Süryani Katliamı
Osmanlı İmparatorluğu tarafından gerçekleştirilen sürgün / From Wikipedia, the free encyclopedia
Süryani Katliamı veya Süryani Soykırımı (ayrıca "kılıç" anlamına gelen Sayfo olarak da bilinir; Süryanice: ܩܛܠܥܡܐ ܣܘܪܝܝܐ),[1] I. Dünya Savaşı sırasında Osmanlı İmparatorluğu ordusunun güneydoğu Anadolu ve İran'ın tarihi Azerbaycan bölgesinde, bazı Kürt aşiretlerinin yardımıyla Süryani Hristiyan azınlıklara karşı işlediği sürgün etme ve katliamdır.
Bu maddenin tarafsızlığı konusunda kuşkular bulunmaktadır. (Ocak 2021) |
Bölge | Osmanlı İmparatorluğu Kaçar Hanedanı[lower-alpha 1] |
---|---|
Tarih | 1914–1924 |
Hedef | Süryaniler |
Saldırı türü | Katliam, tehcir ve soykırım |
Ölü | 150.000–300.000 |
İşleyen | Osmanlı İmparatorluğu ve bazı Kürt aşiretleri |
Sebep | Türkleştirme, Süryani karşıtlığı ve Hristiyan karşıtlığı |
Süryanilerin aralarında bölündüğü, birbirlerine düşman olan kiliseler arasında Süryani Ortodoks Kilisesi, Doğu Kilisesi ve Keldani Katolik Kilisesi vardı. I. Dünya Savaşı öncesinde Osmanlı İmparatorluğu'nun dağlık ve ulaşılması zor olan yerlerinde yaşıyorlardı ve bu sebeple devletsiz sayılabilecek bölgede Kürt aşireler ve Süryaniler arasında şiddetli çatışma yaygındı. 19. yüzyılda İmparatorluğun merkezleşme çabalarının artması durumun Süryaniler için daha tehlikeli bir hal almasına sebep oldu.
Süryani sivillerin toplu katliamı 1915 yılının Ocak ve Mayıs ayları arasında İran Cephesi sırasında başladı. Bu dönemde katliamlar Osmanlı askerleri ve onları destekleyen Kürtler tarafından gerçekleştirilmişti. Bitlis vilayetinde, İran'dan dönen Osmanlı askerleri yerli Kürt aşiretlerle, Süryaniler de dahil Hristiyan toplumunun katliamı için iş birliği yaptı. 1915 yılının ortasında, Osmanlı güçleri ve Kürtler birlikte tarihi Hakkari bölgesinin Süryani toplumuna saldırdı ve Ekim ayı geldiğinde Süryaniler bölgeden atılmıştı. Vali Mehmed Reşid Diyarbekir vilayetinde Süryaniler de dahil bütün Hristiyanları kapsayan bir katliam başlattı. Bugün Suriye ve Irak içinde kalan bölgelerde yaşayan Osmanlı Süryaniler bu katliama dahil değildi.
Sayfo daha az sistematik sayılsa da Ermeni Kırımı ile aynı zamanda yaşandı ve ikisinin arasında yakın bir bağlantı vardı. Yerli güçlerin rolü Sayfo'da daha büyüktü, ama Osmanlı ordusu bazı Süryanilere karşı saldırıların emrini direkt olarak verdi. Bu katliamın nedenleri arasında Süryanilerin Osmanlı İmparatorluğu'na sadık olmadıkları düşüncesi ve sahip oldukları topraklara el koyma isteği vardı. Süryani-Keldani delegeleri 1919 Paris Barış Konferansı'nda kayıplarının savaş öncesi popülasyonun yarısı olan 250.000 olduğunu belirtti; bu figürün doğruluğu bilinmiyor. Sayfo Ermeni Kırımı'na nispeten daha az araştırma konusu olmuştur. Sayfo'nun resmi bir soykırım olarak tanımlanması için çalışmalar 1990'lı yıllarda Süryani diasporası tarafından başlatıldı. Türkiye Cumhuriyeti bunu reddetmesine rağmen, bazı ülkeler Osmanlı İmparatorluğu'nda Süryanilerin soykırıma uğradığını kabul etmiştir.