Tiamat
Babil tanrıçası Vikipedi'den, özgür ansiklopediden
Babil tanrıçası Vikipedi'den, özgür ansiklopediden
Tiamat (Akadca: 𒀭𒋾𒊩𒆳 DTI.AMAT ya da 𒀭𒌓𒌈 DTAM.TUM, Yunanca: Θαλάττη Thaláttē)[3] antik Babil inanışına göre daha genç tanrılar üretmek için tatlı su tanrısı Apsû ile çiftleşen tuz denizinin ilkel tanrıçasıdır. İlkel yaratılıştaki kaosun sembolüdür. Kadın olarak anılır[4] ve "parıldayan" olarak tanımlanır.[5] Tiamat mitosunun, Tiamat'ın tuzlu ve tatlı su arasında kutsal evlilik yaptığı bir yaratıcı tanrıça olduğu ve birbirini izleyen nesiller boyunca kozmosu barışçıl bir şekilde yarattığı iki bölüm olduğu öne sürülür. İkinci Chaoskampf'ta Tiamat, ilkel kaosun canavarca bir düzenlemesi olarak kabul edilir.[6] Bazı kaynaklar onu bir deniz yılanı veya ejderha resimleriyle tanımlar.[7]
| Tiamat | |
|---|---|
 Yeni Asur'a ait bu silindir mühür, çeşitli kaynaklar tarafından Enûma Eliš'teki Tiamat'ın öldürülmesinin olası bir tasviri olarak tespit edilmiştir, MÖ sekizinci yüzyıl.[1][2] | |
| Kişisel bilgileri | |
| Eşi | Apsû |
| Çocukları | Lahamu, Lahmu |
Babil yaratılış destanı Enūma Eliš'e göre Tiamat, ilk nesil tanrıları doğurur ve kocası Apsû, çocuklarının kendisini öldürmeyi ve tahtına el koymayı planladıklarını düşünerek çocuklarına savaş açar fakat öldürülür. Öfkelenen Tiamat, kocasını öldürenlerle savaşmaya başlar ve büyük bir deniz ejderhası şekline girse de daha sonradan Enki'nin oğlu fırtına tanrısı Marduk tarafından öldürülür ama daha önce Mezopotamya panteonunun canavarlarını, ilk ejderhalar da dahil olmak üzere, bedenlerini "kan yerine zehirle" doldurur. Marduk daha sonra Tiamat'ın bölünmüş bedeninden gökleri ve Dünya'yı oluşturur.
Apsû, Tiamat ile birlikte Lahmu ve Lahamu'ya ebeveynlik yapmıştır. Lahmu ve Lahamu, sırasıyla, göklerin (Anşar) ve yerin (Kişar) 'uçlarının' ebeveynleriydi. Anşar ve Kişar'ın ufukta buluştukları ve dolayısıyla Anu (Gök) ve Ki'nin (Dünya) ebeveynleri oldukları kabul edilmiştir.
Tiamat, orijinal yaratılışın kaosunda kükreyen ve boğulan tuzlu suyun "parlayan" kişileşmesiydi. O ve Apsu, kozmik uçurumu ilkel sularla doldurdu. Tiamat, "her şeyi şekillendiren Ummu-Hubur"dur.
Çivi yazısı tabletlerinde yazıya geçirilen bilgilere göre Tanrı Enki, Apsû'nun genç tanrıları öldürmeyi planladığına inanıyordu tanrı Enki (daha sonra Ea) Apsu'nun genç tanrıları öldürmeyi planladığına doğru bir şekilde inanıyordu ve bundan ötürü onu yakalayıp tapınağı E-Abzu'nun ("Abzu tapınağı") altında tutsak etti. Bunu öğrenen ve sinirlenen Apsû ile Tiamat'ın oğlu Kingu, olayı Tiamat'a bildirince Tiamat da Apsû'nun intikamını almak için tanrılarla savaşmak için on bir canavar yarattı. Bunlar onun kendi çocuklarıydı: Bašmu ("Zehirli Yılan"), Ušumgallu ("Büyük Ejderha"), Mušḫušu ("Öfkeli Yılan"), Laḫmu ("Tüylü Yılan"), Ugallu ("Büyük Hava-Canavarı"), Uridimmu ("Çılgın Aslan"), Girtablullû ("Akrep Adam"), Umū dabrūtu ("Şiddetli Fırtınalar"), Kulullû ("Balık Adam") ve Kusarikku ("Boğa Adam")).
Tiamat, Kader Tableti'ne sahipti ve ilk savaşta onu, hem oğlu hem sevgilisi olan hem de ordunun lideri olarak seçtiği Kingu'ya verdi. Dehşete düşen tanrılar, "tanrıların kralı" olarak saygı gösterme sözünü verdikleri Anu tarafından kurtarıldı. Rüzgar okları, bir ağ, bir sopa ve yenilmez bir mızrakla Tiamat ile savaştı. Anu daha sonra Enlil ile yer değiştirilmiş ve Babil'in Birinci Hanedanı'ndan sonra günümüze ulaşan son versiyonda Ea'nın oğlu Marduk ile yer değiştirilmiştir.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
