığı ve büyüklüğü reklamcılık alanında giderek azaldı,fakat geliştirilmesi Japonya, İran ve diğer birkaç ülkede devam etti.[11] Devam eden yıllarda, tabela tasarımcılarının haricinde mimarlar, sanatçılar da neon aydınlatmayı işlerinin bir parçası haline getirdile.[11][13][14]
Neon aydınlatmalar, kendisinden yaklaşık 25 yıl sonra keşfedilen floresan aydınlatmalar ile oldukça benzer.[12] Floresan aydınlatmalarda, seyreltilmiş gazdan elde edilen ışık genellikle, tüpü çevreleyen flor esanslı malzemeyi uyarmak ve ondan ışık elde etmek amacıyla kullanılır. Uyarılmış olan malzeme daha sonrasında parlayarak tüpü, malzemenin cinsine bağlı olarak farklı renklerde olacak şekilde aydınlatır. Genellikle parlak beyaz olur. Floresan kaplama neon aydınlatma için de parlak renkler elde etmek için bir seçenektir. <!—Teknik açıdan, floresan lambalar sıcak katot cihazlarken, neon lambalar soğuk katot cihazlardır. Genellikle farklı trafo veya ayar direncine sahiptirler. Ayrıca kullanım ömürleri de birbirlerinden farklıdır. Parlaklık konusunda ikisi arasındaki tartışmayı günümüze kadar taşıyan, Claude Neon Aydınlatma ile General Elektrik arasında 1938 yılında yapılmış, iç ve dış aydınlatmayı pazarlarıı birbirinden ayıran, iç aydınlatmada floresan lambaların kullanımını savunurken, dış aydınlatmada neon aydınlatmanın neon lambaların üstün olduğunu kabul eden anlaşmadan türemiştir. -->