Nobırda

Nobırda (Arnavutça: Novobërdë veya Artana; Sırpça: Novo Brdo / Ново Брдо), Kosova’nın doğusunda bir kasaba ve belediye merkezi.^[2] Bazı tarih çalışmalarında kasabanın adı için Novaberde, Novaborda gibi şekillerde okunmalara rastlanabilir.

Nobırda
Kasaba
Nobırda Nobırda’nın Kosova'daki konumu
Ülke/Bölge/UNMIK	Kosova (de facto) Kosova ve Metohiya (de jure) UNMIK (de jure)
İl/Okrug/District	Gilan Kosovopomoravski District of Gnjilane
Belediye	Nobırda
İdare
• Belediye Başkanı	Bajrush Ymeri (LDK)
Nüfus (2011)[1]
• Toplam	6.720
• Yoğunluk	32.9/km²
Zaman dilimi	UTC+01.00 (OAS)
• Yaz (YSU)	UTC+02.00 (OAYS)
Alan kodu	+381 38
Plaka kodu	01
Resmî site Nobırda Belediyesi

De facto olarak Kosova’nın Gilan ilinde; de jure olarak Sırbistan’a bağlı Kosova ve Metohiya Özerk Bölgesi’nin Kosovopomoravski ilinde yer alır. Ayrıca de jure olarak Birleşmiş Milletler Kosova Geçici Yönetim Misyonu’nun Gilan Bölgesi’nde (District of Gnjilane) bulunur.

Tarih

Nobırda bölgesi tarihten günümüze dek, dağ şekilleri ve madenlerle ünlüdür. Nobırda, Sırp kralı Milutin (1282-1321) devrinde anılmıştır. O devirlerde Sasa adlı bir Alman madencinin yerleşim yeri olan Nobırda ismi, Neu Berghe olarak kullanılmıştır. Kent ayrıca, Dubrovniklilerin ticaret ve gümrük bilgilerinin geçtiği evraklarda zikredilmiştir. Kentin madencilik ve ticaret yönü söz konusu olmuştur.

Nobırda’nın Osmanlı Türkleri ile ilk tanışması 1412 yılına rastlar. Bu yıldan 1441 yılına dek, bütün Sırp topraklarını da içine alan egemenlik sağlanınca, Nobırda bölgesi de hâkimiyet altına alınmış olur.

Burası II. Murad zamanında 1441'de Osmanlı Ordusu tarafından fethedilmişse de Segedin Muahedesi ile tekrar Sırplara verilmişti. 1455'te Osmanlı hükûmeti bir önceki başarısızlığını telafi etmek üzere tekrar sefere çıkmıştır. Fatih Sultan Mehmed'in şahsen idare ettiği bu seferde, Kratova'ya gelindiğinde madenleri ile meşhur Nobırda’nın da alınmasına karar verilmiş, 40 gün kadar süren kuşatmadan sonra şehir ele geçirilmiştir.

Son dönem Osmanlı evraklarında kasabanın adı “Yeni Brod” olarak geçer.^[3] Nobırda ismi ise, yöre Türklerinin kente verdikleri bir diğer addır.

Nüfus

Nobırda’da Arnavutlarla Sırplar bulunmaktadır. Kasabada kendisini Türk sayanlar oldukça azdır. 2011 yılında Kosova genelinde yapılan nüfus sayımında Nobırda nüfusu 6.720 çıkmıştır.^[1]

Kaynakça

1. 2011 Genel Nüfus Sayımı REKOS2011 12 Ağustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Kosova İstatistik Kurumu
2. Belediye Topluluklar Çalışmalarının Değerlendirilmesi (AGİT) 17 Şubat 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Rapor
3. Binbaşı M.Nasrullah; Kolağası M.Rüşdi; Mülazım M.Eşref, Osmanlı Atlası - XX. Yüzyıl Başları, (Haz.: Yaşar Baş, Rahmi Tekin), Osmanlı Araştırmaları Vakfı, İstanbul 2003, s. 23.