Tasmanya Soykırımı
From Wikipedia, the free encyclopedia
Tasmanya Soykırımı (İngilizce Tasmanian Genocide ya da Tasmanian genocide, Tasmanian Aboriginal Genocide, Tasmanian Aborigine genocide, Palawa genocide), Avustralya kıtasının güneyinde eyalet olarak ona bağlı Tasmanya adasında yaşamış olan ve 48 kabileden oluşan avcı ve toplayıcı Tasmanya yerlilerine (Palawa, Parlevar) karşı 1803-1847 yıllarında Britanyalı yerleşimciler tarafından uygulanan soykırım.[1] 1828-1832 yılları arasında yapılan Kara Savaş, kaydedilen ilk modern soykırım örneğidir.[2] Kara Savaş çatışmaları safkan Tasmanyalıları yok etmeye yönelik bir soykırımdır.[3] Tasmanya olayı Avustralya'daki soykırımın bilinen tek örneğidir.[4] Tasmanya olayları çağdaş Avustralyalılar için «soykırım» (genocide) yerine ondan daha ciddi olan «imha» (') biçiminde görülür.[5] Türkçe kaynaklarda Tasmanya adasındakiler ile Avustralya adasındakiler (özellikle de Queensland eyaletindekiler) Aborjin Soykırımı adı altında da ele alınır.[6]
Tasmanya'ya ilk Britanyalı yerleşimciler 1803 yılında gelmiştir. 1803 yılındaki yerli nüfusunun 4.000 ilâ 9.000 arasında olduğu tahmin ediliyor.[7][8] Tasmanya'daki Britanyalıların nüfus artışı 1817-1830 yılları arasında 2.000 kişiden 23.000 kişiye ulaşmıştır.[4] Tasmanya'ya geldikten sonra 75 yıl boyunca uygulanan Britanya politikası, çoğunluğu 1803-1847 yıllarında 4.000 ilâ 7.000 arasındaki Tasmanya yerlisinin imhasına yol açmıştır.[9][10] 1835 yılında açıldığında sağ kalan son 300 Tasmanya yerlisinin konduğu ve etnik gulag olarak nitelendirilen Flinders Adası'ndaki toplama kampı 1847 yılında kapatıldığında yalnızca 46 yerli hayatta idi. En sonki "safkan" Tasmanya yerlisi erkek 1869 yılında ölen William Lanne, en sonki "safkan" Tasmanya yerlisi kadın ise 1876 yılında ölen Truganini'dir ve "Tasmanya yerlilerinin sonuncusu" olan Truganini'nin geride bir avuç "yarımkan" bırakarak ölmesiyle soykırım tamamlanmış oldu. Tasmanya dillerini akıcı biçimde konuşabilen son kişi ise "yarımkan" Fanny Cochrane Smith (1834–1905) olup ölümü üzerine Tasmanya dileri de tükenmiş oldu.
1803 yılındaki Britanya sömürgeleştirmesi öncesinde Tasmanya yerlilerinin nüfusu 3.000–15.000 arasında tahmin edilmektedir.[11][12]
Bağışıklık sistemi Avrasya'nın bulaşıcı hastalıklarına karşı zayıf olan Tasmanya yerlilerinin kırılmasında bu salgın hastalıkların da çatışmalarla birlikte etkisi olmuştur.[13][14][15]
Tasmanya Soykırımı, Polonyalı sosyolog Zygmunt Bauman'ın tanımladığı[16] modern soykırımın bürokratik profiline uymaz.[17] Yale Üniversitesi'nden soykırım tarihçisi Benjamin Madley'e göre, Avustralya'daki Tasmanya Soykırımı birçok yönden Amerika'daki Yuki Soykırımı ile güneybatı Afrika'daki Herero Soykırımına benzemektedir.[18] Her üçünde de kendini human («insan») olarak vasıflandıran birçok Beyaz yerleşimci tarafından yerliler subhuman («insan-altı, alt-insan : insan olmayan, insanla aynı kategoride bulunmayan, insandan daha aşağıda bulunan») olarak görülmüştür.[19] Sosyal Darwinizm insan evriminin en alt aşağı basamağında Tasmanya yerlilerini sınıflandırır. 19. yüzyılda yaygın biçimde Tasmanya yerlilerinin modern insan (Homo sapiens sapiens) ile onun primat ataları arasında bağlantı halkası olduğuna inanılırdı. Evrim (naturalistic evolution) varsayımları göz önüne alındığında, Tasmanya yerlileri genellikle insandan daha aşağıda görülmüş ve sonuç olarak birçok kişi onlara hayvanlar gibi davranmanın ahlaksız ve yanlış olmadığına kendini inandırmıştır.[20]