Tetrakloroetilen
Kuru temizleme sıvısı / From Wikipedia, the free encyclopedia
Tetrakloroetilen, perkloroetilen veya sistematik adıyla tetrakloroeten, formülü C
2Cl
4 olan bir klorokarbon ve çözücü olarak kullanılan uçucu, ağır bir sıvıdır. Çeşitli yağları çözebilmesinden ötürü yaygın olarak kuru temizleme ve sanayide yağ giderme için kullanılır. Kuru temizleme ile özdeşleștirildiğinden, çoğu zaman "kuru temizleme sıvısı" olarak anılır. Otomotiv sanayisinde etkili bir fren temizleyicisidir. Geçmişte hayvanlar ve insanlar üzerinde kurt düşürücü olarak sıkça kullanılmıştır.
| |||
Adlandırmalar | |||
---|---|---|---|
Tercih edilen IUPAC adı Tetrachloroethene | |||
Tetrakloroeten | |||
Diğer adlar Etilen tetraklorür Perkloroetilen Perkloroeten Karbon biklorür[lower-alpha 1] Karbon diklorür Ticari adlar: Ankilostin, Dow-Per, Nema, Perawin, Perchlor, Perclene, Percosolv, Perklone, PerSec[1] | |||
Tanımlayıcılar | |||
3D model (JSmol) |
|||
Kısaltmalar | PCE, perc, perk, perklor, F-1110[1] | ||
1304635 | |||
ChEBI | |||
ChEMBL | |||
ChemSpider | |||
ECHA InfoCard | 100.004.388 | ||
EC Numarası |
| ||
101142 | |||
KEGG | |||
PubChem CID |
|||
RTECS numarası |
| ||
UNII | |||
UN numarası | 1897 | ||
CompTox Bilgi Panosu (EPA) |
|||
| |||
| |||
Özellikler | |||
Kimyasal formül | C2Cl4 | ||
Molekül kütlesi | 165,83 g/mol | ||
Görünüm | Berrak, çok kırıcı, renksiz sıvı | ||
Koku | Hafif ve tatlımsı | ||
Yoğunluk | 1,622 g/cm3 | ||
Erime noktası | -22,0 ila -22,7 °C (-7,6 ila -8,9 °F; 251,2 ila 250,5 K) | ||
Kaynama noktası | 121,1 °C (250,0 °F; 394,2 K) | ||
Buhar basıncı | 14 mmHg (20 °C)[2] | ||
−81,6·10−6 cm3/mol | |||
Kırınım dizimi (nD) | 1,505 | ||
Akmazlık | 0,89 cP 25 °C'de | ||
Tehlikeler | |||
GHS etiketleme sistemi: | |||
Piktogramlar | |||
İşaret sözcüğü | İkaz | ||
R-ibareleri | R40 R51/53 R23/24/25 | ||
Tehlike ifadeleri | H351, H411 | ||
Önlem ifadeleri | P201, P202, P273, P281, P308+P313, P391, P405, P501 | ||
NFPA 704 (yangın karosu) |
|||
Parlama noktası | Yanıcı değil | ||
Öldürücü doz veya konsantrasyon (LD, LC): | |||
LD50 (medyan doz) |
8,85 g/kg (oral, fare),[4] 3420 mg/kg (oral, sıçan)[5] 2629 mg/kg (oral, sıçan), >10000 mg/kg (dermal, sıçan)[6] | ||
LC50 (medyan konsantrasyon) |
4000 ppm (sıçan, 4 sa) 5200 ppm (fare, 4 sa) 4964 ppm (sıçan, 8 sa)[7] | ||
NIOSH ABD maruz kalma limitleri: | |||
PEL (izin verilen) | TWA 100 ppm C 200 ppm (herhangi bir 3 saatlik süre içinde 5 dakika boyunca), maksimum 300 ppm'lik zirve ile[2] | ||
REL (tavsiye edilen) | İşyerinde maruziyet konsantrasyonlarını en aza indirin.[2] | ||
IDLH (anında tehlike) | Ca [150 ppm][2] | ||
Güvenlik bilgi formu (SDS) | External MSDS | ||
Benzeyen bileşikler | |||
Benzeyen organohalojenürler |
Tetrafloroetilen Tetrabromoetilen Tetraiyodoetilen | ||
Benzeyen bileşikler |
Trikloroetilen Dikloroetilen 1,1,2,2-Tetrakloroetan Karbon tetraklorür | ||
Aksi belirtilmediği sürece madde verileri, Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir (25 °C [77 °F], 100 kPa). | |||
Bilgi kutusu kaynakları |
Tetrakloroetilen Cl2C=CCl2 yapısı ile, H2C=CH2 yapısına sahip etilenin tüm hidrojenlerinin klor ile değiştirilmiş bir türevidir. İlk olarak Fransız kimyager Victor Regnault tarafından 1839'da hekzakloroetanın termal bozunması ile elde edilmiştir. Endüstriyel olarak büyük hidrokarbonların klorlanması ile üretilen tetrakloroetilen, yanıcı veya patlayıcı değildir. Benzer bileşiklere nazaran daha kararlıdır, kolay tepkimeye girmez ve polimerleşme eğilimi göstermez.